გაერთიანებულმა სამეფომ მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილება მიიღო, რომლის მიხედვითაც, რუსი ოლიგარქის, რომან აბრამოვიჩის მიერ საფეხბურთო კლუბ „ჩელსის“ გაყიდვიდან მიღებული 2.8 მილიარდი ევრო (დაახლოებით 2.5 მილიარდი გირვანქა სტერლინგი) უკრაინის ჰუმანიტარული დახმარების ფონდში გადაირიცხება. ეს ნაბიჯი წარმოადგენს დიდი ბრიტანეთის მთავრობის მტკიცე პოზიციის გაგრძელებას უკრაინის მხარდასაჭერად რუსეთის აგრესიის ფონზე, ასევე ოლიგარქებზე დაწესებული სანქციების აღსრულებას. პრემიერ-მინისტრმა კირ სტარმერმა მკაცრი გაფრთხილება გაავრცელა და აღნიშნა, რომ აბრამოვიჩს სამართლებრივი დევნა ელის, თუ ის არ შეასრულებს აღებულ ვალდებულებას.
აქტივების გაყინვა და გადარიცხვის ლიცენზია
რომან აბრამოვიჩი ერთ-ერთი პირველი რუსი ოლიგარქი იყო, რომელსაც დიდი ბრიტანეთის მთავრობამ სანქციები დაუწესა უკრაინაში რუსეთის სრულმასშტაბიანი შეჭრის შემდეგ. ამ სანქციებმა მისი აქტივების, მათ შორის ლონდონის საფეხბურთო კლუბ „ჩელსის“ გაყიდვის, ფინანსები დაბლოკა. „ჩელსის“ გაყიდვა 2022 წლის მაისში განხორციელდა, თუმცა მიღებული თანხა სპეციალურ, გაყინულ ანგარიშზე ინახებოდა იმ მოლოდინით, რომ ის საბოლოოდ უკრაინის დასახმარებლად იქნებოდა გამოყენებული. დიდი ბრიტანეთის მთავრობის მიერ გაცემული ლიცენზია სწორედ ამ თანხის განბლოკვისა და უკრაინის ჰუმანიტარული ფონდში გადარიცხვის პროცესს აძლევს სტარტს. ეს ლიცენზია ადასტურებს, რომ ბრიტანეთის ხელისუფლება მზადაა, მკაცრად აღასრულოს სანქციები და მიღებული სახსრები კონკრეტული ჰუმანიტარული მიზნებისთვის მიმართოს.
პრემიერ-მინისტრ კირ სტარმერის მტკიცე პოზიცია
დიდი ბრიტანეთის პრემიერ-მინისტრმა, კირ სტარმერმა, საჯარო განცხადებით კიდევ ერთხელ დაადასტურა მთავრობის შეუპოვრობა ამ საკითხში. მისი თქმით, „დრო იწურება“ და რომან აბრამოვიჩმა სასწრაფოდ უნდა შეასრულოს ის ვალდებულება, რომელიც მან კლუბ „ჩელსის“ გაყიდვის დროს აიღო. ეს ვალდებულება მოიცავდა 2.5 მილიარდი გირვანქა სტერლინგის (ექვივალენტი 2.8 მილიარდი ევროს) უკრაინის ჰუმანიტარული დახმარებისთვის გადარიცხვას. სტარმერმა ხაზგასმით აღნიშნა, რომ მთავრობა მზადაა, მიმართოს სამართლებრივ გზებს, რათა „თითოეული პენი მივიდეს მათთან, ვისი ცხოვრებაც პუტინის უკანონო ომით განადგურდა“. ეს განცხადება არა მხოლოდ მოწოდებაა აბრამოვიჩის მიმართ, არამედ მკაფიო სიგნალი სხვა სანქცირებული პირებისთვისაც, რომ ბრიტანეთი არ შეეგუება ვალდებულებების შეუსრულებლობას.
ფინანსების დანიშნულება და სამომავლო პერსპექტივები
გაერთიანებული სამეფოს მიერ გაცემული ლიცენზიის თანახმად, გაყინული თანხები, უპირველეს ყოვლისა, უკრაინის მოსახლეობისთვის განკუთვნილი ჰუმანიტარული მიზნებისთვის უნდა იყოს მიმართული. ეს გულისხმობს ისეთ დახმარებას, როგორიცაა სამედიცინო მომსახურება, საკვები, თავშესაფარი და სხვა გადაუდებელი საჭიროებების დაკმაყოფილება ომის შედეგად დაზარალებულ რეგიონებში. თუმცა, ლიცენზია ასევე ითვალისწინებს მოქნილობას და აღნიშნავს, რომ მომავალში ამ თანხების მოგება შესაძლოა სხვა გეგმებითაც დაიხარჯოს, მათ შორის გლობალური მასშტაბის კონფლიქტის მსხვერპლთა დასახმარებლად. ეს დებულება ხაზს უსვამს დიდი ბრიტანეთის უფრო ფართო ჰუმანიტარულ ხედვას და მზაობას, რომ მსგავსი ფინანსები გამოიყენოს საერთაშორისო კრიზისების საპასუხოდ. ამასთან, ყურადღება გამახვილდება იმაზე, რომ თანხების განკარგვა იყოს გამჭვირვალე და ეფექტიანი.
ოლიგარქების აქტივები და სანქციების საერთაშორისო პრაქტიკა
რომან აბრამოვიჩის შემთხვევა არ არის იზოლირებული მოვლენა სანქციების ფონზე. უკრაინაში რუსეთის შეჭრის შემდეგ, მსოფლიოს მრავალმა ქვეყანამ, მათ შორის ევროკავშირმა, შეერთებულმა შტატებმა და დიდმა ბრიტანეთმა, ათობით რუს ოლიგარქს და მათთან დაკავშირებულ კომპანიებს მნიშვნელოვანი სანქციები დაუწესა. ეს მოიცავდა აქტივების გაყინვას, მოგზაურობის აკრძალვებს და ბიზნეს საქმიანობის შეზღუდვას. ამ ქმედებების მთავარი მიზანია რუსეთის ეკონომიკაზე ზეწოლა და ომის დაფინანსების შეზღუდვა. აბრამოვიჩის გაყინული თანხების უკრაინისთვის გადაცემის პრეცედენტი შესაძლოა გავლენას მოახდენს სხვა ქვეყნების გადაწყვეტილებებზეც, რათა ანალოგიური გზით გამოიყენონ სანქციების შედეგად გაყინული აქტივები დაზარალებული ქვეყნების აღსადგენად და ჰუმანიტარული მიზნებისთვის. ეს საერთაშორისო პრაქტიკა აჩვენებს, რომ დასავლური სახელმწიფოები მზად არიან არა მხოლოდ სანქციები დაუწესონ, არამედ ამ სანქციების შედეგად მიღებული ფინანსური რესურსები აქტიურად მიმართონ სამართლიანობის აღდგენისა და დახმარებისკენ.
დასკვნა
დიდი ბრიტანეთის მთავრობის გადაწყვეტილება რომან აბრამოვიჩის 2.8 მილიარდი ევროს უკრაინის ფონდში გადარიცხვის შესახებ, წარმოადგენს არა მხოლოდ მნიშვნელოვან ფინანსურ მხარდაჭერას ომით დაზარალებული ქვეყნისთვის, არამედ მტკიცე პოლიტიკურ განაცხადს. ეს ნაბიჯი ხაზს უსვამს ბრიტანეთის მზაობას, დაიცვას საერთაშორისო სამართალი და აღასრულოს სანქციები, რითაც პასუხისმგებლობა დაეკისრებათ მათ, ვინც რუსეთის აგრესიასთან არიან დაკავშირებული. ფინანსების ჰუმანიტარული მიზნებისთვის მიმართვა სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია უკრაინელი ხალხისთვის, ხოლო პრემიერ-მინისტრ სტარმერის გაფრთხილება ოლიგარქს, რომლის ვალდებულებების შეუსრულებლობის შემთხვევაში სამართლებრივი დევნა ელის, კიდევ ერთხელ უსვამს ხაზს ამ საკითხის სერიოზულობას და სამართლებრივი პრინციპების უზენაესობას.
