საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა, ირაკლი კობახიძემ, ბოლო საჯარო გამოსვლაში განაცხადა, რომ ქვეყანაში მიმდინარე საპროტესტო აქციების მონაწილეები მთავრობის დამხობას ცდილობენ. მისი თქმით, ეს მცდელობები გარე ძალების მიერ არის ინსპირირებული და დაფინანსებული. პრემიერ-მინისტრმა ხაზგასმით აღნიშნა ხელისუფლების მზაობა, აღკვეთოს ნებისმიერი უკანონო ქმედება და უზრუნველყოს ქვეყანაში კანონის უზენაესობა. ეს განცხადება გაკეთდა იმ ფონზე, როდესაც საქართველო უკვე რამდენიმე კვირაა მოცულია ფართომასშტაბიანი საპროტესტო ტალღით, რომელიც „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონის ხელახლა ინიცირებასა და მიღებას მოჰყვა. მთავრობის მეთაურის მკაცრი გზავნილი პოლიტიკურ დაძაბულობას კიდევ უფრო ზრდის და საერთაშორისო თანამეგობრობის ყურადღებას იპყრობს.

პრემიერ-მინისტრის ბრალდებები და მთავრობის პოზიცია

პრემიერ-მინისტრმა კობახიძემ დეტალურად ისაუბრა, თუ როგორ აღიქვამს ხელისუფლება მიმდინარე პროცესებს. მისი მტკიცებით, პროტესტის ორგანიზატორები და გარკვეული ჯგუფები მიზანმიმართულად ცდილობენ სახელმწიფოს ინსტიტუტების დისკრედიტაციას და ქაოსის შექმნას, რაც საბოლოო ჯამში ხელისუფლების ძალადობრივ ცვლილებას ისახავს მიზნად. მან არაერთხელ აღნიშნა, რომ ეს ქმედებები არ არის სპონტანური და მათ უკან კონკრეტული უცხოური ინტერესები და დაფინანსება დგას. მთავრობის განცხადებით, „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის კანონი“ მხოლოდ და მხოლოდ ქვეყნის სუვერენიტეტისა და უსაფრთხოების დაცვის ინსტრუმენტია, რომელიც უზრუნველყოფს საზოგადოებისთვის ინფორმაციის მიწოდებას იმ ორგანიზაციების შესახებ, რომლებიც უცხოური დაფინანსებით მოქმედებენ. ამასთან, პრემიერმა განაცხადა, რომ ნებისმიერი მცდელობა, რომელიც კანონსაწინააღმდეგოა და მიმართულია სახელმწიფოებრიობის წინააღმდეგ, მკაცრად დაისჯება კანონის სრული სიმკაცრით.

„უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონი და მასობრივი პროტესტი

პოლიტიკური დაძაბულობის ესკალაციის მთავარი კატალიზატორი იყო „ქართული ოცნების“ ხელახალი გადაწყვეტილება, პარლამენტში გაეტანა „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონპროექტი. აღნიშნული კანონი, რომელიც „უცხო ძალის ინტერესების გამტარებელ ორგანიზაციებად“ აცხადებს არასამთავრობო ორგანიზაციებსა და მედიასაშუალებებს, რომლებიც დაფინანსების 20%-ზე მეტს უცხოეთიდან იღებენ, მძაფრად გააკრიტიკეს ადგილობრივმა სამოქალაქო საზოგადოებამ, ოპოზიციამ და საერთაშორისო პარტნიორებმა. კრიტიკოსები კანონს რუსულ ანალოგს ადარებენ, რომელიც გამოიყენება სამოქალაქო საზოგადოების ჩასახშობად და ავტორიტარული რეჟიმების გასამყარებლად. ამგვარმა პოზიციამ მასობრივი საპროტესტო ტალღა გამოიწვია, რომელმაც ათიათასობით მოქალაქე გაიყვანა თბილისის ქუჩებში. დემონსტრანტები კანონის გაუქმებას და ქვეყნის ევროპული მომავლის დაცვას ითხოვდნენ.

საერთაშორისო გამოხმაურება და გეოპოლიტიკური კონტექსტი

საქართველოში მიმდინარე მოვლენებმა საერთაშორისო არენაზე უპრეცედენტო გამოხმაურება მოიპოვა. დასავლეთის ქვეყნებმა, მათ შორის ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა და ევროკავშირმა, მწვავედ გააკრიტიკეს კანონი და მოუწოდეს საქართველოს ხელისუფლებას, უარი ეთქვა მის მიღებაზე. ევროკავშირმა არაერთხელ განაცხადა, რომ კანონი შეუთავსებელია ევროპულ ღირებულებებთან და საფრთხეს უქმნის საქართველოს ევროინტეგრაციის პროცესს. ამერიკის შეერთებული შტატების სახელმწიფო დეპარტამენტმა და სენატორებმა შესაძლო სანქციებიც კი დააანონსეს იმ პირების მიმართ, რომლებიც დემოკრატიულ პროცესებს ძირს უთხრიან. ამ ფონზე, ზოგიერთი საერთაშორისო ანალიტიკოსი მიიჩნევს, რომ საქართველოს შიდა პოლიტიკური კრიზისი და მისი დაშორება დასავლეთისგან, შესაძლოა, გარკვეულ შესაძლებლობებს უქმნიდეს რუსეთს, ჩინეთს და ირანს, გაზარდონ თავიანთი გავლენა რეგიონში. საქართველოს ხელისუფლება კი უარყოფს ამ ბრალდებებს და აცხადებს, რომ კანონი ემსახურება ქვეყნის სუვერენიტეტს და არ ეწინააღმდეგება ევროპულ მისწრაფებებს.

სამართალდამცავი ორგანოების ქმედებები და საპასუხო ნაბიჯები

პროტესტის მიმდინარეობისას არაერთხელ დაფიქსირდა სამართალდამცავი ორგანოების მიერ ძალის გამოყენების შემთხვევები. პოლიცია დემონსტრანტების წინააღმდეგ იყენებდა წყლის ჭავლს, ცრემლსადენ გაზს და რეზინის ტყვიებს, რასაც ხშირად მოჰყვა დაშავებულები და დაკავებები. შინაგან საქმეთა სამინისტრო აცხადებს, რომ ყველა ეს ქმედება განხორციელდა კანონის ფარგლებში, საზოგადოებრივი წესრიგის აღსადგენად და სახელმწიფო ინსტიტუტებზე თავდასხმის აღსაკვეთად. დაკავებულთა შორის იყვნენ როგორც აქციის ორგანიზატორები, ისე რიგითი მონაწილეები. საპროტესტო მოძრაობა, მიუხედავად რეპრესიული ზომებისა, განაგრძობს კანონის გაუქმების მოთხოვნას, ხაზს უსვამს მშვიდობიანი პროტესტის უფლებას და ხელისუფლებას მოუწოდებს, შეცვალოს თავისი გადაწყვეტილება.

პოლიტიკური კრიზისის მომავალი და პერსპექტივები

საქართველოში შექმნილი ვითარება ღრმა პოლიტიკური კრიზისის ნიშნებს ატარებს. პრემიერ-მინისტრის ბრალდებები და დაანონსებული მკაცრი ზომები, ერთის მხრივ, და საზოგადოების ფართო ნაწილის, სამოქალაქო სექტორისა და საერთაშორისო პარტნიორების წინააღმდეგობა, მეორეს მხრივ, ქმნის რთულ დინამიკას. მთავრობა მტკიცედ დგას თავის პოზიციაზე კანონის საჭიროებასთან დაკავშირებით, ხოლო საპროტესტო მოძრაობა არ აპირებს დათმობას. ამ დაპირისპირებას მნიშვნელოვანი გავლენა ექნება საქართველოს დემოკრატიულ განვითარებაზე, მის ევროპულ და ევროატლანტიკურ მისწრაფებებზე და მთლიანად რეგიონულ სტაბილურობაზე. უახლოესი მომავალი აჩვენებს, შეძლებს თუ არა ქვეყანა ამ კრიზისის მშვიდობიანად და დემოკრატიული პრინციპების დაცვით გადალახვას.