აშშ-ის პრეზიდენტ დონალდ ტრამპის განკარგულება „მწვანე ბარათის“ პროგრამის შეჩერების შესახებ, აშშ-ის საიმიგრაციო პოლიტიკაში მნიშვნელოვან ცვლილებას ნიშნავს. 2025 წლის ბოლოს გავრცელებული ეს გადაწყვეტილება ბრაუნის უნივერსიტეტში მომხდარ ბოლოდროინდელ ტრაგიკულ ინციდენტს უკავშირდება, რა დროსაც მასობრივ სროლას ორი ადამიანის სიცოცხლე ემსხვერპლა და ცხრა დაშავდა. სავარაუდო დამნაშავე, კლაუდიო ნევეშ ვალენტე, გავრცელებული ინფორმაციით, შეერთებულ შტატებში სწორედ ამ პროგრამის საშუალებით შევიდა და შემდგომში „მწვანე ბარათი“ მიიღო, რამაც გამოიწვია მისი ოპერაციული მთლიანობისა და უსაფრთხოების შედეგების დაუყოვნებლივი გადაფასება. ადმინისტრაციის განცხადებით, შეჩერების მიზანია ამერიკის მოქალაქეების უსაფრთხოებისა და დაცვის უზრუნველყოფა, რათა თავიდან იქნას აცილებული პოტენციური ზიანი იმ პირებისგან, რომლებიც ქვეყანაში პრეზიდენტის მიერ „კატასტროფულად“ შეფასებული პროგრამით შედიან.
„მწვანე ბარათის“ პროგრამის შეჩერების უშუალო მოტივაცია
პრეზიდენტ ტრამპის განკარგულება უშუალოდ უკავშირდება ბრაუნის უნივერსიტეტში მომხდარ შემზარავ თავდასხმას. გასულ კვირას განვითარებული მოვლენების შედეგად, უნივერსიტეტის ტერიტორიაზე ორმა სტუდენტმა სიცოცხლე დაკარგა, ხოლო ცხრა ადამიანი დაიჭრა მასობრივი სროლის დროს. გამოძიების სავარაუდო მონაცემებით, თავდასხმაში ეჭვმიტანილია პორტუგალიელი მამაკაცი, კლაუდიო ნევეშ ვალენტე. ამ პირმა აშშ-ის ვიზა და შემდგომში „მწვანე ბარათი“ სწორედ სავიზო ლატარიის პროგრამის, კერძოდ, DV1 ვიზის მეშვეობით მიიღო. ეს კონკრეტული შემთხვევა გახდა გადამწყვეტი ფაქტორი, რომელმაც აშშ-ის ადმინისტრაცია აიძულა, დროებით შეეჩერებინა პროგრამა და გადაეხედა მისი უსაფრთხოების რისკებისთვის. პრეზიდენტის მიზანია, გამოირიცხოს ნებისმიერი შესაძლებლობა, რომლის საფუძველზეც ამერიკის შეერთებული შტატების მოქალაქეებს საფრთხე დაემუქრებათ მსგავსი პროგრამების არასათანადო გამოყენების გამო.
უსაფრთხოების სამსახურის რეაგირება და ადმინისტრაციული ნაბიჯები
პრეზიდენტის გადაწყვეტილების აღსრულებაზე პასუხისმგებლობა აშშ-ის ეროვნული უსაფრთხოების მდივანმა, კრისტი ნოემმა იკისრა. მისი განცხადებით, რომელიც სოციალურ ქსელ X-ზე გავრცელდა, მან პრეზიდენტ ტრამპის პირდაპირი მითითებით, უკვე მიმართა აშშ-ის მოქალაქეობისა და მიგრაციის სამსახურს (USCIS) „მწვანე ბარათის“ პროგრამის დაუყოვნებლივ შეჩერების მოთხოვნით. ნოემის თქმით, ეს ნაბიჯი აუცილებელია იმისათვის, რომ პრეზიდენტის ნება შესრულდეს და პროგრამის საფუძვლიანი გადამოწმება მოხდეს. ადმინისტრაციის პოზიცია ცალსახაა: პროგრამის შეჩერებით დონალდ ტრამპს სურს, დარწმუნდეს, რომ „ამ კატასტროფული პროგრამით მეტი ამერიკელი აღარ დაზარალდება“. ეს განცხადება ხაზს უსვამს უსაფრთხოების ასპექტის პრიორიტეტულობას მიმდინარე საიმიგრაციო პოლიტიკაში.
ეჭვმიტანილის მიგრაციის გზა
კლაუდიო ნევეშ ვალენტეს, ბრაუნის უნივერსიტეტზე თავდასხმაში ეჭვმიტანილის, მიგრაციის ისტორია მნიშვნელოვან კონტექსტს სძენს პრეზიდენტის გადაწყვეტილებას. გავრცელებული ინფორმაციით, იგი აშშ-ში 2017 წელს შევიდა DV1 ვიზის პროგრამის საშუალებით. ეს პროგრამა ცნობილია როგორც სავიზო ლატარია, რომელიც ყოველწლიურად ათიათასობით ადამიანს აძლევს ლეგალური იმიგრაციის შესაძლებლობას იმ ქვეყნებიდან, რომლებსაც ისტორიულად დაბალი მაჩვენებელი აქვთ აშშ-ში იმიგრაციის კუთხით. ვიზის მიღების შემდეგ, ვალენტემ საბოლოოდ მიიღო „მწვანე ბარათი“, რაც მას აშშ-ში მუდმივად ცხოვრებისა და მუშაობის უფლებას ანიჭებდა. სწორედ ამ ფაქტმა – რომ პირი, რომელსაც სერიოზული დანაშაული ედება ბრალად, ლეგალურად შევიდა ქვეყანაში ამ პროგრამის ფარგლებში – გამოიწვია ის პოლიტიკური რეაქცია, რომლის შედეგადაც პროგრამა დროებით შეჩერდა.
„მწვანე ბარათის“ პროგრამის (Diversity Visa) არსი და დანიშნულება
„მწვანე ბარათის“ პროგრამა, ოფიციალურად ცნობილი როგორც Diversity Immigrant Visa (DV) პროგრამა, დაარსდა 1990 წლის იმიგრაციისა და მოქალაქეობის აქტის ფარგლებში. მისი მთავარი მიზანია, ხელი შეუწყოს შეერთებული შტატების მოსახლეობის დივერსიფიკაციას იმ ქვეყნებიდან ემიგრანტების მოზიდვით, საიდანაც იმიგრაციის მაჩვენებელი ისტორიულად დაბალია. ყოველწლიურად დაახლოებით 50 000 ვიზა გაიცემა შემთხვევითი შერჩევის პრინციპით, რაც ათასობით ოჯახს აძლევს შესაძლებლობას, ლეგალურად იცხოვრონ და იმუშაონ აშშ-ში. მიუხედავად იმისა, რომ პროგრამის პირველადი მიზანი დივერსიფიკაციაა, იგი მნიშვნელოვან როლს თამაშობს ქვეყანაში ადამიანური კაპიტალის მოზიდვაშიც, რადგან ახალი ემიგრანტები ხდებიან სამუშაო ძალის ნაწილი, ქმნიან ბიზნესს და ხელს უწყობენ ეკონომიკურ განვითარებას. მისი შეჩერება, თუნდაც დროებითი, წარმოადგენს არა მხოლოდ საიმიგრაციო, არამედ პოტენციურად ეკონომიკური თვალსაზრისითაც მნიშვნელოვან პოლიტიკურ ნაბიჯს, რომელიც გავლენას მოახდენს ქვეყნის დემოგრაფიულ და შრომით ლანდშაფტზე.
მომავალი პერსპექტივები და პოლიტიკური შედეგები
„მწვანე ბარათის“ პროგრამის შეჩერება დონალდ ტრამპის ადმინისტრაციის მხრიდან მიგრაციული პოლიტიკის გამკაცრების კურსის გაგრძელებას ადასტურებს. მიუხედავად იმისა, რომ წყარო არ აკონკრეტებს შეჩერების ზუსტ ვადას ან სრულ გაუქმებას, თავად პრეცედენტი იმაზე მიუთითებს, რომ ადმინისტრაცია მზადაა, რადიკალური ზომები მიიღოს ეროვნული უსაფრთხოების მოსაზრებებით. ეს გადაწყვეტილება, სავარაუდოდ, გამოიწვევს დებატებს როგორც საკანონმდებლო, ისე საზოგადოებრივ დონეზე, პროგრამის სტრუქტურის, უსაფრთხოების პროცედურების და მისი გრძელვადიანი მიზნების შესახებ. ამ პროგრამის შეჩერება, თუნდაც დროებითი ხასიათის იყოს, პოტენციურად შეცვლის აშშ-ის მიგრაციულ ნაკადებს და გავლენას მოახდენს ათასობით ადამიანის ცხოვრებაზე, რომლებიც ყოველწლიურად იმედით ელოდნენ ამ ლატარიის შედეგებს. მომავალში შესაძლოა ვიხილოთ პროგრამის გადახედვა ან მისი არსებითი ცვლილება, რათა გამკაცრდეს უსაფრთხოების შემოწმებები და შემცირდეს პოტენციური რისკები.
ამრიგად, აშშ-ის პრეზიდენტის, დონალდ ტრამპის განკარგულება „მწვანე ბარათის“ პროგრამის შეჩერების შესახებ, ბრაუნის უნივერსიტეტში მომხდარი ტრაგიკული ინციდენტის პირდაპირი შედეგია. ადმინისტრაციის მიზანია, ეროვნული უსაფრთხოების გაძლიერება და ამერიკელი მოქალაქეების დაცვა პოტენციური საფრთხეებისგან. მიუხედავად იმისა, რომ პროგრამა მიზნად ისახავს აშშ-ის დემოგრაფიული და კულტურული მრავალფეროვნების ხელშეწყობას, უსაფრთხოების ასპექტები პრიორიტეტულად იქნა მიჩნეული. ეს გადაწყვეტილება მნიშვნელოვან კვალს დატოვებს აშშ-ის საიმიგრაციო პოლიტიკაზე და შესაძლოა საფუძველი ჩაუყაროს მიგრაციული პროგრამების უფრო ფართომასშტაბიან რეფორმას.
