საქართველოს პოლიტიკურ ასპარეზზე დაძაბულობა კვლავ იზრდება. ქვეყნის პრემიერ-მინისტრმა, ირაკლი კობახიძემ, საპროტესტო აქციების მონაწილეები, რომლებიც ბოლო პერიოდში აქტიურად გამოხატავენ თავიანთ უკმაყოფილებას მთავრობის პოლიტიკის მიმართ, სახელმწიფო გადატრიალების მცდელობაში დაადანაშაულა. ამ განცხადების თანახმად, ის პირობას დებს, რომ სახელმწიფო მკაცრად იმოქმედებს ამგვარი ქმედებების აღსაკვეთად. პრემიერ-მინისტრის ეს ნაბიჯი კიდევ უფრო ამძაფრებს ისედაც დაძაბულ ვითარებას ქვეყანაში, სადაც რამდენიმე თვეა, მიმდინარეობს აქტიური საპროტესტო მოძრაობა და არსებობს პოლარიზაციის მაღალი ხარისხი პოლიტიკურ სპექტრსა და საზოგადოების ნაწილს შორის. მსგავსი ბრალდებები, როგორც წესი, წინ უძღვის ან მოყვება სამართალდამცავი ორგანოების გააქტიურებას და ზღუდავს აქციის მონაწილეთა მოქმედების თავისუფლებას.
პრემიერ-მინისტრის მწვავე შეფასება და ბრალდებები
პრემიერ-მინისტრის განცხადების ცენტრალური ნაწილი აქციის მონაწილეების მიმართ წაყენებული ბრალდებებია. მისი თქმით, მასშტაბური საპროტესტო გამოსვლების უკან დგას არა მხოლოდ მოქალაქეთა ლეგიტიმური უკმაყოფილება, არამედ კარგად ორგანიზებული მცდელობა, რომლის მიზანიც ქვეყანაში კონსტიტუციური წესრიგის დამხობაა. კობახიძემ აღნიშნა, რომ ეს ქმედებები სცილდება მშვიდობიანი პროტესტის ფარგლებს და შეიცავს სახელმწიფო ინსტიტუტების დესტაბილიზაციის ელემენტებს. ასეთი ფორმულირება, როგორც წესი, ხელისუფლების მხრიდან უმკაცრესი შეფასებაა და სერიოზულ სამართლებრივ შედეგებს შეიძლება მოასწავებდეს იმ პირებისთვის, ვისაც ეს ბრალდებები შეეხება. განცხადება ხაზს უსვამს იმას, რომ მთავრობა სიტუაციას უაღრესად სერიოზულად აღიქვამს და მზადაა, მიიღოს უპრეცედენტო ზომები წესრიგის აღსადგენად.
კონტექსტი: კანონი „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ და საპროტესტო ტალღა
პრემიერ-მინისტრის განცხადება უშუალოდ უკავშირდება საქართველოს პარლამენტის მიერ მიღებულ კანონს „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“, რომელმაც ქვეყანაში ფართომასშტაბიანი საპროტესტო ტალღა გამოიწვია. მთავრობის განმარტებით, აღნიშნული კანონი ემსახურება ქვეყნის სუვერენიტეტის დაცვას, გამჭვირვალობის გაზრდას და უცხოური დაფინანსების მქონე ორგანიზაციების ანგარიშვალდებულების უზრუნველყოფას. თუმცა, სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლები, ოპოზიციური პარტიები და საერთაშორისო პარტნიორები ამ კანონს „რუსულ კანონს“ ადარებენ და მიიჩნევენ, რომ ის ზღუდავს მედიისა და არასამთავრობო ორგანიზაციების საქმიანობას, ხელს უშლის საქართველოს ევროპულ ინტეგრაციას და აზიანებს დემოკრატიულ პრინციპებს. პროტესტის მონაწილეები ამტკიცებენ, რომ კანონი რუსულ მოდელს იმეორებს და მისი მიზანია კრიტიკული ხმების გაჩუმება. სწორედ ამ მწვავე დაპირისპირების ფონზე გაკეთდა პრემიერ-მინისტრის განცხადება, რაც, სავარაუდოდ, მიზნად ისახავს საპროტესტო მოძრაობის ლეგიტიმურობის დაკნინებას და მისი მონაწილეების დისკრედიტაციას.
მკაცრი რეაგირების დაპირება და მისი შესაძლო შედეგები
ირაკლი კობახიძის მიერ გაჟღერებული „მკაცრი რეაგირების“ პირობა მიანიშნებს, რომ მთავრობა აპირებს გააძლიეროს ზომები საპროტესტო აქციების მიმართ. ეს შეიძლება მოიცავდეს სამართალდამცავი ორგანოების გააქტიურებას, აქციის მონაწილეების დაკავებების რაოდენობის ზრდას, ადმინისტრაციული და სისხლის სამართლის დევნის დაწყებას კონკრეტული პირების მიმართ. ასევე, შესაძლოა გაიზარდოს კონტროლი საჯარო შეკრებებზე და დაწესდეს დამატებითი შეზღუდვები. ასეთი მიდგომა, როგორც წესი, მიზნად ისახავს პროტესტის იმპულსის ჩახშობას და მოსახლეობის ნაწილის დაშინებას, რათა შეამციროს მათი მონაწილეობა საპროტესტო გამოსვლებში. თუმცა, ისტორიული გამოცდილება გვიჩვენებს, რომ მკაცრმა ზომებმა შესაძლოა საპირისპირო ეფექტიც გამოიწვიოს და პროტესტის სიმძაფრე კიდევ უფრო გაზარდოს.
პოლიტიკური დაძაბულობის ესკალაცია და საერთაშორისო გამოხმაურება
პრემიერ-მინისტრის განცხადება კიდევ უფრო ამწვავებს პოლიტიკურ პოლარიზაციას საქართველოში. ბრალდებები სახელმწიფო გადატრიალების მცდელობაზე ქმნის მძიმე ფონს, რომელშიც დიალოგის სივრცე მცირდება. მთავრობა და ოპოზიცია ერთმანეთს უპირისპირდებიან ფუნდამენტურ საკითხებზე, რაც საფრთხეს უქმნის ქვეყნის სტაბილურობას. ამ მოვლენებს ყურადღებით აკვირდება საერთაშორისო საზოგადოებაც. ევროკავშირი და შეერთებული შტატები არაერთხელ გამოხატეს შეშფოთება კანონის „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ მიღების გამო და მოუწოდეს საქართველოს ხელისუფლებას, პატივი სცეს დემოკრატიულ პრინციპებსა და გამოხატვის თავისუფლებას. პრემიერ-მინისტრის ბოლოდროინდელმა განცხადებამ, სავარაუდოდ, კიდევ უფრო მეტად გააღრმავა ეს შეშფოთება და შესაძლოა გავლენა იქონიოს საქართველოს ევრო-ატლანტიკურ პერსპექტივებზე.
მოცემული ვითარება საქართველოში კრიტიკულ ფაზაში შედის. პრემიერ-მინისტრის მიერ საპროტესტო აქციების შეფასება, როგორც სახელმწიფო გადატრიალების მცდელობა, დაპირებასთან ერთად, რომ მას მკაცრი რეაგირება მოჰყვება, მიანიშნებს ხელისუფლების მზადყოფნაზე, გაამკაცროს პოლიტიკა საპროტესტო მოძრაობის მიმართ. ეს ნაბიჯი, სავარაუდოდ, გამოიწვევს პოლიტიკური და სოციალური დაძაბულობის შემდგომ ესკალაციას. მომდევნო დღეები და კვირები აჩვენებს, თუ რა კონკრეტული ზომები იქნება მიღებული და როგორ აისახება ეს ქვეყნის შიდა პოლიტიკურ პროცესებზე, ასევე მის საერთაშორისო იმიჯსა და ევროპულ მომავალზე.
