საქართველოში ბოლო პერიოდში განვითარებული პოლიტიკური მოვლენების ფონზე, საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი კობახიძემ საჯაროდ გააკეთა განცხადება, რომელშიც ის ქვეყანაში მიმდინარე მასშტაბური საპროტესტო აქციების მონაწილეებს ხელისუფლების დამხობის მცდელობაში ადანაშაულებს. მთავრობის მეთაურის თქმით, ეს მცდელობები მიზნად ისახავდა ქაოსის შექმნას და კონსტიტუციური წესრიგის რღვევას. ამასთან ერთად, მან დააანონსა მკაცრი რეაგირება მომავალში მსგავსი ქმედებების აღსაკვეთად, რაც პოლიტიკურ დაძაბულობას ქვეყანაში უპრეცედენტოდ ზრდის.

მთავრობის მეთაურის განცხადება და პოლიტიკური დაძაბულობის ესკალაცია

პრემიერ-მინისტრ ირაკლი კობახიძის მიერ გაკეთებული განცხადება მანიფესტანტების მისამართით, რომლებიც „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონპროექტს აპროტესტებენ, ქართულ პოლიტიკურ სპექტრში ახალი დაპირისპირების ტალღად აღიქმება. კობახიძის მტკიცებით, საპროტესტო მოძრაობის ნაწილის მიზანი მხოლოდ კანონპროექტის წინააღმდეგ გამოსვლა არ იყო, არამედ გაცილებით ფართო პოლიტიკური ამოცანა – არსებული ხელისუფლების ჩამოგდება. ამგვარი შეფასება ხელისუფლების მხრიდან უპრეცედენტოდ მკაცრია და პირდაპირ მიანიშნებს შესაძლო სამართლებრივ შედეგებზე აქციის მონაწილეებისთვის, ვინაიდან „ხელისუფლების დამხობის მცდელობა“ სისხლის სამართლის დანაშაულია. პრემიერ-მინისტრის ეს რიტორიკა, რომელიც ასევე მოიცავს მომავალში მსგავსი ქმედებების მიმართ „მკაცრი რეაგირების“ დაპირებას, საზოგადოებაში კიდევ უფრო ამწვავებს დაძაბულობას და აჩენს კითხვებს დემოკრატიული პროცესების მომავალზე.

„უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის“ კანონპროექტი და საზოგადოებრივი წინააღმდეგობა

პრემიერ-მინისტრის განცხადება უკავშირდება „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონპროექტს, რომელიც საქართველოს პარლამენტმა საბოლოო მოსმენით დაამტკიცა. ამ კანონპროექტის მიხედვით, არასამთავრობო ორგანიზაციებსა და მედიასაშუალებებს, რომელთა დაფინანსების 20 პროცენტზე მეტი უცხოური წყაროებიდან მოდის, მოეთხოვებათ დარეგისტრირება „უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებელ ორგანიზაციად“. ამ კანონპროექტმა, რომელიც ხშირად მოიხსენიება „რუსული კანონის“ სახელით, რადგან მისი შინაარსი რუსეთში მოქმედ მსგავს კანონმდებლობას ეხმიანება, უდიდესი საზოგადოებრივი პროტესტი გამოიწვია. ათობით ათასი მოქალაქე, მათ შორის სტუდენტები, ახალგაზრდები, სამოქალაქო აქტივისტები, ოპოზიციური პარტიები და უბრალო მოქალაქეები, თვეების განმავლობაში აწყობდნენ მრავალრიცხოვან საპროტესტო მსვლელობებსა და მიტინგებს თბილისსა და საქართველოს სხვა ქალაქებში. მათ შეშფოთებას იწვევს კანონის პოტენციური უარყოფითი გავლენა სამოქალაქო საზოგადოებაზე, მედიის თავისუფლებაზე და, რაც მთავარია, ქვეყნის ევროპულ ინტეგრაციის პროცესზე.

ხელისუფლების არგუმენტები და სუვერენიტეტის დაცვის რიტორიკა

„ქართული ოცნების“ ხელისუფლება და მისი წარმომადგენლები აქტიურად იცავენ კანონპროექტს და მის აუცილებლობას ხსნიან ეროვნული უსაფრთხოების, სუვერენიტეტის და გამჭვირვალობის დაცვის მოტივებით. მათი არგუმენტაცია ეფუძნება იმ მოსაზრებას, რომ უცხოეთიდან დაფინანსებული ორგანიზაციების საქმიანობა უნდა იყოს სრულად გამჭვირვალე, რათა თავიდან იქნას აცილებული ფარული გავლენები ქვეყნის შიდა პოლიტიკაზე. ხელისუფლების წარმომადგენლები რეგულარულად აღნიშნავენ, რომ კანონი მიმართულია „რადიკალური ძალების“ წინააღმდეგ, რომლებიც, მათი თქმით, უცხოელი დონორების ფინანსებით ცდილობენ დესტაბილიზაციას და ხელისუფლების დამხობას. პრემიერ-მინისტრის ბოლო განცხადება, რომ პროტესტის მონაწილეები ხელისუფლების დამხობას ცდილობენ, სწორედ ამ რიტორიკის გაგრძელებაა და მიზნად ისახავს საპროტესტო მოძრაობის დისკრედიტაციას, მისი მონაწილეების „დესტრუქციულ ძალებად“ წარმოჩენას.

საპროტესტო მოძრაობის ბუნება და მონაწილეები

საპროტესტო მოძრაობა, რომელსაც პრემიერ-მინისტრი კობახიძე ხელისუფლების დამხობის მცდელობაში ადანაშაულებს, გამოირჩევა თავისი მასშტაბითა და მრავალფეროვნებით. დემონსტრაციებს უერთდებიან სხვადასხვა ასაკის, პროფესიისა და სოციალური სტატუსის მქონე მოქალაქეები. განსაკუთრებული აქტიურობით გამოირჩევა ახალგაზრდა თაობა და სტუდენტები, რომლებიც ხაზს უსვამენ საქართველოს ევროპული მომავლის საფრთხეში ჩავარდნას. ისინი აპროტესტებენ არა მხოლოდ კონკრეტულ კანონს, არამედ ზოგადად, მიმდინარე პოლიტიკურ კურსს, რომელიც, მათი აზრით, ქვეყანას დემოკრატიული განვითარების გზიდან აშორებს და რუსეთის ორბიტაზე აბრუნებს. აქციები, უმეტესწილად, მშვიდობიანი ხასიათისაა, თუმცა რამდენიმე შემთხვევაში ადგილი ჰქონდა პოლიციასთან შეტაკებებს, რასაც ორივე მხარე ერთმანეთს აბრალებს. საპროტესტო ლოზუნგები, როგორიცაა „არა რუსულ კანონს“, „ევროპისკენ“, „საქართველო – ევროპაა“, ნათლად ასახავს მოძრაობის ძირითად მოთხოვნებსა და ღირებულებებს.

საერთაშორისო პარტნიორების გამოხმაურება და პოლიტიკური ფონი

პრემიერ-მინისტრის განცხადებას და ზოგადად, საქართველოში განვითარებულ მოვლენებს, დიდი ყურადღებით აკვირდებიან საერთაშორისო პარტნიორები. ევროკავშირი, ამერიკის შეერთებული შტატები და სხვა დემოკრატიული სახელმწიფოები ღიად გამოხატავენ შეშფოთებას „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონპროექტის მიღებასთან დაკავშირებით, აფრთხილებენ საქართველოს ხელისუფლებას შესაძლო უარყოფითი შედეგების შესახებ ქვეყნის ევროატლანტიკურ ინტეგრაციაზე. ევროკავშირის ოფიციალურმა პირებმა არაერთხელ განაცხადეს, რომ კანონი შეუთავსებელია ევროპულ ღირებულებებთან და ხელს შეუშლის საქართველოს კანდიდატი ქვეყნის სტატუსის სრულფასოვან განვითარებას. ამ ფონზე, ხელისუფლების მეთაურის მიერ ოპონენტების „ხელისუფლების დამხობის მცდელობაში“ დადანაშაულება კიდევ უფრო ამძაფრებს საერთაშორისო შეშფოთებას საქართველოს დემოკრატიული უკუსვლის თაობაზე და ქმნის დიპლომატიურ დაძაბულობას.

ირაკლი კობახიძის განცხადება, რომელიც მიმდინარე საპროტესტო მოძრაობას ხელისუფლების დამხობის მცდელობად აფასებს, საქართველოს ისტორიის ერთ-ერთ კრიტიკულ მომენტად იქცევა. ეს რიტორიკა კიდევ უფრო აღრმავებს პოლარიზაციას საზოგადოებასა და ხელისუფლებას შორის და საფუძველს უქმნის სამართლებრივი რეაგირების შესაძლებლობას იმ პირთა მიმართ, რომლებსაც ხელისუფლება „დესტრუქციულ ძალებად“ მიიჩნევს. გაუგებარია, რა ნაბიჯებს გადადგამს ხელისუფლება მომავალში „მკაცრი რეაგირების“ დაპირების შესასრულებლად და როგორ იმოქმედებს ეს ქვეყნის შიდა პოლიტიკურ სტაბილურობასა და საერთაშორისო იმიჯზე. საქართველოს წინაშე დგას არჩევანი: ან გაღრმავდება დაპირისპირება და ქვეყანა კიდევ უფრო დაშორდება ევროპულ პერსპექტივას, ან მოიძებნება გზები დიალოგისა და კომპრომისისთვის, რაც აუცილებელია დემოკრატიული განვითარებისა და სტაბილურობისთვის.