ევროკომისიამ უვიზო რეჟიმის შეჩერების მექანიზმის შესახებ უახლესი ანგარიში წარმოადგინა, რომელშიც საქართველოსთან დაკავშირებული შეფასებებიცაა გაკეთებული. დოკუმენტში აღნიშნულია, რომ საქართველო ევროკავშირთან უვიზო მიმოსვლის შეჩერების საფრთხის წინაშე დგას, რაც ფუნდამენტური უფლებებისა და თავისუფლებების, ისევე როგორც ანტიდისკრიმინაციული პრინციპების დარღვევას უკავშირდება. ევროკომისია შეშფოთებას გამოთქვამს არსებული მდგომარეობის გამო და საქართველოს ხელისუფლებას კონკრეტული ზომების მიღებისკენ მოუწოდებს.
უვიზო რეჟიმის შეჩერების ეტაპები და მიზეზები
ევროკომისიის ანგარიშის მიხედვით, უვიზო რეჟიმის შეჩერების მექანიზმის გააქტიურება ეტაპობრივად მოხდება. საწყის ეტაპზე, უვიზო მიმოსვლა შეეხება დიპლომატიური და სამსახურებრივი პასპორტების მფლობელებს. ევროკომისია ხაზგასმით აღნიშნავს, რომ თუკი საქართველოს მხრიდან არ იქნება მიღებული შესაბამისი ზომები და რეკომენდაციები არ შესრულდება, შესაძლოა, უვიზო რეჟიმის შეჩერება მთელ მოსახლეობაზე გავრცელდეს. ეს გადაწყვეტილება ეფუძნება კომისიის შეშფოთებას საქართველოში ფუნდამენტური უფლებებისა და თავისუფლებების სერიოზული დარღვევების, ასევე ანტიდისკრიმინაციული პრინციპების უგულებელყოფის თაობაზე. ევროკავშირი, თავისი ოფიციალური პრესრელიზების საშუალებით, არაერთხელ მოუწოდებდა საქართველოს ხელისუფლებას, დროულად მოეგვარებინა აღნიშნული საკითხები.
საქართველოს მიერ აღებული ვალდებულებების დარღვევა
ანგარიშში ასევე ხაზგასმულია, რომ საქართველომ ვიზალიბერალიზაციის დიალოგის ფარგლებში აღებული არაერთი ვალდებულება დაარღვია. ევროკომისიამ, უვიზო რეჟიმის შეჩერების მექანიზმის მეშვიდე ანგარიშში, საქართველოსთვის გარკვეული რეკომენდაციები გასცა, თუმცა, დოკუმენტის თანახმად, ეს რეკომენდაციები არ არის შესრულებული. ევროკავშირის მიერ გაცხადებული პოზიცია ადასტურებს იმ ფაქტს, რომ ვიზალიბერალიზაციის პროცესი მხოლოდ გეოპოლიტიკურ გადაწყვეტილებას არ წარმოადგენს და ის მჭიდროდ არის დაკავშირებული დემოკრატიულ პრინციპებთან, კანონის უზენაესობასთან და ადამიანის უფლებების დაცვასთან. ამ ვალდებულებების შეუსრულებლობა პირდაპირ გავლენას ახდენს ქვეყნის ევროპულ პერსპექტივაზე.
უვიზო რეჟიმის შეჩერების მექანიზმის არსი
უვიზო რეჟიმის შეჩერების მექანიზმი ევროკავშირის მიერ შემუშავებული ინსტრუმენტია, რომელიც წევრ სახელმწიფოებს საშუალებას აძლევს, დროებით აღადგინონ სავიზო მოთხოვნები იმ მესამე ქვეყნების მოქალაქეებისთვის, რომლებიც გათავისუფლებულნი არიან ვიზისგან. ეს მექანიზმი ამოქმედდება, თუკი მოხდება ისეთი მოვლენები, როგორიცაა: არალეგალური მიგრაციის მკვეთრი ზრდა, ქვეყანაში თავშესაფრის მაძიებელთა რაოდენობის მნიშვნელოვანი მატება, უსაფრთხოების საფრთხეები, ან, მოცემულ შემთხვევაში, ფუნდამენტური უფლებებისა და კანონის უზენაესობის პრინციპების დარღვევა. ამ მექანიზმის გააქტიურება სერიოზული სიგნალია პარტნიორი ქვეყნებისთვის, რომ ევროკავშირი ყურადღებით აკვირდება ვიზალიბერალიზაციის პირობების შესრულებას და მზადაა, შესაბამისი ზომები მიიღოს მათი დარღვევის შემთხვევაში.
პოტენციური ეკონომიკური შედეგები
უვიზო რეჟიმის შეჩერებას, დიპლომატიური და პოლიტიკური ზიანის გარდა, შესაძლოა, მნიშვნელოვანი ეკონომიკური შედეგები მოჰყვეს. ევროკავშირი საქართველოს ერთ-ერთი მთავარი სავაჭრო პარტნიორი და ინვესტორია. ვიზალიბერალიზაცია ხელს უწყობდა ბიზნეს კონტაქტების გამარტივებას, ტურისტული ნაკადების ზრდას და ეკონომიკურ თანამშრომლობას. უვიზო რეჟიმის დაკარგვამ შესაძლოა, შეაფერხოს:
- პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების მოზიდვა, რადგან ინვესტორებისთვის ქვეყნის საიმედოობა კითხვის ნიშნის ქვეშ დადგება.
- ტურიზმის სექტორის განვითარება, რომელიც საქართველოს ეკონომიკის ერთ-ერთი მამოძრავებელი ძალაა. ტურისტების რაოდენობის შემცირება ნეგატიურად აისახება მასთან დაკავშირებულ ინდუსტრიებზე (განთავსება, კვება, ტრანსპორტი).
- ქართული პროდუქციის ექსპორტი ევროკავშირში, რადგან საქმიანი ვიზიტები და კონტაქტები გართულდება.
- ადამიანური კაპიტალის მობილობა, რაც იმოქმედებს განათლებისა და სამუშაოს ძიების მიზნით ევროპაში მოგზაურობაზე, თუმცა თავდაპირველად ეს შეეხება მხოლოდ დიპლომატიურ და სამსახურებრივ პასპორტებს.
დასკვნა და მომავალი პერსპექტივები
ევროკომისიის ანგარიში საქართველოს ხელისუფლებისთვის მკაფიო გაფრთხილებაა. ვიზალიბერალიზაცია ევროინტეგრაციის პროცესის ერთ-ერთი ყველაზე ხელშესახები მიღწევაა საქართველოს მოქალაქეებისთვის და მისი პოტენციური დაკარგვა სერიოზულ უკუსვლას ნიშნავს ქვეყნის ევროპულ გზაზე. იმისათვის, რომ თავიდან იქნას აცილებული უვიზო რეჟიმის სრული შეჩერება, საქართველოს ხელისუფლებას მოუწევს, დაუყოვნებლივ და ეფექტურად მიმართოს ევროკომისიის ანგარიშში მითითებულ პრობლემებს, შეასრულოს აღებული ვალდებულებები და აღადგინოს ნდობა ფუნდამენტური უფლებებისა და კანონის უზენაესობის დაცვის კუთხით. ეს გადაწყვეტილებები განსაზღვრავს ქვეყნის მომავალს ევროკავშირთან ურთიერთობებში და, შესაბამისად, მის ეკონომიკურ სტაბილურობასა და განვითარებას.
