საქართველოს მთავრობა ოფიციალურად აუქმებს „300 ლარიან“ საჯარო დასაქმების პროგრამას, რომელიც 2022 წელს, მაშინდელი პრემიერ-მინისტრის, ირაკლი ღარიბაშვილის ინიციატივით ამოქმედდა. პროექტი მიზნად ისახავდა სოციალურად დაუცველი მოქალაქეების დროებით დასაქმებას და მათთვის სამუშაო ჩვევების გამომუშავებას. პროგრამის დახურვის მიზეზად 2026 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის პროექტში „მაღალი ეკონომიკური ზრდა“ და „სამუშაო ძალის დეფიციტი“ სახელდება. ხელისუფლება გეგმავს, ყურადღება პროფესიული გადამზადების პროგრამებზე გადაიტანოს, რაც კერძო სექტორში დასაქმების ხელშეწყობას ისახავს მიზნად.
პროგრამის მიზნები და შედეგები
„300 ლარიანი“ პროგრამა 2022 წელს ამოქმედდა და მისი მიზანი სოციალურად დაუცველი მოსახლეობისთვის დროებითი სამუშაო ადგილების შექმნა იყო. პროგრამის ფარგლებში, დასაქმებულები ძირითადად ასრულებდნენ დაბალკვალიფიციურ სამუშაოებს, როგორიცაა ქუჩების დასუფთავება და გამწვანება. მთავრობის განცხადებით, პროგრამა მიზნად ისახავდა სამუშაო ჩვევების გამომუშავებას და მოქალაქეების კერძო სექტორში დასაქმების მოტივაციის ამაღლებას. პროგრამის პიკის პერიოდში, დაახლოებით 40,000 ადამიანი იყო დასაქმებული და ბიუჯეტიდან 100 მილიონ დოლარზე მეტი გამოიყო.
ეკონომიკური არგუმენტები პროგრამის დახურვისთვის
მთავრობა პროგრამის დახურვის მთავარ არგუმენტად ქვეყანაში არსებულ ეკონომიკურ მდგომარეობას ასახელებს. მათი განცხადებით, მაღალი ეკონომიკური ზრდა და სამუშაო ძალის დეფიციტი პროგრამის საჭიროებას ამცირებს. მთავრობა მიიჩნევს, რომ უმჯობესია სახელმწიფო რესურსები პროფესიული გადამზადების პროგრამებზე მიმართოს, რაც უფრო კვალიფიციური კადრების მომზადებას შეუწყობს ხელს და საბოლოოდ კერძო სექტორში დასაქმების მაჩვენებელს გაზრდის.
კრიტიკა და ალტერნატიული შეფასებები
პროგრამის კრიტიკოსები მიიჩნევენ, რომ „300 ლარიანი“ პროგრამა უფრო პოლიტიკური ხასიათის იყო, ვიდრე რეალური დასაქმების ხელშეწყობა. მათი აზრით, პროგრამა ემსახურებოდა სახელმწიფოს, როგორც უკიდურესი ინსტანციის დამსაქმებლის როლის შენარჩუნებას და მოსახლეობის გარკვეული ნაწილის დამოკიდებულებას ხელისუფლებაზე. ანა კვერნაძე, საჯარო პოლიტიკის კონსულტანტი, აღნიშნავს, რომ პროგრამა მორგებული იყო არსებულ პოლიტიკურ ეკონომიკურ გარემოზე, სადაც სახელმწიფო და მასზე კონტროლის მქონე პარტია კვლავაც მთავარ დამსაქმებლად რჩება.
მომავალი პერსპექტივები
პროგრამის დახურვის შემდეგ, მთავრობა გეგმავს, მეტი ინვესტიცია განახორციელოს პროფესიული გადამზადების პროგრამებში. მიზანია, მოქალაქეებს შესთავაზონ კვალიფიკაციის ამაღლების შესაძლებლობები, რაც მათ კონკურენტუნარიანს გახდის კერძო სექტორის ბაზარზე. ხელისუფლების წარმომადგენლები იმედოვნებენ, რომ ეს ნაბიჯი ხელს შეუწყობს ეკონომიკურ ზრდას და სამუშაო ადგილების შექმნას, რაც საბოლოოდ მოსახლეობის კეთილდღეობაზე აისახება.
პროგრამის მნიშვნელობა და შეფასება
„300 ლარიანი“ პროგრამა, მიუხედავად მისი ხანმოკლე არსებობისა, მნიშვნელოვან როლს ასრულებდა სოციალურად დაუცველი მოქალაქეების ცხოვრებაში. მან დროებითი შემოსავლის წყარო შეუქმნა ათასობით ადამიანს და გარკვეული სამუშაო გამოცდილება შესძინა. თუმცა, პროგრამის ეფექტურობა და გრძელვადიანი შედეგები კვლავ დებატების საგანია. მთავრობის გადაწყვეტილება პროგრამის დახურვის შესახებ, ეკონომიკური ზრდისა და სამუშაო ძალის ბაზრის ცვლილებების კონტექსტში უნდა შეფასდეს. მნიშვნელოვანია, რომ მთავრობამ უზრუნველყოს ალტერნატიული პროგრამები და ინიციატივები, რომლებიც ხელს შეუწყობს მოსახლეობის დასაქმებას და სოციალურ კეთილდღეობას.
