ამერიკის შეერთებული შტატებმა, პრეზიდენტ დონალდ ტრამპის ადმინისტრაციის მითითებით, მწვანე ბარათის ლატარიის, იგივე მრავალფეროვნების სავიზო პროგრამის (Diversity Visa Lottery) დროებით შეჩერების გადაწყვეტილება მიიღო. ეს ნაბიჯი, როგორც ცნობილია, რამდენიმე საგანმანათლებლო დაწესებულებაში, მათ შორის ბრაუნის უნივერსიტეტსა და MIT-ში მომხდარი ინციდენტების შემდგომ პერიოდში გაკეთდა, რაც მიუთითებს უსაფრთხოების გაძლიერების მცდელობაზე. მწვანე ბარათის ლატარია ათწლეულების განმავლობაში ათასობით ადამიანს აძლევდა შესაძლებლობას, ლეგალურად ემიგრირებულიყვნენ შეერთებულ შტატებში, პროგრამის მიზანი კი ქვეყნის იმიგრანტული მოსახლეობის მრავალფეროვნების შენარჩუნება იყო.
მრავალფეროვნების სავიზო ლატარია: ისტორია და მიზანი
მრავალფეროვნების სავიზო პროგრამა, ცნობილი როგორც DV ლატარია, 1990 წლის საიმიგრაციო აქტის (Immigration Act of 1990) ფარგლებში შეიქმნა. მისი მთავარი მიზანი იყო შეერთებული შტატების მოსახლეობის ეთნიკური მრავალფეროვნების შენარჩუნება და გაზრდა. ეს პროგრამა საშუალებას აძლევს იმ ქვეყნების მოქალაქეებს, რომლებსაც აშშ-ში დაბალი საიმიგრაციო მაჩვენებლები აქვთ, მიიღონ აშშ-ის მუდმივი ბინადრობის უფლება – მწვანე ბარათი. ყოველწლიურად დაახლოებით 50,000 სავიზო განაცხადი ნაწილდება შემთხვევითი შერჩევის პრინციპით, რაც მსოფლიოს მრავალი მოქალაქისთვის ამერიკული ოცნების ასრულების ერთ-ერთ ყველაზე ხელმისაწვდომ გზას წარმოადგენს.
პროგრამის იდეა მარტივია: საიმიგრაციო კანონმდებლობის ცვლილებების შედეგად ზოგიერთი ქვეყნიდან ემიგრაცია მნიშვნელოვნად შემცირდა, რამაც გამოიწვია შეშფოთება ამერიკული საზოგადოების მრავალფეროვნების შემცირების თაობაზე. მრავალფეროვნების ვიზა იყო პასუხი ამ გამოწვევაზე, რომელიც ემსახურებოდა ეთნიკური და კულტურული ბალანსის შენარჩუნებას.
შეჩერების მოტივები და უსაფრთხოების კონტექსტი
მწვანე ბარათის ლატარიის შეჩერების გადაწყვეტილება, ადმინისტრაციის განცხადებით, უსაფრთხოების გაძლიერების აუცილებლობით იყო ნაკარნახევი. ინფორმაციაში მითითებული ბრაუნის უნივერსიტეტსა და MIT-ში მომხდარი ინციდენტები ასახავს შეშფოთებას ეროვნულ უსაფრთხოებასა და საზოგადოებრივ წესრიგთან დაკავშირებით. მსგავსი მოვლენები ხშირად ხდება კატალიზატორი საიმიგრაციო პოლიტიკის გადახედვისა და გამკაცრებისთვის, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც მთავრობა ცდილობს პოტენციური საფრთხეების პრევენციას. ტრამპის ადმინისტრაცია აქტიურად ემხრობოდა საიმიგრაციო სისტემის რეფორმირებას, აქცენტით საზღვრების უსაფრთხოებასა და ეროვნული ინტერესების დაცვაზე. ლატარიის პროგრამა, რომელსაც კრიტიკოსები ნაკლებად კონტროლირებად და უსაფრთხოების რისკების შემცველად მიიჩნევდნენ, ადმინისტრაციის სამიზნეში მოექცა.
მთავრობის წარმომადგენლები ხშირად აღნიშნავდნენ, რომ მრავალფეროვნების ლატარიის პროგრამა არ ითვალისწინებდა აშშ-ის ეკონომიკურ საჭიროებებს ან სამუშაო ბაზრის მოთხოვნებს, სამაგიეროდ, იგი შემთხვევითობის პრინციპზე იყო დაფუძნებული. ამგვარად, ლატარიის შეჩერება განიხილება, როგორც უფრო ფართო კამპანიის ნაწილი, რომელიც მიზნად ისახავს ემიგრაციის შემცირებას და საიმიგრაციო სისტემის „დამსახურებაზე დაფუძნებულ“ მოდელზე გადასვლას, სადაც პრიორიტეტი ენიჭება მაღალკვალიფიციურ სპეციალისტებს და იმ პირებს, რომლებსაც აშშ-ში უშუალო ოჯახური კავშირები აქვთ.
საიმიგრაციო პოლიტიკის ფართო კონტექსტი
მწვანე ბარათის ლატარიის შეჩერება ტრამპის ადმინისტრაციის საიმიგრაციო პოლიტიკის უფრო ფართო სტრატეგიის ნაწილია, რომელიც ხასიათდება საზღვრების გამკაცრებით, არალეგალური იმიგრაციის წინააღმდეგ ბრძოლით და ლეგალური იმიგრაციის შემცირების მცდელობით. ადმინისტრაციის მიერ გატარებული ზომები მოიცავდა სადავო სამოგზაურო აკრძალვებს კონკრეტული მუსულმანური ქვეყნებიდან, მექსიკის საზღვარზე კედლის მშენებლობის ინიციატივას და თავშესაფრის მოთხოვნის პროცედურების გამკაცრებას. ეს ნაბიჯები ხშირად დასაბუთებული იყო ეროვნული უსაფრთხოების, ეკონომიკური სტაბილურობისა და ამერიკელი მუშახელის დაცვის მოტივებით. საიმიგრაციო პოლიტიკის ამგვარი ცვლილებები არაერთგვაროვან შეფასებებს იწვევდა როგორც ქვეყნის შიგნით, ისე საერთაშორისო ასპარეზზე, რაც ხაზს უსვამს აშშ-ის იმიგრაციის როლის მუდმივ დებატებს.
ადმინისტრაციის ძალისხმევა მიმართული იყო საიმიგრაციო ნაკადების შეზღუდვისა და არსებული პროგრამების გადაფასებისკენ. მრავალფეროვნების ლატარიის პროგრამა, თავისი შემთხვევითი შერჩევის მექანიზმით, ეწინააღმდეგებოდა ადმინისტრაციის ხედვას, რომელიც უპირატესობას ანიჭებდა „დამსახურებაზე დაფუძნებულ“ ან ოჯახურ კავშირებზე ორიენტირებულ სისტემას. ამ კონტექსტში, ლატარიის შეჩერება განიხილება, როგორც კიდევ ერთი ნაბიჯი საიმიგრაციო სისტემის ფუნდამენტური რეფორმისკენ.
შესაძლო შედეგები და კრიტიკა
მწვანე ბარათის ლატარიის შეჩერება მნიშვნელოვან გავლენას იქონიებს იმ ათასობით ადამიანზე მთელი მსოფლიოს მასშტაბით, რომლებიც ამ პროგრამის მეშვეობით აშშ-ში ლეგალური იმიგრაციის იმედს იტოვებდნენ. ეს გადაწყვეტილება, სავარაუდოდ, შეამცირებს აშშ-ში ემიგრანტების ნაკადს იმ ქვეყნებიდან, საიდანაც სხვა საიმიგრაციო გზები შეზღუდულია, რამაც შეიძლება შეცვალოს ამერიკის დემოგრაფიული ლანდშაფტი. საიმიგრაციო უფლებების დამცველი ორგანიზაციები და აქტივისტები ხშირად აკრიტიკებენ მსგავს ზომებს, მიიჩნევენ რა მათ დისკრიმინაციულად და აშშ-ის, როგორც მრავალფეროვანი და ინკლუზიური ერის, იმიჯისთვის საზიანოდ. ისინი ხაზს უსვამენ, რომ ლატარია ხელს უწყობდა კვალიფიციური და განათლებული ინდივიდების მოზიდვას, რომლებიც წვლილს შეიტანდნენ ამერიკულ საზოგადოებაში.
პროგრამის კრიტიკოსები, მეორე მხრივ, ამტკიცებენ, რომ მისი შეჩერება აუცილებელია ეროვნული უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად და საიმიგრაციო სისტემის უფრო ეფექტური და კონტროლირებადი გახდომისთვის. ისინი ხშირად მიუთითებენ იმაზე, რომ ლატარია არასაკმარისად ითვალისწინებს ემიგრანტების პოტენციურ ინტეგრაციას ამერიკულ საზოგადოებაში ან მათ წვლილს ეკონომიკაში. ამგვარად, გადაწყვეტილება იწვევს მწვავე დებატებს საზოგადოებაში, რაც ხაზს უსვამს აშშ-ის საიმიგრაციო სისტემის სირთულესა და მრავალმხრივ გამოწვევებს.
მწვანე ბარათის ლატარიის შეჩერება წარმოადგენს ამერიკის საიმიგრაციო პოლიტიკის მნიშვნელოვან ცვლილებას, რომელიც ასახავს ადმინისტრაციის პრიორიტეტებს ეროვნული უსაფრთხოებისა და საზღვრების კონტროლის სფეროში. მიუხედავად იმისა, რომ ეს გადაწყვეტილება გარკვეული ინციდენტებით იყო მოტივირებული, ის ასევე ჯდება უფრო ფართო სტრატეგიაში, რომელიც მიზნად ისახავს ემიგრაციის შემცირებას და საიმიგრაციო სისტემის სტრუქტურულ რეფორმას. ამ ნაბიჯს გრძელვადიანი შედეგები ექნება როგორც აშშ-ში იმიგრაციის მსურველთათვის, ისე თავად ამერიკული საზოგადოებისთვის, რადგან ის აგრძელებს დებატებს ერის იდენტობასა და მის მომავალ მიმართულებაზე.
