საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი კობახიძემ განაცხადა, რომ ქვეყანაში მიმდინარე საპროტესტო აქციების მონაწილეები მთავრობის დამხობას ცდილობდნენ. მთავრობის მეთაურის თქმით, ეს ქმედებები წარმოადგენს რევოლუციურ სცენარს და მიზნად ისახავს ხელისუფლების არაკონსტიტუციურ შეცვლას. კობახიძემ ასევე აღნიშნა, რომ ხელისუფლება მიიღებს მკაცრ ზომებს მსგავსი მცდელობების აღსაკვეთად და უზრუნველყოფს კანონის უზენაესობას. ეს განცხადება განსაკუთრებულ სიმწვავეს სძენს პოლიტიკურ ვითარებას, რომელიც ბოლო თვეების განმავლობაში საკმაოდ დაძაბულია „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონპროექტის გამო, რამაც ფართომასშტაბიანი საპროტესტო ტალღა გამოიწვია.

პრემიერ-მინისტრის შეფასებები და გაფრთხილებები

ირაკლი კობახიძის განცხადებით, მიმდინარე საპროტესტო მოძრაობა სცდება მშვიდობიანი პროტესტის ფარგლებს და შეიცავს ძალადობრივ ელემენტებს, რაც, მისი მტკიცებით, მიმართულია ხელისუფლების დამხობისკენ. პრემიერ-მინისტრმა ხაზგასმით აღნიშნა, რომ ორგანიზატორები და აქციის მონაწილეთა გარკვეული ნაწილი ცდილობს სახელმწიფო ინსტიტუტების პარალიზებას და ქაოსის შექმნას. კობახიძის თქმით, ეს მცდელობები საფრთხეს უქმნის ქვეყნის სტაბილურობასა და სუვერენიტეტს. მან დააფიქსირა ხელისუფლების მტკიცე პოზიცია, რომ არ დაუშვებს რევოლუციურ სცენარს და მზადაა, კანონის სრული სიმკაცრით გაუმკლავდეს ნებისმიერ უკანონო ქმედებას, რომელიც მიმართულია სახელმწიფოებრიობის წინააღმდეგ. პრემიერ-მინისტრმა, სხვა საკითხებთან ერთად, შეეხო საპროტესტო აქციებზე დაფიქსირებულ ძალადობრივ ინციდენტებს, მათ შორის პოლიციის მიმართ წინააღმდეგობას და სახელმწიფო შენობების ბლოკირების მცდელობებს.

„უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონპროექტის კონტექსტი

პოლიტიკური დაძაბულობის ესკალაცია უშუალოდ უკავშირდება „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონპროექტს, რომელიც მმართველმა პარტიამ, „ქართულმა ოცნებამ“, ხელახლა დააყენა დღის წესრიგში. კანონპროექტი ითვალისწინებს არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და მედიასაშუალებების რეგისტრაციას „უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებლად“, თუ მათი დაფინანსების 20%-ზე მეტი უცხოეთიდან მოდის. აღნიშნულმა ინიციატივამ გამოიწვია მწვავე კრიტიკა როგორც ადგილობრივი სამოქალაქო საზოგადოების, ოპოზიციური პარტიების, ასევე საერთაშორისო პარტნიორების მხრიდან. კრიტიკოსები აცხადებენ, რომ კანონი რუსულ კანონმდებლობას ჰგავს და მიზნად ისახავს კრიტიკული ხმების ჩახშობას, დემოკრატიული ინსტიტუტების შესუსტებას და საქართველოს ევროპული ინტეგრაციის პროცესისთვის ხელის შეშლას. სწორედ ამ კანონპროექტის წინააღმდეგ იმართება მასშტაბური და მრავალრიცხოვანი საპროტესტო აქციები თბილისსა და საქართველოს სხვა ქალაქებში.

საპროტესტო მოძრაობის ხასიათი და მონაწილეები

თბილისში, პარლამენტის მიმდებარე ტერიტორიაზე, კვირების განმავლობაში იმართებოდა ყოველდღიური საპროტესტო აქციები, რომლებშიც ათობით ათასი მოქალაქე მონაწილეობდა. აქციების მონაწილეებს შორის იყვნენ სტუდენტები, ახალგაზრდები, სამოქალაქო აქტივისტები, ოპოზიციური პარტიების წარმომადგენლები და მოქალაქეები, რომლებიც ეწინააღმდეგებიან კანონპროექტს. პროტესტის ძირითადი ლოზუნგებია „არა რუსულ კანონს!“, „კი ევროპას!“, რაც ხაზს უსვამს აქციის მონაწილეთა პროევროპულ განწყობას და შეშფოთებას ქვეყნის დასავლური კურსის შესაძლო ცვლილების გამო. მიუხედავად იმისა, რომ საპროტესტო მოძრაობა უმეტესწილად მშვიდობიან ხასიათს ატარებდა, ზოგიერთ შემთხვევაში დაფიქსირდა დაპირისპირება პოლიციასთან, რა დროსაც სამართალდამცველებმა გამოიყენეს სპეციალური საშუალებები, მათ შორის ცრემლსადენი გაზი და წყლის ჭავლი.

სამართალდამცავი ორგანოების პასუხი და საზოგადოებრივი რეაქცია

პრემიერ-მინისტრის განცხადებას მოჰყვა სხვადასხვაგვარი რეაქცია პოლიტიკურ სპექტრში და საზოგადოებაში. ოპოზიციური პარტიები და სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციები კატეგორიულად უარყოფენ მთავრობის დამხობის მცდელობის ბრალდებებს და აცხადებენ, რომ მოქალაქეები გამოხატავენ თავიანთ კონსტიტუციურ უფლებას მშვიდობიან პროტესტზე. ისინი პრემიერის განცხადებას პოლიტიკურ ზეწოლად და რეპრესიების საშიშროებად აფასებენ. საპროტესტო აქციების დროს სამართალდამცავებმა დააკავეს ასობით მოქალაქე, ბევრ მათგანს ბრალი წაუყენეს წვრილმანი ხულიგნობის ან პოლიციისადმი დაუმორჩილებლობის მუხლებით. ამ დაკავებებმა და ზოგიერთ შემთხვევაში ძალის გადამეტების ფაქტებმა კიდევ უფრო გაამძაფრა დაძაბულობა ხელისუფლებასა და საპროტესტო მოძრაობას შორის. მთავრობა, თავის მხრივ, ხაზს უსვამს საზოგადოებრივი წესრიგის დაცვისა და კანონის აღსრულების აუცილებლობას.

მომავალი პერსპექტივები და საერთაშორისო კონტექსტი

საქართველოს პრემიერ-მინისტრის განცხადებები და მთავრობის მიერ გამოცხადებული მკაცრი ზომები კიდევ უფრო ამწვავებს პოლიტიკურ კრიზისს. არსებობს შეშფოთება, რომ სიტუაციის ესკალაციამ შესაძლოა უარყოფითად იმოქმედოს ქვეყნის დემოკრატიულ განვითარებაზე და შეაფერხოს მისი ევროატლანტიკური ინტეგრაციის პროცესი. საერთაშორისო პარტნიორები, მათ შორის ევროკავშირი და შეერთებული შტატები, აქტიურად მოუწოდებენ საქართველოს ხელისუფლებას, პატივი სცეს შეკრებისა და გამოხატვის თავისუფლებას, ასევე გაითვალისწინოს ვენეციის კომისიის რეკომენდაციები კანონპროექტთან დაკავშირებით. ისინი გამოთქვამენ შეშფოთებას ქვეყანაში მიმდინარე მოვლენების გამო და აცხადებენ, რომ კანონპროექტი შეუთავსებელია ევროპულ ღირებულებებთან და სტანდარტებთან. საქართველოს მომავალი დიდწილად დამოკიდებული იქნება იმაზე, თუ როგორ მოხერხდება არსებული კრიზისის განმუხტვა და დაპირისპირებული მხარეების დიალოგის ფორმატში დაბრუნება.

ამ ეტაპზე, პრემიერ-მინისტრის მკაცრი გაფრთხილებების ფონზე, საპროტესტო მოძრაობის ბედი და ხელისუფლების შემდგომი ნაბიჯები გაურკვეველი რჩება. სიტუაცია რჩება დაძაბული, პოლიტიკური აქტორები მტკიცე პოზიციებზე დგანან, რაც ქვეყანას კიდევ უფრო დიდ გამოწვევებს უქმნის როგორც შიდა, ისე საერთაშორისო ასპარეზზე.