საქართველოს მთავრობის მეთაურმა, ირაკლი კობახიძემ, განაცხადა, რომ ქვეყანაში მიმდინარე მასობრივი საპროტესტო გამოსვლების მონაწილეები, რომლებიც „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონის მიღებას აპროტესტებენ, ხელისუფლების დამხობას ცდილობდნენ. პრემიერ-მინისტრმა ასევე აღნიშნა, რომ ხელისუფლება მიმართავს კანონით გათვალისწინებულ ყველა ზომას წესრიგის შესანარჩუნებლად და უკანონო ქმედებების აღსაკვეთად. ეს განცხადება გახდა საპასუხო ნაბიჯი მრავალკვირიანი, ხშირად დაძაბული საპროტესტო აქციების მიმართ, რომლებმაც ქვეყნის პოლიტიკური დღის წესრიგი სრულად მოიცვა. მთავრობის მეთაურის მკვეთრი შეფასება ხაზს უსვამს არსებულ პოლიტიკურ პოლარიზაციას და დაპირისპირების მაღალ ხარისხს.

მთავრობის მეთაურის განცხადება და მიმდინარე პროტესტები

პრემიერ-მინისტრის განცხადება იმ ფონზე გაკეთდა, როდესაც საქართველოში თვეზე მეტია მიმდინარეობს საპროტესტო აქციები „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონის წინააღმდეგ. ამ კანონპროექტის ინიცირება მმართველი პარტიის, „ქართული ოცნების“ მიერ მოხდა, თუმცა მან საზოგადოების მნიშვნელოვანი ნაწილისა და საერთაშორისო თანამეგობრობის კრიტიკა გამოიწვია. მომიტინგეები, ძირითადად სტუდენტები და ახალგაზრდები, აცხადებენ, რომ კანონი „რუსულ კანონს“ წარმოადგენს და საფრთხეს უქმნის საქართველოს ევროპულ ინტეგრაციასა და დემოკრატიულ განვითარებას. ისინი მიიჩნევენ, რომ კანონი ზღუდავს სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების თავისუფლებას და შესაძლოა, გამოყენებულ იქნეს ხელისუფლების ოპონენტების დევნისთვის. საპროტესტო აქციები ხშირად ხასიათდებოდა დიდი მასშტაბით, მშვიდობიანი მსვლელობებითა და შეკრებებით, თუმცა ზოგიერთ შემთხვევაში პოლიციასთან შეტაკებებითაც დასრულდა, რასაც დაკავებები და დაშავებულები მოჰყვა. პრემიერ-მინისტრის სიტყვებით, აქციის მონაწილეთა მიზანი გაცილებით ფართო იყო, ვიდრე უბრალოდ კანონის გაპროტესტება.

დაპირისპირების ესკალაცია და პრემიერის შეფასებები

ირაკლი კობახიძის მტკიცებით, პროტესტის ორგანიზატორები და მონაწილეები არა მხოლოდ კანონის გაუქმებას, არამედ ქვეყანაში არეულობისა და დესტაბილიზაციის გამოწვევას, საბოლოოდ კი ხელისუფლების კონსტიტუციური გზით დამხობას ისახავდნენ მიზნად. ეს არის ერთ-ერთი ყველაზე მკაცრი შეფასება, რაც მთავრობის მეთაურის მხრიდან გაკეთებულა მიმდინარე კრიზისის ფონზე. მისი განცხადებით, ხელისუფლებისთვის მიუღებელია ნებისმიერი მცდელობა, რომელიც ქვეყნის დემოკრატიულ საფუძვლებს შეარყევს. პრემიერ-მინისტრის თქმით, ხელისუფლება არ დაუშვებს, რომ ძალადობრივმა სცენარმა გაიმარჯვოს. ასეთი შეფასებები, როგორც წესი, წინ უსწრებს სამართალდამცავი ორგანოების გააქტიურებას და უფრო მკაცრ ზომებს პროტესტის მონაწილეთა მიმართ. ეს რიტორიკა ხშირად გამოიყენება პოლიტიკური ოპონენტების ლეგიტიმაციის შესასუსტებლად და საზოგადოებრივი მხარდაჭერის მოსაპოვებლად ხელისუფლების ქმედებების მიმართ. მიუხედავად ამისა, ოპოზიციური პარტიები და სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლები კატეგორიულად უარყოფენ ამ ბრალდებებს და აცხადებენ, რომ მათი პროტესტი სრულიად მშვიდობიანი და კონსტიტუციურია.

სამართალდამცავი ორგანოების პასუხი და დაანონსებული ზომები

პრემიერ-მინისტრის განცხადებას მოჰყვა მუქარა „დაკავებებითა და მკაცრი ზომებით“ იმ პირთა მიმართ, ვინც კანონის ფარგლებს გასცდება. ეს გულისხმობს, რომ სახელმწიფო აქტიურად დაიწყებს იმ პირების იდენტიფიცირებას და დასჯას, რომლებიც, ხელისუფლების შეფასებით, ძალადობრივ ქმედებებს ჩაიდენენ ან პროტესტს ძალადობრივი მიმართულებით წაიყვანენ. ბოლო კვირების განმავლობაში პოლიციამ უკვე არაერთხელ გამოიყენა ძალა დემონსტრანტების დასაშლელად, მათ შორის წყლის ჭავლი და წიწაკის სპრეი. ასევე დაფიქსირდა არაერთი დაკავება. მთავრობის მეთაურის მიერ დაანონსებული „დამსჯელი ღონისძიებები“ შეიძლება მოიცავდეს როგორც მასობრივ დაკავებებს, ისე ადმინისტრაციულ ჯარიმებს და სისხლის სამართლის საქმეების აღძვრას. ეს ნაბიჯები, სავარაუდოდ, მიმართული იქნება საპროტესტო ტალღის შესუსტებისკენ და საზოგადოებრივი წესრიგის აღდგენისკენ, ხელისუფლების ინტერპრეტაციით. თუმცა, ოპონენტების აზრით, ეს არის თავისუფალი აზრისა და გამოხატვის შეზღუდვის მცდელობა.

კრიტიკა და საერთაშორისო რეაქცია

საქართველოს მთავრობის მიერ „გამჭვირვალობის კანონის“ მიღებასა და საპროტესტო გამოსვლების ძალადობრივი გზით ჩახშობის მუქარას საერთაშორისო თანამეგობრობის მხრიდან მწვავე კრიტიკა მოჰყვა. ევროკავშირი, აშშ და სხვა დასავლური სახელმწიფოები შეშფოთებას გამოთქვამენ ქვეყანაში დემოკრატიული სტანდარტების შესაძლო უკუსვლის გამო. ისინი მოუწოდებენ საქართველოს ხელისუფლებას, პატივი სცეს შეკრებისა და გამოხატვის თავისუფლებას და უარი თქვას ისეთ კანონმდებლობაზე, რომელიც არ შეესაბამება ევროპულ ნორმებს. საერთაშორისო პარტნიორები ხაზს უსვამენ, რომ კანონი შესაძლოა, გახდეს ბერკეტი არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და დამოუკიდებელი მედიის საქმიანობის შესაზღუდად, რაც ეწინააღმდეგება ევროინტეგრაციის პროცესის მოთხოვნებს. პრემიერ-მინისტრის ბრალდებები ხელისუფლების დამხობის მცდელობის შესახებ, შესაძლოა, კიდევ უფრო გააღრმავებს დაძაბულობას საქართველოსა და მის დასავლელ პარტნიორებს შორის ურთიერთობებში.

სამომავლო პერსპექტივები და პოლიტიკური პროცესები

პრემიერ-მინისტრის მკაცრი განცხადება მიუთითებს იმაზე, რომ საქართველოს ხელისუფლება არ აპირებს კომპრომისზე წასვლას „გამჭვირვალობის კანონის“ საკითხზე და მზად არის, გააგრძელოს დაპირისპირება პროტესტის მონაწილეებთან. ეს პოლიტიკური დაპირისპირება, სავარაუდოდ, კიდევ უფრო გამწვავდება უახლოეს პერიოდში. არსებული სიტუაცია ქმნის სერიოზულ გამოწვევებს საქართველოს ევროპული მომავლისთვის და ქვეყნის შიდა სტაბილურობისთვის. თუკი ხელისუფლება მიმართავს მკაცრ ზომებს, ამან შეიძლება გამოიწვიოს საპროტესტო ტალღის ახალი გააქტიურება და საერთაშორისო ზეწოლის ზრდა. პოლიტიკურ პროცესებს დიდი სიფრთხილით ადევნებს თვალს როგორც ადგილობრივი საზოგადოება, ისე საერთაშორისო თანამეგობრობა, რადგან მისი შედეგები მნიშვნელოვან გავლენას მოახდენს ქვეყნის განვითარების ტრაექტორიაზე.