საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი კობახიძემ განაცხადა, რომ ქვეყანაში მიმდინარე საპროტესტო გამოსვლების უკან დგას ხელისუფლების ძალადობრივი გზით დამხობის მცდელობა. მისი თქმით, ეს მცდელობები მიზნად ისახავს სახელმწიფოს დესტაბილიზაციას და არსებული კონსტიტუციური წესრიგის შერყევას. პრემიერ-მინისტრმა ასევე ხაზი გაუსვა, რომ სახელმწიფო არ დაუშვებს მსგავსი ქმედებების წარმატებას და განახორციელებს ყველა საჭირო ღონისძიებას კანონის უზენაესობის უზრუნველსაყოფად. მან მტკიცედ განაცხადა, რომ მმართველი გუნდი მზად არის, მიიღოს მკაცრი ზომები წესრიგის აღსადგენად და საზოგადოებრივი უსაფრთხოების დასაცავად, რაც გულისხმობს კანონის სრული სიმკაცრით აღსრულებას ნებისმიერი უკანონო ქმედების მიმართ.

„უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონპროექტის კონტექსტი

პრემიერ-მინისტრის ეს განცხადებები კეთდება ქვეყანაში არსებული მაღალი პოლიტიკური დაძაბულობის ფონზე, რომელიც გამოიწვია „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონპროექტის ინიციირებამ და მის ირგვლივ განვითარებულმა მოვლენებმა. კანონპროექტი, რომელიც პარლამენტმა საბოლოო მოსმენით უკვე მიიღო, ითვალისწინებს არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და მედიასაშუალებების „უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებლებად“ რეგისტრაციას, თუკი მათი დაფინანსების 20%-ზე მეტი უცხოეთიდან მოდის. მმართველი პარტიის, „ქართული ოცნების“ განცხადებით, კანონის მიზანია ქვეყნის სუვერენიტეტის დაცვა და საზოგადოებისთვის უცხოეთიდან მიღებული დაფინანსების გამჭვირვალობის უზრუნველყოფა. ხელისუფლება ამტკიცებს, რომ მსგავსი კანონმდებლობა აშშ-სა და ევროპის სხვა ქვეყნებშიც მოქმედებს, თუმცა კრიტიკოსები მიუთითებენ მნიშვნელოვან განსხვავებებზე.

საპროტესტო ტალღა და საზოგადოებრივი რეაქცია

კანონპროექტის ხელახალმა ინიციირებამ, მას შემდეგ რაც შარშან ის ფართო საპროტესტო გამოსვლების გამო უკან გაიწვიეს, საქართველოში მასშტაბური მღელვარება გამოიწვია. ათობით ათასი მოქალაქე, განსაკუთრებით ახალგაზრდები, რეგულარულად იკრიბება თბილისის ქუჩებში და აპროტესტებს კანონს, რომელსაც ისინი „რუსულ კანონს“ უწოდებენ. მომიტინგეები თვლიან, რომ ეს კანონი მიზნად ისახავს სამოქალაქო საზოგადოების ჩახშობას, დემოკრატიული ინსტიტუტების შესუსტებას და საქართველოს ევროპული ინტეგრაციის პროცესის შეფერხებას. საპროტესტო აქციებს ხშირად ახლავს პოლიციასთან შეტაკებები, რის შედეგადაც დაშავდა არაერთი მოქალაქე და სამართალდამცავი. ხელისუფლება აცხადებს, რომ მომიტინგეები გადადიან ძალადობრივ ქმედებებზე და ცდილობენ სახელმწიფო შენობებში შეღწევას, რაც უკანონოა და მკაცრად დაისჯება.

მთავრობის მტკიცება და არგუმენტები

მთავრობის წარმომადგენლები კატეგორიულად უარყოფენ ბრალდებებს კანონის „რუსულობის“ შესახებ და აცხადებენ, რომ ის ემსახურება მხოლოდ და მხოლოდ ქვეყნის ეროვნულ ინტერესებს. პრემიერ-მინისტრმა არაერთხელ აღნიშნა, რომ კანონის მიზანია შიდა პოლიტიკაში გარე ჩარევის შეზღუდვა და ქვეყნის სუვერენიტეტის გაძლიერება. ირაკლი კობახიძის განცხადებით, საპროტესტო აქციებს მართავენ ძალები, რომლებიც ცდილობენ საქართველოში „რევოლუციური სცენარის“ განვითარებას, რასაც ხელისუფლება არ დაუშვებს. მან ხაზი გაუსვა, რომ სახელმწიფო მზად არის დაიცვას კონსტიტუციური წესრიგი და მოახდინოს კანონის სრული აღსრულება ყველა იმ პირის მიმართ, ვინც ცდილობს ძალადობრივი გზით ხელის შეშლას საზოგადოებრივ ცხოვრებაში.

საერთაშორისო გამოხმაურება და შეშფოთება

„უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონპროექტმა და მასთან დაკავშირებულმა მოვლენებმა საერთაშორისო თანამეგობრობის მნიშვნელოვანი შეშფოთება გამოიწვია. ევროკავშირმა, აშშ-მა და სხვა დასავლურმა ქვეყნებმა და ორგანიზაციებმა მკაცრად გააკრიტიკეს კანონი და მოუწოდეს საქართველოს ხელისუფლებას, არ მიიღოს ის, რადგან ის შეუთავსებელია დემოკრატიულ პრინციპებთან და ევროკავშირში გაწევრიანების გზაზე საქართველოს პროგრესს ხელს შეუშლის. არაერთი საერთაშორისო ლიდერი და ორგანიზაცია აცხადებს, რომ კანონი ზღუდავს სიტყვისა და გაერთიანების თავისუფლებას და შესაძლოა, უარყოფითად იმოქმედოს ქვეყნის დემოკრატიულ განვითარებაზე. აშშ-მა შესაძლო სანქციების დაწესებაც კი არ გამორიცხა იმ პირთა მიმართ, ვინც პასუხისმგებელია დემოკრატიის შელახვაზე საქართველოში.

მკაცრი ზომების პერსპექტივები და შესაძლო შედეგები

პრემიერ-მინისტრის მიერ გაცხადებული „მკაცრი ზომები“ და „კრაკდაუნი“ გულისხმობს კანონის სრული სიმკაცრით აღსრულებას, რაც შეიძლება მოიცავდეს უფრო აქტიურ პოლიციურ მოქმედებებს საპროტესტო აქციების დროს, სამართალდარღვევებისთვის ადმინისტრაციული და სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობის გამკაცრებას. ასეთი მიდგომა, ერთის მხრივ, მიზნად ისახავს წესრიგის დამყარებას და ხელისუფლების კონტროლის განმტკიცებას, მეორეს მხრივ კი, შესაძლოა, კიდევ უფრო გააღრმაოს პოლარიზაცია საზოგადოებაში და დაძაბოს ურთიერთობები დასავლელ პარტნიორებთან. ექსპერტები ვარაუდობენ, რომ ეს ნაბიჯები შესაძლოა, შეუქცევად ზიანს აყენებდეს საქართველოს დემოკრატიულ იმიჯს და მის ევროპულ მომავალს. ხელისუფლების მიერ გაჟღერებული პოზიცია ადასტურებს მის მტკიცე განზრახვას, არ გადაუხვიოს დასახულ გზას, მიუხედავად შიდა და გარე წინააღმდეგობისა.

საქართველო კრიტიკულ გზაჯვარედინზე დგას, სადაც მთავრობის გადაწყვეტილება კანონის აღსრულებასთან დაკავშირებით და მისი რეაქცია საპროტესტო გამოსვლებზე განსაზღვრავს ქვეყნის მომავალს როგორც შიდა პოლიტიკის, ასევე საერთაშორისო ურთიერთობების კონტექსტში. პრემიერ-მინისტრის განცხადება ხელისუფლების ძალადობრივი დამხობის მცდელობის შესახებ და მისი დაპირება მკაცრი ზომების გატარების თაობაზე მიუთითებს იმაზე, რომ ქვეყანა შედის ახალ, უფრო დაძაბულ ფაზაში, სადაც დიალოგის ნაცვლად, შესაძლოა, დაპირისპირება გაღრმავდეს. ამ ეტაპზე გაურკვეველი რჩება, თუ რა კონკრეტულ ნაბიჯებს გადადგამს ხელისუფლება და რა შედეგები მოჰყვება ამ ყველაფერს როგორც ქვეყნის შიგნით, ასევე მის ფარგლებს გარეთ.