საქართველოს პოლიტიკურ ასპარეზზე დაძაბულობა პიკს აღწევს მას შემდეგ, რაც პრემიერ-მინისტრმა, ირაკლი კობახიძემ, საჯარო განცხადებით ქვეყანაში მიმდინარე მასშტაბური საპროტესტო აქციები მთავრობის დამხობის მცდელობად შეაფასა. მრავალკვირიანი საპროტესტო გამოსვლები, რომლებიც „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონპროექტის ინიცირებას მოჰყვა, კვლავ გრძელდება და ხელისუფლებასა და ოპოზიციურ ძალებს, ისევე როგორც სამოქალაქო საზოგადოებას, შორის ღრმა განხეთქილებას უსვამს ხაზს. პრემიერ-მინისტრის თქმით, ეს პროცესები მიზნად ისახავს არა მხოლოდ მთავრობის დისკრედიტაციას, არამედ ძალაუფლების არაკონსტიტუციური გზით ხელში ჩაგდებას, რაზეც სახელმწიფო სათანადო რეაგირებას მოახდენს.
საქართველოს პრემიერ-მინისტრის განცხადება და ბრალდებები
პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი კობახიძემ რამდენიმე საჯარო გამოსვლისას ხაზი გაუსვა, რომ ქვეყანაში განვითარებული მოვლენები სცილდება მშვიდობიანი პროტესტის ფარგლებს. მისი განმარტებით, დემონსტრანტების ნაწილი, უცხოური ძალების მხარდაჭერით, ხელისუფლების დამხობისა და სახელმწიფო ინსტიტუტების დესტაბილიზაციის გეგმას ახორციელებს. მან კონკრეტულად ახსენა, რომ ქვეყანაში მიმდინარე პროცესები კარგად დაგეგმილი კამპანიის ნაწილია, რომელიც მიზნად ისახავს საქართველოს სუვერენიტეტის შესუსტებას და მისი შიდა საქმეებში ჩარევას. კობახიძემ ხაზგასმით აღნიშნა, რომ მსგავსი ქმედებები მიუღებელია და ხელისუფლება მზადაა გამოიყენოს კანონით გათვალისწინებული ყველა მექანიზმი, რათა დაიცვას კონსტიტუციური წესრიგი და მოქალაქეთა უსაფრთხოება. პრემიერ-მინისტრის განცხადებები კვლავ გაგრძელდა მედიასთან კომუნიკაციისას, სადაც მან მტკიცედ დაადასტურა მთავრობის გადაწყვეტილება, არ დაიხიოს უკან და არ დაუშვას ქვეყნის საგარეო ძალების მიერ მართვა.
„უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონის ფონი და საპროტესტო ტალღა
პოლიტიკური კრიზისის მიზეზად იქცა „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონპროექტი, რომელმაც საზოგადოების სხვადასხვა ფენაში დიდი უკმაყოფილება გამოიწვია. კანონის მოწინააღმდეგეები ამტკიცებენ, რომ იგი რუსულ კანონმდებლობას ეფუძნება და მისი მიღება საქართველოში სამოქალაქო საზოგადოების საქმიანობას შეაფერხებს, ასევე ქვეყნის დემოკრატიულ განვითარებას დააზარალებს. კრიტიკოსები მიიჩნევენ, რომ კანონი ზღუდავს მედიის თავისუფლებას და არასამთავრობო ორგანიზაციების დამოუკიდებლობას, რის შედეგადაც საქართველო ევროპული ინტეგრაციის გზიდან გადაუხვევს. პროტესტის მონაწილეები, ძირითადად ახალგაზრდები და სტუდენტები, აცხადებენ, რომ ეს კანონი ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციით გარანტირებულ თავისუფლებებს და ევროპულ ღირებულებებს, რასაც ისინი აქტიურად იცავენ ქუჩის გამოსვლებზე. საპროტესტო აქციები ხასიათდება მაღალი ორგანიზებულობითა და მშვიდობიანი ხასიათით, თუმცა პერიოდულად ადგილი აქვს პოლიციასთან დაპირისპირებას.
ხელისუფლების პოზიცია და მომავალი ნაბიჯები
ხელისუფლების წარმომადგენლები, პრემიერ-მინისტრის ჩათვლით, აცხადებენ, რომ კანონი მიზნად ისახავს მხოლოდ გამჭვირვალობის უზრუნველყოფას და საზოგადოების ინფორმირებას იმ ფინანსური ნაკადების შესახებ, რომლებიც უცხოეთიდან შემოდის. მათი თქმით, კანონი არის ეროვნული ინტერესების დაცვის მექანიზმი და აუცილებელია ქვეყნის სუვერენიტეტის გასამყარებლად. პრემიერ-მინისტრმა ასევე აღნიშნა, რომ მთავრობა არ დაუშვებს ძალადობრივ ქმედებებს და მკაცრად დაგმობს ნებისმიერ მცდელობას, რომელიც მიზნად ისახავს სახელმწიფო ინსტიტუტებზე ზეწოლას ან მათი ფუნქციონირების შეფერხებას. მან მკაცრი ზომების მიღება დააანონსა იმ პირების მიმართ, რომლებიც, მისი შეფასებით, ჩართულნი არიან დესტრუქციულ ქმედებებში. ეს განცხადება ინტერპრეტირებულია, როგორც გაფრთხილება საპროტესტო მოძრაობის მიმართ, რომ ხელისუფლება მზადაა გაამკაცროს კონტროლი და გამოიყენოს სამართალდამცავი მექანიზმები წესრიგის აღსადგენად.
საპროტესტო მოძრაობა და მოქალაქეთა პასუხი გამოწვევებზე
საპროტესტო მოძრაობა, რომელსაც ძირითადად ახალგაზრდა თაობა ხელმძღვანელობს, უპასუხებს ხელისუფლების ბრალდებებს მშვიდობიანი პროტესტის გაგრძელებით და თავისი მოთხოვნების მტკიცედ დაყენებით. დემონსტრანტები უარყოფენ მთავრობის დამხობის მცდელობის ბრალდებებს და აცხადებენ, რომ მათი ერთადერთი მიზანია საქართველოს ევროპული მომავლის დაცვა და დემოკრატიული ღირებულებების შენარჩუნება. ისინი მოუწოდებენ ხელისუფლებას, უარი თქვას კანონზე და დაიწყოს დიალოგი სამოქალაქო საზოგადოებასთან. საპროტესტო აქციები აღინიშნება კრეატიულობით, სიმბოლიზმით და სოლიდარობის მაღალი ხარისხით. მიუხედავად პოლიციის მიერ აქციების დაშლის მცდელობებისა და ზოგიერთ შემთხვევაში ძალის გამოყენებისა, მოქალაქეთა სიმრავლე და ენთუზიაზმი არ ცხრება, რაც მიუთითებს საზოგადოების მნიშვნელოვანი ნაწილის მტკიცე პოზიციაზე.
საერთაშორისო რეაქციები და გეოპოლიტიკური კონტექსტი
საქართველოში განვითარებულ მოვლენებს ყურადღებით აკვირდებიან საერთაშორისო თანამეგობრობაში, განსაკუთრებით კი ევროკავშირსა და შეერთებულ შტატებში. მრავალმა საერთაშორისო ორგანიზაციამ და ქვეყანამ შეშფოთება გამოთქვა კანონპროექტის მიღების გამო, რადგან მიაჩნიათ, რომ იგი ეწინააღმდეგება დემოკრატიულ პრინციპებს და შეიძლება ხელი შეუშალოს საქართველოს ევროინტეგრაციის პროცესს. ზოგიერთი საერთაშორისო ანალიტიკოსი მიუთითებს იმაზე, რომ საქართველოს ამჟამინდელმა პოლიტიკურმა კურსმა შესაძლოა შექმნას გარკვეული გეოპოლიტიკური ვაკუუმი ან გახსნას შესაძლებლობები ისეთი აქტორებისთვის, როგორებიც არიან რუსეთი, ჩინეთი და ირანი, რამაც შეიძლება შეცვალოს რეგიონში ძალთა ბალანსი. ისინი აფასებენ, რომ დასავლური ღირებულებებისგან დაშორება დასუსტებს საქართველოს პოზიციას და გაზრდის მის მოწყვლადობას გარე გავლენების მიმართ. საერთაშორისო პარტნიორები საქართველოს ხელისუფლებას მოუწოდებენ, გადახედოს თავის პოლიტიკას და გაითვალისწინოს ხალხის ნება, რათა შეინარჩუნოს ქვეყნის დემოკრატიული და პროდასავლური ორიენტაცია.
საქართველო კვლავ ღრმა პოლიტიკური კრიზისის წინაშე დგას, სადაც ხელისუფლების მტკიცე პოზიცია და საპროტესტო მოძრაობის შეუპოვრობა ერთმანეთს უპირისპირდება. პრემიერ-მინისტრის განცხადებები „გადატრიალების მცდელობის“ შესახებ და მკაცრი ზომების მიღების პირობა მიუთითებს დაძაბულობის ესკალაციის პოტენციალზე. ქვეყნის ევროატლანტიკური მომავალი და დემოკრატიული განვითარება დღესდღეობით უმნიშვნელოვანესი გამოწვევის წინაშეა, რომლის შედეგებიც დიდ გავლენას მოახდენს არა მხოლოდ საქართველოს, არამედ მთელი რეგიონის გეოპოლიტიკურ ლანდშაფტზე.
