საქართველოს პოლიტიკურ ასპარეზზე არსებული დაძაბულობა მნიშვნელოვნად გაღრმავდა პრემიერ-მინისტრ ირაკლი კობახიძის ბოლო განცხადებების შემდეგ, რომლებშიც მან საპროტესტო მოძრაობები ქვეყნის კონსტიტუციური წყობის დამხობის მცდელობად შეაფასა. მთავრობის მეთაურმა ხაზი გაუსვა, რომ სახელმწიფო არ დაუშვებს მსგავსი ქმედებების გაგრძელებას და ამ პროცესებზე მკაცრი საპასუხო ზომებით იმოქმედებს. ეს პოზიცია, რომელიც საჯაროდ გაჟღერდა, ქართულ საზოგადოებაში განვითარებული მოვლენების ფონზე ახალ ეტაპს უძღვის წინ და შიდა პოლიტიკური დისკუსიების გარდა, საერთაშორისო ყურადღების ცენტრშიც ექცევა.
პრემიერ-მინისტრის ბრალდებები და დაპირებული რეაგირება
ირაკლი კობახიძის მიერ გაკეთებულ განცხადებებში მკაფიოდ იყო ასახული მთავრობის შეფასება მიმდინარე საპროტესტო აქციებთან დაკავშირებით. მან ხაზგასმით აღნიშნა, რომ მიტინგები და დემონსტრაციები გასცდა მშვიდობიანი პროტესტის ფარგლებს და მიზნად ისახავს არა მხოლოდ კონკრეტული საკანონმდებლო ინიციატივების გაპროტესტებას, არამედ სახელმწიფოს დესტაბილიზაციას და ხელისუფლების ძალით შეცვლას. პრემიერ-მინისტრმა აღნიშნული ქმედებები კვალიფიციური ტერმინებით შეაფასა, როგორც „ხელისუფლების დამხობის მცდელობა“ და „დესტრუქციული ძალების“ გეგმის ნაწილი. მან განაცხადა, რომ სახელმწიფოს აქვს მოვალეობა დაიცვას კონსტიტუციური წესრიგი და მოქალაქეების უსაფრთხოება, შესაბამისად, გამოყენებული იქნება ყველა ლეგიტიმური საშუალება, რათა აღიკვეთოს ნებისმიერი ანტისახელმწიფოებრივი აქტი და უზრუნველყოფილი იყოს კანონის უზენაესობა. ამ განცხადებამ შექმნა მოლოდინი, რომ ხელისუფლება მზად არის, გაატაროს უფრო მკაცრი პოლიტიკა საპროტესტო მოძრაობის მიმართ.
მიმდინარე პოლიტიკური პროცესები და საზოგადოებრივი განწყობა
პრემიერ-მინისტრის განცხადებებს წინ უძღოდა რამდენიმე კვირის განმავლობაში მიმდინარე ფართომასშტაბიანი საპროტესტო გამოსვლები საქართველოს სხვადასხვა ქალაქში, განსაკუთრებით კი დედაქალაქ თბილისში. მოქალაქეები უკმაყოფილებას გამოხატავდნენ გარკვეული საკანონმდებლო ინიციატივების გამო, რომლებიც, მათი აზრით, ძირს უთხრის ქვეყნის დემოკრატიულ განვითარებას და აშორებს მას ევროატლანტიკური ინტეგრაციის გზიდან. ამ პროტესტებმა გამოიწვია საზოგადოებაში ღრმა პოლარიზაცია, სადაც ერთ მხარეს დგას ხელისუფლება საკუთარი არგუმენტებით და მეორე მხარეს – მოქალაქეები და ოპოზიციური ძალები, რომლებიც კანონპროექტების უკან გაწვევასა და ხელისუფლების პოლიტიკის შეცვლას მოითხოვენ. პროტესტების ფონზე დაძაბული იყო როგორც საკანონმდებლო ორგანოს მუშაობა, ასევე მედია სივრცე, სადაც აქტიურად მიმდინარეობდა დისკუსიები და დებატები.
საერთაშორისო გამოხმაურება და გეოპოლიტიკური კონტექსტი
საქართველოში მიმდინარე მოვლენები და პრემიერ-მინისტრის მძაფრი განცხადებები საერთაშორისო პარტნიორების მხრიდან მუდმივი მონიტორინგის საგანია. დასავლური ქვეყნები და საერთაშორისო ორგანიზაციები, რომლებიც აკვირდებიან საქართველოს დემოკრატიულ პროცესებს, ხშირად მოუწოდებენ მხარეებს დიალოგისკენ, ესკალაციის თავიდან აცილებისკენ და დემოკრატიული სტანდარტების დაცვისკენ. ექსპერტები აღნიშნავენ, რომ ქვეყნის შიდა სტაბილურობის შერყევამ შესაძლოა გავლენა იქონიოს საქართველოს გეოპოლიტიკურ მდგომარეობაზე და მის უსაფრთხოების არქიტექტურაზე. რეგიონში არსებული რთული გეოპოლიტიკური ვითარების გათვალისწინებით, ნებისმიერი შიდა არასტაბილურობა ქმნის გარკვეულ რისკებს და შესაძლებლობებს იმ აქტორებისთვის, რომლებიც არ იზიარებენ დასავლურ ღირებულებებს ან დაინტერესებულნი არიან რეგიონში გავლენის გაზრდით. შესაბამისად, საქართველოს საშინაო პოლიტიკური ვითარება უშუალოდ უკავშირდება მის საგარეო კურსს და საერთაშორისო იმიჯს.
სამთავრობო პოზიცია და მოსალოდნელი შედეგები
პრემიერ-მინისტრის მიერ დაანონსებული „დამსხვრევის“ პოლიტიკა მიუთითებს იმაზე, რომ ხელისუფლება მზადაა, მკაცრი ზომები გაატაროს საპროტესტო მოძრაობის მიმართ. ეს შეიძლება მოიცავდეს რამდენიმე მიმართულებას: სამართალდამცავი ორგანოების გაძლიერებულ მოქმედებებს მასობრივი შეკრებების კონტროლისა და დაშლისას; ადმინისტრაციულ თუ სისხლის სამართლებრივ დევნას აქციის ორგანიზატორებისა და ზოგიერთი მონაწილის მიმართ; და შესაძლოა, საკანონმდებლო ცვლილებებსაც კი, რომლებიც შეკრებისა და გამოხატვის თავისუფლებასთან დაკავშირებულ რეგულაციებს გაამკაცრებს. ხელისუფლების ამგვარი ქმედებები, ერთი მხრივ, მიზნად ისახავს საზოგადოებრივი წესრიგის აღდგენასა და კანონის უზენაესობის დაცვას მთავრობის პოზიციიდან, მეორე მხრივ კი, შეიძლება გამოიწვიოს დამატებითი დაპირისპირება საზოგადოებასა და ხელისუფლებას შორის, გააღრმავოს არსებული პოლარიზაცია და კიდევ უფრო დაძაბოს შიდა პოლიტიკური გარემო.
საქართველოს პოლიტიკური სისტემა ამჟამად გადამწყვეტი ფაზის წინაშე დგას. პრემიერ-მინისტრის მძაფრი განცხადებები და დაპირებული მკაცრი რეაგირება საპროტესტო მოძრაობის მიმართ ახალ გამოწვევებს აჩენს, როგორც ქვეყნის შიგნით, ისე მის ფარგლებს გარეთ. მომდევნო პერიოდში გასარკვევი იქნება, თუ როგორ განვითარდება მოვლენები, რა კონკრეტულ ნაბიჯებს გადადგამს ხელისუფლება და რა გავლენას მოახდენს ეს გადაწყვეტილებები საქართველოს დემოკრატიულ მომავალზე, მის საზოგადოებრივ ერთიანობასა და საერთაშორისო ურთიერთობებზე. ვითარება მოითხოვს ყურადღებიან მონიტორინგს და დაბალანსებულ მიდგომას ყველა ჩართული მხრიდან.
