შეერთებული შტატების ყოფილი პრეზიდენტის, დონალდ ტრამპის ადმინისტრაციის გეგმა, რომელიც ეროვნული ატმოსფერული კვლევის ცენტრის (NCAR) დაშლას ითვალისწინებს, სამეცნიერო წრეებში დიდი უკმაყოფილება გამოიწვია. ეს ინიციატივა, რომელიც აშშ-ის დედამიწის მეცნიერებების გვირგვინის ნაწილად მიჩნეულ ინსტიტუტს ეხება, საფრთხეს უქმნის კლიმატის მეცნიერების საკვანძო პროექტებს და შესაძლოა, მნიშვნელოვანი ზიანი მიაყენოს გრძელვადიან კვლევებს. მეცნიერები აქტიურად გმობენ აღნიშნულ ნაბიჯს, მიაჩნიათ რა ის გაუმართლებელ და დესტრუქციულ ქმედებად სამეცნიერო პროგრესის მიმართულებით.

ეროვნული ატმოსფერული კვლევის ცენტრის მნიშვნელობა

ეროვნული ატმოსფერული კვლევის ცენტრი (NCAR), რომელიც კოლორადოს შტატის ქალაქ ბოულდერში მდებარეობს, ათწლეულების განმავლობაში აშშ-ის სამეცნიერო საზოგადოების ერთ-ერთი წამყვანი ინსტიტუტია. მისი მისია მოიცავს ატმოსფეროს, კლიმატისა და დედამიწის სისტემების ღრმა კვლევას. NCAR-ის მიერ ჩატარებული სამუშაოები გადამწყვეტია ამინდის პროგნოზირების გაუმჯობესებისთვის, კლიმატის ცვლილების მიზეზებისა და შედეგების გაგებისთვის, აგრეთვე, ბუნებრივი კატასტროფების, როგორიცაა ქარიშხლები და გვალვები, უკეთ მართვისა და პროგნოზირებისთვის. ცენტრში შეგროვებული და გაანალიზებული მონაცემები ფასდაუდებელია როგორც ეროვნული უსაფრთხოებისთვის, ისე ეკონომიკური სტაბილურობისა და საზოგადოებრივი ჯანმრთელობისთვის.

NCAR-ის მკვლევრები აქტიურად მუშაობენ გლობალური და რეგიონული კლიმატის მოდელების შექმნაზე, ატმოსფერული ქიმიის შესწავლაზე, ღრუბლებისა და ნალექების ფორმირების მექანიზმების გაგებაზე, აგრეთვე, მზის აქტივობის გავლენის ანალიზზე დედამიწის ატმოსფეროზე. ცენტრის ინფრასტრუქტურა, მათ შორის მესას ლაბორატორია (Mesa Laboratory), უზრუნველყოფს უახლეს ტექნოლოგიებსა და რესურსებს ამ მასშტაბური კვლევებისთვის.

ადმინისტრაციის გეგმის არსი და პოტენციური შედეგები

ტრამპის ადმინისტრაციის გეგმა NCAR-ის დაშლის შესახებ, არსებითად, გულისხმობს მისი ფუნქციონირების შეწყვეტას და არსებული პროექტების გაუქმებას. ეს ნაბიჯი გამოიწვევს არა მხოლოდ ასობით მაღალკვალიფიციური მეცნიერისა და თანამშრომლის სამუშაო ადგილის დაკარგვას, არამედ ათწლეულების განმავლობაში დაგროვილი ცოდნის, მონაცემებისა და ინფრასტრუქტურის დემონტაჟს. კლიმატის მეცნიერების საკვანძო პროექტები, რომლებიც მიმართულია გლობალური დათბობის, ზღვის დონის აწევისა და ექსტრემალური ამინდის მოვლენების შესწავლაზე, შეწყდება ან მნიშვნელოვნად შეფერხდება.

ამ გადაწყვეტილებას შეიძლება მოჰყვეს შეუქცევადი შედეგები აშშ-ის სამეცნიერო ლიდერობისთვის გლობალურ ასპარეზზე. კვლევითი ცენტრის დაშლა შეასუსტებს ქვეყნის უნარს, ადეკვატურად უპასუხოს კლიმატის ცვლილებასთან დაკავშირებულ გამოწვევებს, რაც პირდაპირ გავლენას მოახდენს სოფლის მეურნეობაზე, ენერგეტიკაზე, წყლის რესურსებსა და სანაპირო რეგიონების უსაფრთხოებაზე. გრძელვადიანი მონაცემთა ნაკადების შეწყვეტა შეაფერხებს მეცნიერებს, გააკეთონ ზუსტი პროგნოზები და შეიმუშაონ ეფექტური სტრატეგიები გარემოსდაცვითი პრობლემების მოსაგვარებლად.

სამეცნიერო საზოგადოების მწვავე კრიტიკა

სამეცნიერო საზოგადოება ერთხმად გმობს ადმინისტრაციის აღნიშნულ გეგმას. წამყვანი კლიმატოლოგები, მეტეოროლოგები და გარემოს დამცველები ხაზს უსვამენ, რომ NCAR-ის დაშლა არის მცდარი და მოკლევადიანი ხედვის შედეგი, რომელიც იგნორირებას უკეთებს სამეცნიერო ფაქტებს და გრძელვადიან საფრთხეებს. მეცნიერები მიიჩნევენ, რომ ასეთი ცენტრების ფუნქციონირება სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია არა მხოლოდ კვლევისთვის, არამედ საზოგადოების ინფორმირებისთვის და პოლიტიკის შემუშავებისთვის, რომელიც დაფუძნებულია სანდო სამეცნიერო მონაცემებზე.

მათი არგუმენტები მოიცავს იმ მოსაზრებას, რომ კლიმატის ცვლილება გლობალური პრობლემაა, რომელიც მოითხოვს კოორდინირებულ და ინტენსიურ სამეცნიერო ძალისხმევას. ცენტრის დაშლა მნიშვნელოვნად შეასუსტებს აშშ-ის წვლილს ამ გლობალურ ბრძოლაში და დაანგრევს საერთაშორისო თანამშრომლობის მრავალწლიან კავშირებს. მეცნიერები მოუწოდებენ ადმინისტრაციას, გადახედოს თავის პოზიციას და გაითვალისწინოს ექსპერტების გაფრთხილებები სამეცნიერო ინფრასტრუქტურის განადგურების დესტრუქციულ შედეგებზე.

დასკვნა

ეროვნული ატმოსფერული კვლევის ცენტრის დაშლის გეგმა სერიოზულ გამოწვევას უქმნის აშშ-ის სამეცნიერო პოტენციალს და, კონკრეტულად, კლიმატის მეცნიერების მომავალს. ის საფრთხეს უქმნის არა მხოლოდ მიმდინარე კვლევით პროექტებს, არამედ აფერხებს ახალი თაობის მეცნიერთა მომზადებასა და ქვეყნის შესაძლებლობას, ეფექტურად უპასუხოს გარემოსდაცვით კრიზისებს. სამეცნიერო საზოგადოების პროტესტი ამ გადაწყვეტილების მიმართ ხაზს უსვამს ატმოსფერული კვლევების სასიცოცხლო მნიშვნელობას და მოუწოდებს ადმინისტრაციას, შეაფასოს გრძელვადიანი შედეგები, სანამ გადაწყვეტილება ძალაში შევა.