შეერთებული შტატების წარმომადგენელთა პალატაში უპრეცედენტო პოლიტიკური ნაბიჯი გადაიდგა, რამაც შესაძლოა მნიშვნელოვანი გავლენა იქონიოს ქვეყნის ჯანდაცვის სისტემაზე. რესპუბლიკური პარტიის ზომიერი წევრები დემოკრატებს შეუერთდნენ, რათა იძულებითი წესით მოეთხოვათ კენჭისყრა Affordable Care Act-ის (ACA), იგივე „ობამაქერის“, სუბსიდიების საკითხზე. ეს მოვლენა ასახავს ღრმა განხეთქილებას რესპუბლიკურ პარტიაში და მიანიშნებს პარტიათაშორისი თანამშრომლობის პოტენციალზე იმ საკითხებზე, რომლებიც უშუალოდ ეხება მილიონობით ამერიკელის ცხოვრებას.
Affordable Care Act-ის (ACA) სუბსიდიების მნიშვნელობა
Affordable Care Act, რომელიც ცნობილია როგორც ACA ან „ობამაქერი“, 2010 წელს მიღებულ იქნა ჯანდაცვის ხელმისაწვდომობის გასაზრდელად. კანონის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი კომპონენტია ფინანსური სუბსიდიები, რომლებიც ეხმარება დაბალი და საშუალო შემოსავლის მქონე პირებს, შეიძინონ ჯანმრთელობის დაზღვევა კერძო ბაზარზე. ეს სუბსიდიები ორი სახისაა: პრემიის საგადასახადო კრედიტები, რომლებიც ამცირებს ყოველთვიურ სადაზღვევო გადასახადებს, და ხარჯების გაზიარების შემცირება, რაც ხელს უწყობს ფრენჩაიზების, თანაგადახდებისა და სხვა ჯიბიდან გადასახდელი ხარჯების შემცირებას. მილიონობით ამერიკელი სწორედ ამ სუბსიდიების მეშვეობით ახერხებს სამედიცინო მომსახურებაზე ხელმისაწვდომობის შენარჩუნებას.
სუბსიდიების შეწყვეტა ან გაუქმება გამოიწვევს დაზღვევის ღირებულების მკვეთრ ზრდას იმ ადამიანებისთვის, ვისაც ყველაზე მეტად სჭირდება ფინანსური დახმარება. ეს კი, თავის მხრივ, შესაძლოა მილიონობით ადამიანს აიძულოს, უარი თქვას დაზღვევაზე, რაც ჯანდაცვის კრიზისის გამწვავებას გამოიწვევს. ამიტომაც, სუბსიდიების საკითხი მუდმივად პოლიტიკური დებატების ცენტრშია, განსაკუთრებით კი რესპუბლიკურ პარტიაში, რომლის წევრთა ნაწილი ისტორიულად ეწინააღმდეგებოდა ACA-ს.
პარტიათაშორისი თანამშრომლობა და პროცედურული ნაბიჯები
რესპუბლიკელთა ზომიერი ფრთის მიერ დემოკრატებთან გაერთიანება, რათა იძულებით მოხდეს ACA-ს სუბსიდიებზე კენჭისყრა, ნიშნავს მნიშვნელოვან პროცედურულ ნაბიჯს. წარმომადგენელთა პალატაში მსგავსი ინიციატივის გატანა, როგორც წესი, ხდება ე.წ. „გათავისუფლების პეტიციის“ (discharge petition) მეშვეობით. ეს პროცედურა საშუალებას აძლევს წევრებს, აიძულონ კომიტეტში ჩარჩენილი კანონპროექტი კენჭისყრაზე გამოიტანონ, თუკი მას პალატის წევრთა უმრავლესობა (218 ხმა) მოაწერს ხელს. ეს ნიშნავს, რომ პარტიის ლიდერებს არ შეუძლიათ დაბლოკონ კანონპროექტის განხილვა, თუკი საკმარისი რაოდენობის წევრი დაუჭერს მხარს.
ამგვარი თანამშრომლობა განსაკუთრებით თვალსაჩინოა, რადგან რესპუბლიკური პარტია მრავალი წლის განმავლობაში ცდილობდა ACA-ს გაუქმებას ან მის არსებით შეცვლას. ზომიერი რესპუბლიკელების გადაწყვეტილება, შეუერთდნენ დემოკრატებს, შესაძლოა გამოწვეული იყოს მათი ამომრჩევლების ზეწოლით, რომელთაც სურთ ჯანდაცვის სისტემის სტაბილურობა, ან/და იმ სურვილით, რომ პარტია დისტანცირდეს უფრო ექსტრემალური პოზიციებისგან ამ კრიტიკულ საკითხზე.
რესპუბლიკური პარტიის შიდა განხეთქილება და ჯანდაცვის მომავალი
ეს მოვლენა მკაფიოდ აჩვენებს რესპუბლიკური პარტიის შიგნით არსებულ ღრმა განხეთქილებას ჯანდაცვის პოლიტიკის საკითხებზე. პარტიის კონსერვატიული ფრთა კვლავაც მხარს უჭერს ACA-ს გაუქმებას, მაშინ როცა ზომიერი წევრები უფრო მეტად არიან ორიენტირებულნი ჯანდაცვის სისტემის სტაბილიზაციაზე და იმ პოლიტიკის შენარჩუნებაზე, რომელიც მათ ამომრჩევლებს უშუალოდ ეხმარება. ეს პარტიათაშორისი თანამშრომლობა სერიოზულ გამოწვევას უქმნის რესპუბლიკურ ხელმძღვანელობას, რათა შეინარჩუნოს პარტიული ერთობა გადამწყვეტ საკითხებზე.
ამ ნაბიჯს შესაძლოა გრძელვადიანი შედეგები მოჰყვეს ჯანდაცვის კანონმდებლობისთვის. თუკი ACA-ს სუბსიდიების შესახებ კენჭისყრა წარმატებით განხორციელდება და სუბსიდიები შენარჩუნდება, ეს მნიშვნელოვნად შეასუსტებს „გაუქმებისა და ჩანაცვლების“ დღის წესრიგს, რომელიც რესპუბლიკელთა ნაწილის პრიორიტეტს წარმოადგენდა. ამის ნაცვლად, შესაძლოა, ყურადღება გადავიდეს ACA-ს გაუმჯობესებაზე და მისი ხარვეზების გამოსწორებაზე, ვიდრე მის მთლიან გაუქმებაზე.
მოსალოდნელი შედეგები და პოლიტიკური რეაქციები
თუკი ზომიერი რესპუბლიკელებისა და დემოკრატების ეს მცდელობა წარმატებული აღმოჩნდება და კენჭისყრა შედგება, მოსალოდნელია მწვავე პოლიტიკური დებატები. კენჭისყრის შედეგი პირდაპირ გავლენას მოახდენს მილიონობით ამერიკელზე, რომლებიც ამ სუბსიდიებზე არიან დამოკიდებულნი. მათი გაუქმება მნიშვნელოვნად გაზრდის ჯანდაცვის ხარჯებს, ხოლო შენარჩუნება უზრუნველყოფს სტაბილურობას.
პოლიტიკური რეაქციები სავარაუდოდ მრავალფეროვანი იქნება. კონსერვატიული რესპუბლიკელები, ალბათ, მკაცრად გააკრიტიკებენ ამ ნაბიჯს, მიიჩნევენ რა მას პარტიის ღალატად და „ობამაქერის“ გაძლიერების მცდელობად. დემოკრატიული პარტიის ხელმძღვანელობა, სავარაუდოდ, მიესალმება ამ ინიციატივას, როგორც ჯანდაცვის ხელმისაწვდომობის დაცვის მნიშვნელოვან ნაბიჯს. ჯანდაცვის ადვოკატირების ჯგუფები კი ყურადღებით დააკვირდებიან პროცესს და მხარს დაუჭერენ სუბსიდიების შენარჩუნებას.
მოცემული მოვლენა ხაზს უსვამს აშშ-ის ჯანდაცვის პოლიტიკის მუდმივ სირთულეს და იმ ფაქტს, რომ მილიონობით ადამიანის ჯანმრთელობა და კეთილდღეობა მჭიდროდ არის დაკავშირებული საკანონმდებლო გადაწყვეტილებებთან. რესპუბლიკელთა ზომიერი ფრთისა და დემოკრატების თანამშრომლობა ACA-ს სუბსიდიების საკითხზე არა მხოლოდ ასახავს პარტიის შიდა გამოწვევებს, არამედ წარმოაჩენს პოტენციურ გზებს სამომავლო საკანონმდებლო თანამშრომლობისთვის, განსაკუთრებით იმ საკითხებზე, რომლებსაც ფართო საზოგადოებრივი მხარდაჭერა აქვს.
