საქართველოს პოლიტიკური სცენა კვლავ მღელვარე ფაზაში შევიდა მას შემდეგ, რაც ქვეყნის პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი კობახიძემ მწვავე განცხადება გააკეთა. მთავრობის მეთაურის თქმით, საპროტესტო მოძრაობა, რომელიც ბოლო პერიოდში აქტიურად მიმდინარეობს, მიზნად ისახავს ხელისუფლების კონსტიტუციური გზით დამხობას. ამ ბრალდებას თან ახლდა გაფრთხილება იმის შესახებ, რომ სახელმწიფო მზადაა, მიმართოს მკაცრ ზომებს წესრიგის შესანარჩუნებლად და სტაბილურობის დასაცავად. ეს განცხადება კიდევ უფრო ამწვავებს ისედაც დაძაბულ შიდა პოლიტიკურ ვითარებას, რომელიც გამოწვეულია „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონის ხელახალი ინიციირებითა და მიღებით.
პრემიერ-მინისტრის განცხადება და ხელისუფლების პოზიცია
პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი კობახიძემ თავის გამოსვლაში ხაზგასმით აღნიშნა, რომ მიმდინარე საპროტესტო აქციები გასცდა მშვიდობიანი გამოხატვის ფარგლებს და შეიძინა დესტრუქციული ხასიათი. მისი განცხადებით, ოპოზიციური ძალები, რომელთაც, პრემიერის მტკიცებით, გარე ძალები უმაგრებენ ზურგს, ცდილობენ ქუჩის საშუალებით მიაღწიონ ხელისუფლებაში ცვლილებებს, რაც კობახიძის ინტერპრეტაციით, ხელისუფლების დამხობის მცდელობად აღიქმება. მან ასევე დაადასტურა, რომ მთავრობა მტკიცედ დგას კანონის უზენაესობის დაცვის პოზიციაზე და არ დაუშვებს სახელმწიფოს კონსტიტუციური წესრიგის ხელყოფას. პრემიერ-მინისტრის დაპირება „მკაცრი რეაგირების“ შესახებ მიუთითებს იმაზე, რომ ხელისუფლება მზად არის გამოიყენოს ყველა კანონიერი ბერკეტი, რათა აღკვეთოს ნებისმიერი ქმედება, რომელიც საფრთხეს შეუქმნის ქვეყნის უსაფრთხოებასა და სტაბილურობას.
„უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონი და საპროტესტო ტალღა
შიდა პოლიტიკური დაძაბულობის მთავარ კატალიზატორად იქცა „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონპროექტი, რომლის ხელახალმა ინიციირებამ და შემდგომმა მიღებამ საპარლამენტო უმრავლესობის მიერ, საზოგადოების ფართო ნაწილის, სამოქალაქო სექტორისა და ოპოზიციის უკმაყოფილება გამოიწვია. მომიტინგეები მიიჩნევენ, რომ კანონი რუსულ კანონმდებლობას ეფუძნება და საფრთხეს უქმნის საქართველოს დემოკრატიულ განვითარებასა და ევროპულ ინტეგრაციის პროცესს. კანონპროექტის მოწინააღმდეგეები მას აფასებენ როგორც „რუსულ კანონს“, რომელიც მიზნად ისახავს კრიტიკული ხმის ჩახშობას და სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების სტიგმატიზებას, რომლებიც დიდწილად დასავლური დონორების მიერ ფინანსდებიან. სწორედ ამ კანონის წინააღმდეგ არის მიმართული ათიათასობით მოქალაქის საპროტესტო მსვლელობა, რომლებიც თბილისის ქუჩებში ყოველდღიურად იკრიბებიან.
მოქალაქეთა პროტესტი და საერთაშორისო შეშფოთება
საქართველოს დედაქალაქში გამართული მასშტაბური საპროტესტო აქციები გამოირჩევა მონაწილეთა სიმრავლითა და სიმტკიცით. მოქალაქეები, განსაკუთრებით ახალგაზრდები, აქტიურად გამოხატავენ თავიანთ უარყოფით დამოკიდებულებას კანონის მიმართ და ხელისუფლებისგან მის გაუქმებას ითხოვენ. საპროტესტო მსვლელობებს თან ახლდა შეტაკებები სამართალდამცველებსა და დემონსტრანტებს შორის, რასაც დაკავებები მოჰყვა. საერთაშორისო თანამეგობრობამ, მათ შორის ევროკავშირმა და შეერთებულმა შტატებმა, არაერთხელ გამოხატეს ღრმა შეშფოთება საქართველოს ხელისუფლების მიერ მიღებული კანონის გამო. საერთაშორისო პარტნიორები მიიჩნევენ, რომ კანონი შეუთავსებელია ევროკავშირთან ინტეგრაციის პრინციპებთან და შესაძლოა, უარყოფითად აისახოს ქვეყნის დემოკრატიულ პროცესებსა და ევროატლანტიკურ მისწრაფებებზე. ზოგიერთი საერთაშორისო ანალიტიკოსი შიშობს, რომ ქვეყანაში დემოკრატიული პროცესების შეფერხებამ შესაძლოა რეგიონალური გეოპოლიტიკური ლანდშაფტი შეცვალოს და ახალი შესაძლებლობები გაუჩინოს რუსეთს, ჩინეთსა და ირანს.
პოლიტიკური დაპირისპირების გეოპოლიტიკური განზომილებები
საქართველოში განვითარებული მოვლენები არ შემოიფარგლება მხოლოდ შიდა პოლიტიკური კონტექსტით; მათ მნიშვნელოვანი გეოპოლიტიკური განზომილებაც აქვთ. ქვეყანა, რომელიც აქტიურად აცხადებს ევროკავშირსა და ნატოში ინტეგრაციის სურვილს, ამჟამად დილემის წინაშე დგას. დასავლელი პარტნიორები ღიად აფრთხილებენ საქართველოს ხელისუფლებას, რომ „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონმა შეიძლება შეაფერხოს მისი ევროპული გზა და გააუარესოს ურთიერთობები დასავლეთთან. ამ ფონზე, ზოგიერთი საერთაშორისო მედია და ექსპერტები შეშფოთებას გამოთქვამენ, რომ დემოკრატიული სტანდარტებისგან შესაძლო გადახვევამ შეიძლება შექმნას ვაკუუმი, რომელიც რეგიონში რუსეთის, ჩინეთის ან ირანის გავლენის გაზრდისთვის ხელსაყრელ პირობებს შექმნის. ეს კი თავის მხრივ, საფრთხეს შეუქმნის რეგიონალურ სტაბილურობას და საქართველოს სუვერენიტეტს, დასავლური ინტეგრაციის გზაზე.
საბოლოო ჯამში, საქართველოში შექმნილი ვითარება უმწვავეს პოლიტიკურ კრიზისს ასახავს, სადაც ერთმანეთს უპირისპირდება ხელისუფლების მტკიცე პოზიცია და მოქალაქეთა მზარდი საპროტესტო ტალღა. პრემიერ-მინისტრის განცხადება ხელისუფლების დამხობის მცდელობასა და „მკაცრი რეაგირების“ დაპირებაზე, მიუთითებს კონფრონტაციის გამწვავების პოტენციალზე. ქვეყნის მომავალი, მისი დემოკრატიული განვითარება და ევროატლანტიკური მისწრაფებები ახლა კრიტიკულ ზღვარზეა. როგორ განვითარდება მოვლენები, დიდწილად დამოკიდებულია მთავრობის შემდგომ ნაბიჯებსა და საზოგადოების რეაქციაზე, ასევე საერთაშორისო თანამეგობრობის ჩართულობაზე მიმდინარე პროცესებში. ამ ეტაპზე, უცნობია, რა გზით მოხდება დაპირისპირების განმუხტვა ან, პირიქით, ესკალაცია.
