საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი კობახიძემ ბოლო დროს განვითარებულ მოვლენებთან დაკავშირებით განცხადება გააკეთა, რომელშიც მან მკაფიოდ დაადანაშაულა მიმდინარე საპროტესტო აქციების ორგანიზატორები და მონაწილეები მთავრობის დამხობის მცდელობაში. პრემიერ-მინისტრმა ხაზგასმით აღნიშნა, რომ ხელისუფლება მსგავს ქმედებებს უმკაცრესად გაუმკლავდება. ეს განცხადება ქვეყანაში არსებული პოლიტიკური და სოციალური დაძაბულობის ფონზე გაკეთდა, რაც „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონპროექტის ირგვლივ მიმდინარე დისკუსიებს უკავშირდება და პიკს საპროტესტო აქციებით აღწევს. პრემიერის სიტყვები კიდევ უფრო ამძაფრებს პოლარიზაციას და საზოგადოებაში არსებულ დაპირისპირებას.

პრემიერ-მინისტრის ბრალდებები და გაფრთხილებები

პრემიერ-მინისტრ ირაკლი კობახიძის განცხადებით, ქვეყანაში მიმდინარე საპროტესტო დემონსტრაციებს, რომლებიც ოფიციალურად „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონპროექტის წინააღმდეგ არის მიმართული, რეალურად უფრო ფართო მიზნები გააჩნია. მისი მტკიცებით, აქციის მონაწილეები და მათი ორგანიზატორები ცდილობენ კონსტიტუციური წესრიგის დარღვევას და მთავრობის დამხობას. კობახიძემ განაცხადა, რომ ხელისუფლება არ დაუშვებს მსგავსი მცდელობების წარმატებას და ყველა ზომას მიიღებს სახელმწიფოს სტაბილურობისა და სუვერენიტეტის დასაცავად. მან ასევე პირობა დადო, რომ სამართალდამცავი ორგანოები სათანადოდ მოახდენენ რეაგირებას ნებისმიერ უკანონო ქმედებაზე, რაც მიმართული იქნება საზოგადოებრივი წესრიგის დარღვევისკენ ან ძალადობრივი სცენარების განვითარებისკენ. ეს განცხადება გულისხმობს, რომ ხელისუფლება მზად არის მკაცრი ზომები მიიღოს დემონსტრანტების მიმართ, თუკი მათი ქმედებები მთავრობის ხედვით, სცდება მშვიდობიანი პროტესტის ფარგლებს.

„უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის“ კანონპროექტი: მიზეზები და პროტესტი

პოლიტიკური დაძაბულობის ამჟამინდელი ტალღა „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონპროექტის ხელახლა ინიცირებასა და მიღებას უკავშირდება. ამ კანონპროექტის მიხედვით, არასამთავრობო ორგანიზაციები და მედია საშუალებები, რომლებიც დაფინანსების 20%-ზე მეტს უცხოეთიდან იღებენ, „უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებელ ორგანიზაციებად“ უნდა დარეგისტრირდნენ. მმართველი პარტიის, „ქართული ოცნების“ განცხადებით, კანონის მიზანია გამჭვირვალობის გაზრდა და საზოგადოების ინფორმირება უცხოური დაფინანსების წყაროების შესახებ. მათი მტკიცებით, მსგავსი კანონები მოქმედებს სხვა დემოკრატიულ სახელმწიფოებშიც, მათ შორის აშშ-ში (FARA). თუმცა, ოპონენტები და სამოქალაქო სექტორი აცხადებენ, რომ კანონი ზღუდავს სიტყვისა და გაერთიანების თავისუფლებას, აზიანებს სამოქალაქო საზოგადოებას და წარმოადგენს რუსული კანონის ანალოგს, რაც საბოლოოდ საფრთხეს შეუქმნის საქართველოს ევროპულ ინტეგრაციას. სწორედ ამ არგუმენტებით განაპირობა კანონპროექტმა ფართომასშტაბიანი საპროტესტო აქციები.

საპროტესტო ტალღის მასშტაბები და მოთხოვნები

კანონპროექტის განხილვისა და მიღების პროცესს თან ახლავს უპრეცედენტო მასშტაბის საპროტესტო აქციები საქართველოს მასშტაბით, განსაკუთრებით კი თბილისში. დემონსტრაციებში მონაწილეობს ათიათასობით მოქალაქე, უმეტესად ახალგაზრდობა, სტუდენტები, სამოქალაქო აქტივისტები და არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლები. მათი ძირითადი მოთხოვნაა კანონპროექტის დაუყოვნებლივ გაწვევა და საქართველოს ევროპული და ევროატლანტიკური კურსის შენარჩუნება. აქციები გამოირჩევა ორგანიზებულობითა და მშვიდობიანი ხასიათით, თუმცა, პერიოდულად ადგილი აქვს სამართალდამცავ ორგანოებთან დაპირისპირებას, რის შედეგადაც დაფიქსირდა დაკავებები და ზოგიერთ შემთხვევაში ძალის გადამეტება აქციის მონაწილეების მიმართ. საპროტესტო ტალღა მიუთითებს საზოგადოების მნიშვნელოვანი ნაწილის მტკიცე წინააღმდეგობაზე მმართველი პარტიის მიერ გატარებული პოლიტიკის მიმართ.

საერთაშორისო პარტნიორების გამოხმაურება

„უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონპროექტმა და მასთან დაკავშირებულმა მოვლენებმა საერთაშორისო პარტნიორების მხრიდან სერიოზული შეშფოთება გამოიწვია. ევროკავშირი, აშშ და გაეროს მრავალი წარმომადგენლობა ღიად აცხადებენ, რომ კანონპროექტი შეუთავსებელია ევროკავშირის ფუნდამენტურ ღირებულებებთან და ნორმებთან, განსაკუთრებით სიტყვისა და გაერთიანების თავისუფლების კუთხით. ევროკავშირის მაღალი რანგის ოფიციალურმა პირებმა არაერთხელ მოუწოდეს საქართველოს ხელისუფლებას კანონის გაწვევისკენ და გააფრთხილეს, რომ მისი მიღება ნეგატიურად იმოქმედებს ქვეყნის ევროინტეგრაციის პროცესზე და შესაძლოა შეაფერხოს კანდიდატი ქვეყნის სტატუსთან დაკავშირებული შემდგომი ნაბიჯები. შეერთებულმა შტატებმაც გამოთქვა ღრმა შეშფოთება და განაცხადა, რომ კანონის მიღება ზიანს მიაყენებს ორმხრივ ურთიერთობებს. საერთაშორისო ზეწოლა და კრიტიკა მნიშვნელოვან კონტექსტს ქმნის პრემიერ-მინისტრის ბოლოდროინდელი განცხადებებისთვის, რაც კიდევ უფრო ამძაფრებს დიპლომატიურ ურთიერთობებს.

პოლიტიკური დაძაბულობის ესკალაცია და მომავალი პერსპექტივები

პრემიერ-მინისტრის განცხადება, რომლის მიხედვითაც მომიტინგეები მთავრობის დამხობას ცდილობენ, კიდევ უფრო ამწვავებს ქვეყანაში არსებულ პოლიტიკურ დაპირისპირებას. მსგავსი მკაცრი რიტორიკა, სავარაუდოდ, კიდევ უფრო გააღრმავებს უფსკრულს ხელისუფლებასა და ოპოზიციურად განწყობილ საზოგადოების ნაწილს შორის, რაც დიალოგის პერსპექტივას შეამცირებს. მიუხედავად საერთაშორისო კრიტიკისა და შიდა საპროტესტო ტალღისა, მმართველი პარტია არ აპირებს კანონის გაწვევას, რაც მიუთითებს მისი პოზიციის სიმტკიცეზე. ეს კი თავის მხრივ განაპირობებს საპროტესტო მოძრაობის უწყვეტობასა და შესაძლო ესკალაციას. მომავალი პერიოდი გადამწყვეტი იქნება საქართველოს პოლიტიკური განვითარებისთვის, რადგან ქვეყანა დგას მნიშვნელოვანი არჩევანის წინაშე – შეინარჩუნოს დემოკრატიული და პროდასავლური კურსი, თუ გაამყაროს შიდა დაპირისპირება და საერთაშორისო იზოლაცია. ხელისუფლების მიერ გამოცხადებული „მკაცრი რეაგირების“ დაპირება კი უახლოეს მომავალში შემდგომი მოვლენების განვითარებას გულისხმობს.