2025 წლის 17 დეკემბერს, სტრასბურგში მდებარე ევროპარლამენტმა საქართველოში არსებული პოლიტიკური ვითარება განიხილა, რასაც დღის წესრიგში ეწოდა „საქართველოში გაღრმავებული დემოკრატიული კრიზისი“. დებატების ფარგლებში, ევროპარლამენტის წევრთა უმრავლესობამ შეშფოთება გამოხატა მმართველი პარტია „ქართული ოცნების“ მიერ გატარებული კურსის მიმართ. კერძოდ, ხაზი გაესვა მომიტინგეების წინააღმდეგ სავარაუდო ძალადობრივ ქმედებებს, დემოკრატიულ უკუსვლას, კანონის უზენაესობის გაუარესებას და ევროკავშირში გაწევრიანების პროცესის შეფერხებას. ამავდროულად, დეპუტატთა მცირე ნაწილმა მმართველი პარტიის პოზიცია დაიცვა. აღნიშნული დებატები იმ ფონზე გაიმართა, როდესაც ბრიუსელსა და სტრასბურგში დატვირთული კვირაა – 16 დეკემბერს ევროკავშირის საბჭოს შეხვედრა შედგა, 18-19 დეკემბერს ევროკავშირის სამიტია დაგეგმილი, ხოლო კვირის ბოლოს ვიზების შეჩერების მერვე ანგარიშია მოსალოდნელი.
ევროპარლამენტის მსჯელობა ქართულ დემოკრატიაზე
ევროპარლამენტის სხდომაზე, დანიის ევროპულ საქმეთა მინისტრმა და ევროკავშირის საბჭოს მოქმედმა თავმჯდომარემ, მარი ბ.-მ განაცხადა, რომ საქართველოს ევროკავშირში გაწევრიანების პროცესი „ფაქტობრივად შეჩერებულია“. ეს განცხადება ხაზს უსვამს იმ ღრმა შეშფოთებას, რომელიც ევროკავშირში საქართველოს დემოკრატიული განვითარების ტრაექტორიის მიმართ არსებობს. დეპუტატების მიერ გამოთქმული ძირითადი კრიტიკა მოიცავდა ისეთ საკითხებს, როგორიცაა შეკრებისა და გამოხატვის თავისუფლების შეზღუდვა, ოპოზიციის დევნა და მედია გარემოს გაუარესება. ამ ფაქტორების ერთობლიობა, ევროპარლამენტარების აზრით, სერიოზულ საფრთხეს უქმნის საქართველოს ევროპულ პერსპექტივასა და დემოკრატიულ კონსოლიდაციას. დებატები ასახავს ევროპული ინსტიტუტების მზარდ იმედგაცრუებას საქართველოს ხელისუფლების ქმედებებთან დაკავშირებით, რაც კონტრასტშია ქვეყნის მოსახლეობის აბსოლუტური უმრავლესობის მიერ მხარდაჭერილ ევროატლანტიკურ კურსთან.
კრიტიკული შეფასებები და მმართველი პარტიის პოზიცია
ევროპარლამენტის წევრთა დიდი ნაწილის შეფასებით, საქართველოში კანონის უზენაესობის პრინციპები არაერთგზის დაირღვა, რაც განსაკუთრებით თვალსაჩინო გახდა ბოლო პერიოდში განვითარებული მოვლენების დროს. საუბარია სასამართლო სისტემის დამოუკიდებლობის შემცირებაზე, საპროტესტო აქციების მონაწილეთა მიმართ სავარაუდო არაპროპორციულ ძალაზე და სხვა დემოკრატიულ ნორმებთან შეუსაბამო ქმედებებზე. ამ ფონზე, ევროპარლამენტში მყოფმა მცირერიცხოვანმა დეპუტატებმა „ქართული ოცნების“ პოლიტიკა დაიცვეს, თუმცა მათი არგუმენტები და კონტრ-განცხადებები დეტალურად არ გამჟღავნებულა. ეს ასიმეტრიული მხარდაჭერა კიდევ ერთხელ ადასტურებს იმას, რომ დასავლური პარტნიორების უმეტესობა კრიტიკულად აფასებს საქართველოს ამჟამინდელ დემოკრატიულ პროცესებს. აღნიშნული დებატები მნიშვნელოვანი სიგნალია ქართული ხელისუფლებისთვის, რომ ევროკავშირის კარი ღიაა მხოლოდ იმ პირობით, თუ ქვეყანა შეასრულებს დემოკრატიული რეფორმების ვალდებულებებს და შეინარჩუნებს კანონის უზენაესობას.
ევროკავშირთან ურთიერთობების სტატუსი
საქართველოს ევროკავშირში გაწევრიანების პროცესის „ფაქტობრივად შეჩერება“ უმნიშვნელოვანესი განცხადებაა, რომელიც ქვეყნის ევროპული ინტეგრაციის მომავალს კითხვის ნიშნის ქვეშ აყენებს. ეს არ არის მხოლოდ სიმბოლური განცხადება, არამედ მიუთითებს კონკრეტულ შედეგებზე, რაც შეიძლება მოჰყვეს დემოკრატიული რეფორმების შეფერხებას. ევროკავშირი მკაფიოდ აცხადებს, რომ გაფართოების პროცესი დამსახურებაზეა დაფუძნებული და მოითხოვს კანონის უზენაესობის, დემოკრატიული ინსტიტუტების გაძლიერებასა და ადამიანის უფლებების დაცვას. შესაბამისად, ევროპარლამენტის დებატები და დანიის მინისტრის განცხადება საქართველოსთვის არის მოწოდება, გადახედოს თავის პოლიტიკას და გადადგას ქმედითი ნაბიჯები ევროკავშირის რეკომენდაციების შესასრულებლად, რათა აღდგეს ნდობა და დაჩქარდეს ინტეგრაციის პროცესი.
საქართველოს საერთაშორისო ურთიერთობები და პარალელური განვითარებები
ევროპარლამენტში გამართული კრიტიკული დებატების პარალელურად, იმავე დღეს, 17 დეკემბერს, საქართველოს „ქართული ოცნების“ მიერ არჩეული პრეზიდენტი მიხეილ ყაველაშვილი სერბეთში ოფიციალური ვიზიტით იმყოფებოდა. ეს იყო მისი პირველი ოფიციალური ვიზიტი ევროპულ ქვეყანაში თანამდებობის დაკავების შემდეგ. ყაველაშვილს თან ახლდნენ „ქართული ოცნების“ საგარეო საქმეთა მინისტრი მაკა ბოჭორიშვილი, მმართველი პარტიის კანონმდებლები ირაკლი მეზურნიშვილი, ირმა ზავრადაშვილი და გურამ მაჭარაშვილი, ასევე საქართველოს ელჩი სერბეთში, ლევან ბერიძე, და პრეზიდენტის ადმინისტრაციის წარმომადგენლები. ყაველაშვილის ადმინისტრაციის მიერ გავრცელებული პრესრელიზის თანახმად, დაგეგმილია ორმხრივი შეხვედრები სერბ კოლეგა ალექსანდრ ვუჩიჩთან, პრემიერ-მინისტრ ჯურო მაკუტთან და ეროვნული ასამბლეის სპიკერ ანა ბრნაბიჩთან. აღსანიშნავია, რომ მიხეილ ყაველაშვილის პრეზიდენტობა კითხვის ნიშნის ქვეშ დააყენა არაერთმა საკვანძო დასავლურმა ქვეყანამ და საქართველოს საერთაშორისო პარტნიორმა. ეს ვიზიტი, ერთი მხრივ, წარმოაჩენს საქართველოს ხელისუფლების მცდელობას, გააძლიეროს ორმხრივი ურთიერთობები ევროპულ ქვეყნებთან, ხოლო მეორე მხრივ, ხაზს უსვამს იმ ფაქტს, რომ რიგი დასავლური სახელმწიფოები კვლავაც ფრთხილად ეკიდებიან საქართველოს პოლიტიკურ ლეგიტიმურობას და დემოკრატიულ სტანდარტებს, რაც კიდევ უფრო ამწვავებს ქვეყნის იზოლაციის რისკებს დასავლურ წრეებში.
მომავალი პერსპექტივები და გამოწვევები
ევროპარლამენტში გამართული დებატები და ევროკავშირის ოფიციალური პირების მკაცრი განცხადებები ნათლად აჩვენებს, რომ საქართველო დგას ევროპული ინტეგრაციის გზაზე არსებული სერიოზული გამოწვევების წინაშე. ქვეყნის დემოკრატიული უკუსვლის შესახებ შეშფოთება მზარდია და პირდაპირ აისახება ევროკავშირთან ურთიერთობების სტატუსზე. იმის გათვალისწინებით, რომ ევროკავშირის საბჭოს შეხვედრები, სამიტი და ვიზების შეჩერების ანგარიში იმავე პერიოდშია დაგეგმილი, ევროპარლამენტის დებატებს განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭება. საქართველოსთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია, ეფექტურად უპასუხოს დასავლელი პარტნიორების კრიტიკას და გადადგას ხელშესახები ნაბიჯები დემოკრატიული რეფორმების მიმართულებით, რათა აღადგინოს ნდობა და შეინარჩუნოს ევროპული პერსპექტივა. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ევროკავშირთან ურთიერთობებში არსებული სტაგნაცია შესაძლოა გაღრმავდეს, რაც გრძელვადიან პერსპექტივაში უარყოფითად აისახება ქვეყნის სტაბილურობასა და განვითარებაზე.
