გაერთიანებულმა სამეფომ მკაფიოდ განაცხადა, რომ არ განიხილავს რუსეთის ცენტრალური ბანკის გაყინული აქტივების უშუალოდ უკრაინისთვის გადაცემის შესაძლებლობას. ამ გადაწყვეტილებამ კიდევ ერთხელ გაუსვა ხაზი საერთაშორისო სამართლებრივ და ფინანსურ სირთულეებს, რომლებიც დაკავშირებულია კონფლიქტის შედეგად დაწესებულ სანქციებთან და დახმარების მექანიზმებთან. ლონდონის პოზიცია მნიშვნელოვანია, რადგან ის გავლენას ახდენს G7-ის ქვეყნებს შორის მიმდინარე ფართომასშტაბიან დისკუსიებზე, თუ როგორ უნდა მოხდეს რუსეთისთვის ეკონომიკური ზიანის მიყენება და უკრაინის აღდგენის ფინანსური ტვირთის გადანაწილება.

რუსეთის გაყინული აქტივები და საერთაშორისო დებატები

უკრაინაში რუსეთის სრულმასშტაბიანი შეჭრის შემდეგ, დასავლურმა სახელმწიფოებმა, მათ შორის გაერთიანებულმა სამეფომ, ევროკავშირმა და შეერთებულმა შტატებმა, რუსეთის ცენტრალური ბანკის დაახლოებით 300 მილიარდი დოლარის ღირებულების სუვერენული აქტივები გაყინეს. ეს თანხა ძირითადად განთავსებულია ევროპის, იაპონიისა და ამერიკის შეერთებული შტატების ფინანსურ ინსტიტუტებში. მას შემდეგ, რაც უკრაინამ და დასავლეთის ზოგიერთმა მოკავშირემ რუსეთისთვის ზიანის მიყენების მიზნით ამ აქტივების სრულად კონფისკაცია და უკრაინის აღდგენისთვის გამოყენება მოითხოვეს, საერთაშორისო დონეზე აქტიური დებატები დაიწყო.

მსოფლიო ლიდერები აქტიურად მსჯელობენ, თუ როგორ უნდა მოხდეს ამ გაყინული სახსრების მობილიზება უკრაინის დახმარების მიზნით. უკრაინის მთავრობა და მისი მხარდამჭერები მიიჩნევენ, რომ რუსეთმა უნდა გადაიხადოს ომის შედეგად მიყენებული ზიანის საფასური, რისთვისაც გაყინული აქტივები იდეალური წყაროა. თუმცა, ამ მიდგომასთან დაკავშირებით არსებობს მნიშვნელოვანი იურიდიული და ფინანსური გამოწვევები, რაზეც სხვადასხვა ქვეყნის მთავრობები სხვადასხვა სიმკაცრით საუბრობენ.

გაერთიანებული სამეფოს პოზიციის დასაბუთება

გაერთიანებული სამეფოს გადაწყვეტილება, არ გამოიყენოს გაყინული რუსული აქტივები უკრაინის დასახმარებლად, ეფუძნება რამდენიმე ძირითად მიზეზს. ერთ-ერთი მთავარი არის საერთაშორისო სამართლის პრინციპები და სუვერენული იმუნიტეტის დაცვა. საერთაშორისო სამართალი მკაფიოდ იცავს სახელმწიფოების აქტივებს იძულებითი კონფისკაციისგან, რაც ხელს უშლის მათ ერთპიროვნულად სხვა სახელმწიფოს სასარგებლოდ გადაცემას. ამ პრინციპების დარღვევამ, ლონდონის აზრით, შეიძლება შექმნას საშიში პრეცედენტი.

კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი ასპექტი არის მსოფლიო ფინანსური სისტემის სტაბილურობა. ბრიტანელი ოფიციალური პირების განცხადებით, რუსეთის ცენტრალური ბანკის აქტივების პირდაპირ კონფისკაციამ შესაძლოა შეარყიოს ნდობა საერთაშორისო რეზერვების სისტემის მიმართ. ამან შეიძლება გამოიწვიოს ის, რომ სხვა ქვეყნებმა დაიწყონ თავიანთი რეზერვების დივერსიფიკაცია დოლარისა და ევროსგან მოშორებით, რაც გრძელვადიან პერსპექტივაში დასავლეთის ფინანსურ დომინირებას საფრთხეს შეუქმნის. ასევე, არსებობს შიში, რომ ასეთმა ქმედებამ შეიძლება მოსკოვის მხრიდან კონტრზომები გამოიწვიოს, რაც გააუარესებს ისედაც დაძაბულ გეოპოლიტიკურ ვითარებას.

ალტერნატიული გზები და G7-ის დისკუსიები

მიუხედავად იმისა, რომ გაერთიანებული სამეფო უარყოფს აქტივების პირდაპირ კონფისკაციას, დასავლეთის მოკავშირეები სხვა ალტერნატიულ გზებს განიხილავენ. ყველაზე რეალისტურ და იურიდიულად დასაბუთებულ მექანიზმად დღესდღეობით გაყინული აქტივებიდან მიღებული მოგების გამოყენება მოიაზრება. ევროკავშირმა უკვე მიიღო გადაწყვეტილება, რომ ევროკავშირში განთავსებული რუსული აქტივებიდან მიღებული საპროცენტო შემოსავალი უკრაინის დახმარებისთვის იქნება მიმართული. ეს თანხა, რომელიც წელიწადში დაახლოებით 3 მილიარდ ევროს შეადგენს, მიმართული იქნება უკრაინის თავდაცვისა და აღდგენის საჭიროებებზე. G7-ის ქვეყნებიც აქტიურად მუშაობენ მსგავსი მექანიზმების შემუშავებაზე, რათა უკრაინისთვის გრძელვადიანი და სტაბილური ფინანსური მხარდაჭერა უზრუნველყონ.

დასავლეთის ლიდერები აგრძელებენ დისკუსიებს ერთიანი და იურიდიულად უნაკლო მიდგომის მოძებნის მიზნით, რომელიც არ შეარყევს საერთაშორისო სამართალს და ფინანსურ სტაბილურობას, მაგრამ ამავდროულად მნიშვნელოვან დახმარებას გაუწევს უკრაინას. განხილვის საგანია სხვადასხვა სესხის მექანიზმი, რომელიც უზრუნველყოფილი იქნება გაყინული აქტივებიდან მიღებული მოგებით, რაც საშუალებას მისცემს უკრაინას მიიღოს დიდი მოცულობის თანხები შედარებით სწრაფად.

დასკვნა

გაერთიანებული სამეფოს პოზიცია რუსეთის გაყინული აქტივების პირდაპირ კონფისკაციასთან დაკავშირებით ხაზს უსვამს საერთაშორისო ფინანსურ და სამართლებრივ ლანდშაფტში არსებულ კომპლექსურობას. მიუხედავად უკრაინისთვის დახმარების გაწევის მწვავე საჭიროებისა, ბევრი სახელმწიფო, მათ შორის დიდი ბრიტანეთი, უპირატესობას ანიჭებს ისეთი მექანიზმების მოძიებას, რომლებიც არ დაარღვევენ დამკვიდრებულ საერთაშორისო პრინციპებს და არ შექმნიან საშიშ პრეცედენტებს. ეს გადაწყვეტილება გავლენას ახდენს G7-ის მოკავშირეებს შორის მიმდინარე დისკუსიებზე და მიანიშნებს, რომ უკრაინის აღდგენის დასაფინანსებლად ძირითადი აქცენტი გაკეთდება არა აქტივების სრულ კონფისკაციაზე, არამედ მათგან მიღებული შემოსავლების მობილიზაციაზე და სხვა სახის მრავალმხრივ დახმარებაზე.