საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ბრიფინგზე გააკეთა განცხადება, სადაც აღნიშნა, რომ საპროტესტო გამოსვლების მონაწილეთა ნაწილი ხელისუფლების დამხობას ცდილობდა. მან ამ ქმედებებს მკაფიო შეფასება მისცა და განაცხადა, რომ მსგავს მცდელობებს მოჰყვება მკაცრი რეაგირება კანონის სრული დაცვით. ეს განცხადება გაკეთდა იმ ფონზე, როდესაც ქვეყანაში კვლავ მიმდინარეობს აქტიური საპროტესტო გამოსვლები, რომლებიც გარკვეული კანონპროექტის წინააღმდეგ არის მიმართული და საზოგადოებაში პოლარიზაციას იწვევს.
პრემიერ-მინისტრის განცხადების არსი და ბრალდება
პრემიერ-მინისტრის თქმით, ბოლო პერიოდში განვითარებული მოვლენები, რომლებიც საპროტესტო ტალღის სახით გრძელდება, შეიცავს მთავრობის ძალადობრივი გზით დამხობის ნიშნებს. მან ხაზი გაუსვა, რომ დემოკრატიულ სახელმწიფოში პროტესტის გამოხატვის თავისუფლება მნიშვნელოვანია, თუმცა ეს პროცესი არ უნდა გასცდეს კანონის ჩარჩოებს და არ უნდა მოიცავდეს დესტრუქციულ ქმედებებს. პრემიერ-მინისტრმა განაცხადა, რომ არსებობს კონკრეტული მტკიცებულებები, რომლებიც ადასტურებს, რომ გარკვეული ჯგუფები ცდილობდნენ ხელისუფლების ლეგიტიმურობის შერყევას და სახელმწიფოს ინსტიტუტების ფუნქციონირების პარალიზებას. ეს ბრალდება წარმოადგენს უმძიმეს შეფასებას და ქმნის საფუძველს სამართლებრივი რეაგირებისთვის.
მიმდინარე პოლიტიკური კონტექსტი
პრემიერ-მინისტრის განცხადება არ მომხდარა ვაკუუმში. ის უკავშირდება ბოლო რამდენიმე კვირის განმავლობაში საქართველოს დიდ ქალაქებში, განსაკუთრებით კი დედაქალაქ თბილისში მიმდინარე მასშტაბურ საპროტესტო აქციებს. ეს გამოსვლები, ძირითადად, გამოწვეულია პარლამენტში განხილული და მიღებული კანონპროექტის ირგვლივ არსებული დაპირისპირებით, რომელსაც ოპოზიცია და სამოქალაქო სექტორი „რუსულ კანონად“ მოიხსენიებს. ამ კანონპროექტის წინააღმდეგ გამართულ დემონსტრაციებს თან ახლდა დაპირისპირებები სამართალდამცავებთან, რამაც სიტუაცია კიდევ უფრო დაძაბა. პრემიერ-მინისტრის მიერ გაკეთებული განცხადება საპროტესტო მოძრაობასთან დაკავშირებით, აღნიშნული მოვლენების ფონზე განიხილება, როგორც ხელისუფლების პოზიციის გამკაცრება.
მკაცრი რეაგირების დაპირება და მისი შედეგები
პრემიერ-მინისტრმა ხაზგასმით აღნიშნა, რომ ნებისმიერი მცდელობა, რომელიც მიმართული იქნება სახელმწიფოს სტაბილურობის შერყევისკენ, კანონის სრული სიმკაცრით შეფასდება და აღიკვეთება. მკაცრი რეაგირების დაპირება გულისხმობს, რომ სახელმწიფო ორგანოები გამოიყენებენ კანონით მინიჭებულ ყველა მექანიზმს წესრიგის აღსადგენად და სახელმწიფოებრივი სუვერენიტეტის დასაცავად. ეს შეიძლება მოიცავდეს სამართლებრივი დევნის გაძლიერებას იმ პირთა მიმართ, ვინც, ხელისუფლების შეფასებით, ჩართული იყო დესტრუქციულ ქმედებებში ან ძალადობრივ მცდელობებში. ასეთი დაპირება, როგორც წესი, იწვევს საზოგადოებაში ორგვარ რეაქციას: ნაწილი მიიჩნევს მას სახელმწიფოს დაცვის აუცილებელ ნაბიჯად, ხოლო მეორე ნაწილი მას დემოკრატიული უფლებების შეზღუდვის მცდელობად აღიქვამს.
სამართლებრივი საფუძვლები და პოლიტიკური განზომილება
მთავრობის დამხობის მცდელობის ბრალდება სერიოზული დანაშაულია ნებისმიერ დემოკრატიულ სახელმწიფოში. საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსი ითვალისწინებს მკაცრ სასჯელებს სახელმწიფო ხელისუფლების წინააღმდეგ მიმართული ქმედებებისთვის. პრემიერ-მინისტრის განცხადება მიუთითებს იმაზე, რომ ხელისუფლება მზადაა, სამართლებრივი გზით უპასუხოს იმ ქმედებებს, რომლებიც, მისი აზრით, სცილდება მშვიდობიანი პროტესტის ფარგლებს და შეიცავს ძალადობის ან დესტაბილიზაციის რისკებს. თუმცა, ამასთანავე, მნიშვნელოვანია შეინარჩუნოს ბალანსი კანონის უზენაესობასა და მოქალაქეთა გამოხატვის თავისუფლებას შორის, რათა თავიდან იქნას აცილებული უფლებების არაპროპორციული შეზღუდვა. პოლიტიკური განზომილება მდგომარეობს იმაში, რომ მსგავსი განცხადებები კიდევ უფრო აღრმავებს პოლიტიკურ პოლარიზაციას და აძაბავს ურთიერთობას ხელისუფლებასა და ოპოზიციურად განწყობილ მოქალაქეებს შორის.
საქართველოს პრემიერ-მინისტრის განცხადება მთავრობის დამხობის მცდელობასა და მოსალოდნელ მკაცრ რეაგირებაზე, ქვეყნის პოლიტიკურ ვითარებას ახალ ფაზაში გადაიყვანს. ეს აანონსებს სახელმწიფოს მხრიდან გააქტიურებულ ნაბიჯებს წესრიგის დასაცავად და კანონის აღსრულების უზრუნველსაყოფად. მომავალი პერიოდი კრიტიკული იქნება იმის დასანახად, თუ როგორ განვითარდება მოვლენები და რა ფორმას მიიღებს როგორც ხელისუფლების რეაგირება, ისე საპროტესტო მოძრაობის შემდგომი ნაბიჯები. საერთაშორისო საზოგადოება და ადგილობრივი დამკვირვებლები ყურადღებით დააკვირდებიან პროცესებს.
