საქართველოს პოლიტიკურ დღის წესრიგში კვლავ დაძაბულობაა. პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი კობახიძემ საჯარო გამოსვლისას განაცხადა, რომ ქვეყანაში მიმდინარე საპროტესტო აქციები მთავრობის დამხობის მცდელობას წარმოადგენს. მან ხაზი გაუსვა, რომ სამართალდამცავმა ორგანოებმა აღნიშნული მცდელობის აღსაკვეთად საჭირო ზომები უნდა მიიღონ და აქციების მიმართ სიმკაცრე გამოიჩინონ. პრემიერის თქმით, ეს მცდელობა გარე ძალების მიერ არის ინსპირირებული და მიზნად ისახავს საქართველოს სუვერენიტეტისა და სტაბილურობის შერყევას. აღნიშნული განცხადება საზოგადოების სხვადასხვა ფენაში აქტიურად განიხილება და ქვეყანაში არსებული პოლიტიკური დაპირისპირების ახალ ფაზაზე გადასვლას მოასწავებს.
პრემიერ-მინისტრის ბრალდებები და მთავრობის პოზიცია
ირაკლი კობახიძის განცხადება მიმდინარე მოვლენების კონტექსტში განსაკუთრებულ მნიშვნელობას იძენს. მან აღნიშნა, რომ საპროტესტო შეკრებების ორგანიზატორებს კონკრეტული პოლიტიკური მიზნები ამოძრავებთ, რომლებიც სცილდება მშვიდობიანი პროტესტის ფარგლებს. პრემიერ-მინისტრის მტკიცებით, არსებობს საფუძვლიანი ეჭვები, რომ ამ პროცესებში უცხოური ინტერესები მონაწილეობს, რის მიზანიც საქართველოს საშინაო საქმეებში ჩარევაა. მან ხაზგასმით აღნიშნა მთავრობის ურყევი გადაწყვეტილება, დაიცვას კონსტიტუციური წესრიგი და არ დაუშვას ძალადობრივი სცენარების განვითარება. პრემიერის თქმით, ნებისმიერი მცდელობა, რომელიც საქართველოს კანონმდებლობას ეწინააღმდეგება, სათანადოდ იქნება განხილული სამართლებრივი ფარგლების გათვალისწინებით. მან სამართალდამცველებს მოუწოდა, ეფექტურად იმოქმედონ და უზრუნველყონ საზოგადოებრივი უსაფრთხოება, რათა არ მოხდეს ვითარების დესტაბილიზაცია.
„გამჭვირვალობის კანონი“ და საპროტესტო ტალღა
პრემიერ-მინისტრის განცხადებამდე, ქვეყანაში უკვე რამდენიმე კვირაა მიმდინარეობს მასშტაბური საპროტესტო აქციები. პროტესტის მთავარ მიზეზს წარმოადგენს კანონპროექტი „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“, რომლის მიღებასაც მმართველი პარტია ცდილობს. აღნიშნული კანონპროექტი ითვალისწინებს არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და მედიასაშუალებების რეგისტრაციას „უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებელ ორგანიზაციებად“, თუ ისინი უცხოეთიდან მიღებული დაფინანსების 20%-ზე მეტს იღებენ. მთავრობის განცხადებით, კანონის მიზანი ფინანსური გამჭვირვალობის უზრუნველყოფა და ქვეყნის სუვერენიტეტის დაცვაა. თუმცა, ოპონენტები და სამოქალაქო სექტორის წარმომადგენლები კანონს „რუსულ კანონს“ უწოდებენ და აცხადებენ, რომ ის ზღუდავს სამოქალაქო საზოგადოების თავისუფლებას და ეწინააღმდეგება საქართველოს ევროპულ მისწრაფებებს. საპროტესტო აქციები, რომლებშიც ათასობით მოქალაქე, განსაკუთრებით კი ახალგაზრდები მონაწილეობენ, მოითხოვს კანონპროექტის სრულად უკან გაწვევას და მთავრობის მიერ ევროპული გზის ერთგულების დემონსტრირებას.
საერთაშორისო გამოხმაურება და შეშფოთება
მიმდინარე მოვლენებზე მწვავე რეაგირება მოჰყვა საერთაშორისო თანამეგობრობის მხრიდან. ევროკავშირმა, შეერთებულმა შტატებმა და სხვა დასავლელმა პარტნიორებმა არაერთხელ გამოხატეს ღრმა შეშფოთება „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონის გამო. ისინი აფრთხილებენ საქართველოს ხელისუფლებას, რომ ამ კანონმა შესაძლოა შეაფერხოს ქვეყნის ევროინტეგრაციის პროცესი და დააზიანოს დემოკრატიული განვითარება. კრიტიკოსები მიიჩნევენ, რომ კანონი ზღუდავს სიტყვისა და შეკრების თავისუფლებას, რაც დემოკრატიული საზოგადოების საფუძვლებს ძირს უთხრის. ზოგიერთი საერთაშორისო დამკვირვებელი აღნიშნავს, რომ საქართველოს ამჟამინდელმა ტრაექტორიამ შესაძლოა შექმნას ვითარება, რომელიც გარკვეულ არადემოკრატიულ სახელმწიფოებს, როგორიცაა რუსეთი, ჩინეთი და ირანი, საშუალებას მისცემს გააძლიერონ თავიანთი გავლენა რეგიონში. ამ ფონზე, დასავლელი პარტნიორების მოწოდებები საქართველო-ევროკავშირის ურთიერთობების არგაუარესებისკენ სულ უფრო ხშირდება და მათთვის ვითარების დაძაბვა საგანგაშოა საქართველოს დემოკრატიული მომავლისა და გეოპოლიტიკური ორიენტაციის თვალსაზრისით.
მთავრობის არგუმენტები საერთაშორისო კრიტიკის საპასუხოდ
საქართველოს მთავრობა, თავის მხრივ, არ იზიარებს საერთაშორისო პარტნიორების კრიტიკას და მტკიცედ დგას თავის პოზიციაზე. ხელისუფლების წარმომადგენლები აცხადებენ, რომ კანონი „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ სრულად შეესაბამება დემოკრატიულ სტანდარტებს და მიზნად ისახავს მხოლოდ გამჭვირვალობის გაზრდას. ისინი ხაზს უსვამენ, რომ მსგავსი კანონმდებლობა არაერთ დემოკრატიულ ქვეყანაში არსებობს და საქართველო, როგორც სუვერენული სახელმწიფო, უფლებამოსილია დაიცვას თავისი ეროვნული ინტერესები. მთავრობის არგუმენტაცია ეფუძნება სუვერენიტეტის პრინციპს და უცხო ქვეყნების მხრიდან შიდა საქმეებში ჩარევის დაუშვებლობას. მმართველი პარტია აგრძელებს იმის მტკიცებას, რომ საქართველოს ევროინტეგრაციის კურსი უცვლელია, მიუხედავად აღნიშნული კანონის გარშემო არსებული დაპირისპირებისა და საერთაშორისო შეშფოთებისა. ისინი აცხადებენ, რომ კანონი არ ეწინააღმდეგება ევროკავშირის ღირებულებებს და მხოლოდ საქართველოს მოქალაქეების ინფორმირებას ემსახურება უცხოეთიდან დაფინანსებული ორგანიზაციების საქმიანობის შესახებ.
სიტუაციის ესკალაცია და მომავალი პერსპექტივები
პრემიერ-მინისტრის ბრალდებები „გადატრიალების მცდელობის“ შესახებ და მისი მოწოდება აქციების „დაშლისკენ“ მნიშვნელოვნად ამწვავებს ქვეყანაში არსებულ პოლიტიკურ კრიზისს. ეს განცხადებები შესაძლოა გაგებული იქნეს როგორც ხელისუფლების მზაობა, უფრო მკაცრი ზომები მიიღოს საპროტესტო მოძრაობის წინააღმდეგ. ამან, თავის მხრივ, შეიძლება გამოიწვიოს კიდევ უფრო მეტი საზოგადოებრივი უკმაყოფილება და გააძლიეროს პროტესტის ტალღა. ვითარება ქმნის სერიოზულ გამოწვევებს საქართველოს სტაბილურობისთვის, მის დემოკრატიულ განვითარებასა და ევროპულ პერსპექტივებთან დაკავშირებით. მომდევნო დღეები და კვირები გადამწყვეტი იქნება იმის დასადგენად, თუ რა მიმართულებით განვითარდება მოვლენები: მოახერხებს თუ არა ხელისუფლება დაპირისპირების განმუხტვას დიალოგის გზით, თუ პირიქით, ვითარება კიდევ უფრო ესკალაციას განიცდის, რასაც შესაძლოა შორსმიმავალი შედეგები მოჰყვეს როგორც საშინაო, ისე საგარეო პოლიტიკის ასპექტში.
საქართველოში შექმნილი პოლიტიკური დაძაბულობა კრიტიკულ ზღვარს უახლოვდება. პრემიერ-მინისტრის მიერ გაჟღერებული ბრალდებები და მოწოდებები სამართალდამცავებისადმი, კიდევ უფრო აღრმავებს უფსკრულს ხელისუფლებასა და საზოგადოების ნაწილს შორის, რომლებიც კანონპროექტ „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ მიღებას აპროტესტებენ. საერთაშორისო პარტნიორების შეშფოთება და გეოპოლიტიკური კონტექსტი ამ კონფლიქტს გლობალურ მნიშვნელობას ანიჭებს. საქართველოსთვის უმთავრეს გამოწვევად რჩება ბალანსის პოვნა ეროვნული ინტერესების დაცვას, დემოკრატიულ პრინციპებსა და ევროპულ ინტეგრაციის გზაზე შეუქცევადობას შორის. მიმდინარე მოვლენები განსაზღვრავს ქვეყნის უახლოეს მომავალსა და მის ადგილს საერთაშორისო ასპარეზზე.
