ბოლო წლებში საქართველოს გეოპოლიტიკური მდებარეობა და საგარეო პოლიტიკური ვექტორი საერთაშორისო საზოგადოების მზარდი ინტერესისა და კრიტიკული შეფასებების საგანი ხდება. ქვეყანა, რომელიც დიდი ხნის განმავლობაში დასავლური ინტეგრაციისკენ ისწრაფვოდა, სულ უფრო ხშირად ხვდება ანალიტიკოსების ყურადღების ცენტრში იმის გამო, რომ შესაძლოა, რუსეთისთვის ერთგვარ „უკანა კარიბჭედ“ იქცეს. ეს ნარატივი განპირობებულია როგორც შიდა პოლიტიკური პროცესებით, ისე იმ გადაწყვეტილებებით, რომლებიც, კრიტიკოსების აზრით, საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებებისგან აშორებს.
გეოპოლიტიკური ვექტორის შეცვლის აღქმა და რუსეთის გავლენები
საქართველო ისტორიულად ყოველთვის წარმოადგენდა გზაჯვარედინს აღმოსავლეთსა და დასავლეთს შორის, რაც მის საგარეო პოლიტიკურ ორიენტაციას განსაკუთრებულ სირთულეებს მატებს. უკანასკნელი პერიოდის განმავლობაში, საერთაშორისო ანალიტიკოსები და მედია სულ უფრო ხშირად საუბრობენ იმაზე, რომ საქართველო შესაძლოა რუსეთისთვის ერთგვარ „ფანჯარად“ ან „უკანა კარიბჭედ“ იქცეს, განსაკუთრებით უკრაინაში მიმდინარე ომის ფონზე და რუსეთისთვის დაწესებული სანქციების პირობებში. ეს აღქმა გამყარებულია რუსეთიდან შემოსული მოქალაქეების, რუსული კომპანიების რეგისტრაციისა და ეკონომიკური კავშირების გააქტიურების მაჩვენებლებით, რაც გარკვეულ კითხვებს აჩენს საქართველოს ნეიტრალიტეტისა და სანქციებთან მიმართებაში მისი პოზიციის შესახებ.
დასავლელი პარტნიორების მხრიდან გამოითქმის შეშფოთება, რომ საქართველო შესაძლოა შესუსტებული იყოს დასავლური ღირებულებების მიმართ და გარკვეული ნაბიჯები, მაგალითად, რუსეთთან პირდაპირი ფრენების აღდგენა, აღიქმება, როგორც დასავლეთის საერთო პოლიტიკისგან გადახვევა. ამ მოვლენებმა საგრძნობლად გაართულა საქართველოს იმიჯი საერთაშორისო ასპარეზზე, განსაკუთრებით იმ ფონზე, როდესაც ქვეყანას ევროკავშირში გაწევრიანების კანდიდატის სტატუსი მიენიჭა, რაც დასავლური ინტეგრაციისკენ მიმართული ხანგრძლივი ძალისხმევის შედეგი იყო.
დასავლური გზიდან გადახვევა და დემოკრატიული უკუსვლის საფრთხეები
„დასავლური გზიდან გადახვევის“ ნარატივი არა მხოლოდ საგარეო პოლიტიკურ ორიენტაციას, არამედ ქვეყნის შიგნით მიმდინარე დემოკრატიულ პროცესებსაც უკავშირდება. საერთაშორისო ორგანიზაციები და დასავლელი პარტნიორები ხშირად გამოთქვამენ შეშფოთებას საქართველოში დემოკრატიული უკუსვლის ნიშნებზე. ეს მოიცავს ისეთ ასპექტებს, როგორიცაა სასამართლო სისტემის დამოუკიდებლობა, მედიის თავისუფლება, ოპოზიციის დევნა და სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებზე ზეწოლა. კრიტიკოსების აზრით, აღნიშნული ტენდენციები ხელს უწყობს ხელისუფლების კონცენტრაციას და ავტორიტარული მმართველობის გაძლიერებას, რაც ეწინააღმდეგება ევროპული ღირებულებებისა და სტანდარტების პრინციპებს.
მმართველი პარტიის პოლიტიკური ნაბიჯები, მათ შორის ის საკანონმდებლო ინიციატივები, რომლებიც სამოქალაქო სექტორის გამჭვირვალობას ეხება, დასავლეთში ხშირად აღიქმება, როგორც დემოკრატიული სივრცის შეზღუდვის მცდელობა. ასეთი ქმედებები, ანალიტიკოსების აზრით, აფერხებს ქვეყნის ევროატლანტიკური ინტეგრაციის პროცესს და ამცირებს დასავლელი პარტნიორების ნდობას საქართველოს დემოკრატიული მომავლის მიმართ. ამ ფონზე, კითხვები ჩნდება ქვეყნის შესაძლებლობების შესახებ, შეასრულოს ის ვალდებულებები, რომლებიც ევროკავშირის წევრობის კანდიდატის სტატუსთან არის დაკავშირებული.
საარჩევნო პროცესები და მოქალაქეთა პროტესტი
დემოკრატიული განვითარების ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს ინდიკატორად თავისუფალი და სამართლიანი საარჩევნო პროცესები ითვლება. ბოლო წლებში საქართველოში ჩატარებული არჩევნების მიმართ კრიტიკული შეფასებები ხშირად ისმის, როგორც შიდა, ისე საერთაშორისო დამკვირვებლების მხრიდან. საუბარია საარჩევნო კანონმდებლობის ხარვეზებზე, ადმინისტრაციული რესურსის სავარაუდო გამოყენებაზე და ოპოზიციური პარტიების მიმართ არათანაბარ პირობებზე.
ასეთი გარემო, სადაც საარჩევნო პროცესების მიმართ ნდობა დაბალია, იწვევს მოქალაქეთა აქტიურ პროტესტს და გაღრმავებულ უკმაყოფილებას. ქუჩის გამოსვლები, სამოქალაქო აქტივისტების აქტიურობა და ოპოზიციური ძალების კონსოლიდაციის მცდელობები მიუთითებს იმაზე, რომ საქართველოს საზოგადოების მნიშვნელოვანი ნაწილი კვლავაც ერთგულია დასავლური ღირებულებების და დემოკრატიული განვითარების გზის. ეს პროტესტი აღიქმება, როგორც მცდელობა, დაიცვას დემოკრატიული ინსტიტუტები და შეინარჩუნოს ქვეყნის ევროატლანტიკური კურსი, მიუხედავად არსებული გამოწვევებისა.
დასკვნა
საქართველო დღესდღეობით რთული გეოპოლიტიკური და შიდა პოლიტიკური გამოწვევების წინაშე დგას. მოსაზრებები იმის შესახებ, რომ ქვეყანა რუსეთისთვის „უკანა კარიბჭედ“ იქცევა და „დასავლური გზიდან გადახვევას“ განიცდის, სერიოზულად აისახება მის საერთაშორისო რეპუტაციაზე. დემოკრატიული ინსტიტუტების გაძლიერება, გამჭვირვალე საარჩევნო პროცესების უზრუნველყოფა და სამოქალაქო საზოგადოების როლის გაზრდა კრიტიკულად მნიშვნელოვანია იმისთვის, რომ საქართველომ შეინარჩუნოს დასავლური ინტეგრაციის პერსპექტივა და გაამყაროს თავისი სუვერენიტეტი. მომავალი პერიოდი გადამწყვეტი იქნება ქვეყნისთვის, რათა დაამტკიცოს თავისი ერთგულება დემოკრატიული და პრო-დასავლური ღირებულებების მიმართ, როგორც სიტყვებით, ისე ქმედებებით.
