საქართველოს პოლიტიკური ლანდშაფტი ბოლო პერიოდში განსაკუთრებით დაძაბული გახდა მას შემდეგ, რაც მთავრობის მეთაურმა ხმამაღალი განცხადებები გააკეთა მიმდინარე საპროტესტო აქციებთან დაკავშირებით. პრემიერ-მინისტრის განცხადებით, ქვეყანაში მიმდინარე მოვლენები არ არის მხოლოდ მშვიდობიანი პროტესტი, არამედ წარმოადგენს ხელისუფლების დამხობის მცდელობას, რასაც მან მკაცრი პასუხის გაცემა აღუთქვა. ეს განცხადება კიდევ უფრო ამწვავებს ისედაც დაძაბულ ვითარებას, რომელიც "უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ" კანონის განხილვას მოჰყვა.

პრემიერ-მინისტრის ბრალდებები და მთავრობის პოზიცია

პრემიერ-მინისტრმა ბრალდებები წარადგინა, რომ მიმდინარე საპროტესტო დემონსტრაციები არ ემსახურება მხოლოდ კანონპროექტის წინააღმდეგ პროტესტს, არამედ წარმოადგენს უფრო ფართო, ორგანიზებულ მცდელობას, რომლის მიზანიც ქვეყნის ლეგიტიმური ხელისუფლების დამხობაა. მისი თქმით, ეს მცდელობები მიმართულია სახელმწიფო ინსტიტუტების დესტაბილიზაციისკენ და გარე ძალების ინტერესებს ემსახურება. მთავრობის მეთაურმა ხაზგასმით აღნიშნა, რომ ხელისუფლება არ დაუშვებს მსგავსი გეგმების განხორციელებას და ყველა კანონიერი გზით დაიცავს კონსტიტუციურ წესრიგს და საზოგადოებრივ მშვიდობას.

განცხადებაში პრემიერ-მინისტრმა ასევე ისაუბრა იმ საფრთხეებზე, რომლებიც, მისი აზრით, ემუქრება საქართველოს სუვერენიტეტს და სტაბილურობას. მან აღნიშნა, რომ გარკვეული ჯგუფები, რომლებიც უცხოეთიდან ფინანსდებიან, ცდილობენ შეარყიონ სახელმწიფოს საფუძვლები და შექმნან ქაოსი. ამ კონტექსტში, მთავრობა კანონს "უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ" განიხილავს, როგორც აუცილებელ ინსტრუმენტს ქვეყნის უსაფრთხოებისა და გამჭვირვალობის უზრუნველსაყოფად. მათი არგუმენტაციით, კანონი მიზნად ისახავს უზრუნველყოს, რომ ის ორგანიზაციები, რომლებიც მნიშვნელოვან დაფინანსებას იღებენ საზღვარგარეთიდან, იყვნენ ანგარიშვალდებულნი და მათი საქმიანობა იყოს საჯარო.

„აგენტების კანონის“ კონტექსტი და საპროტესტო ტალღა

საპროტესტო გამოსვლების ტალღა საქართველოში სწორედ "უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ" კანონის განახლებულმა ინიცირებამ გამოიწვია. აღნიშნული კანონპროექტი, რომელიც გასულ წელსაც იყო განხილვის საგანი და მასობრივი საპროტესტო აქციების შემდეგ უკან გაიწვიეს, ითვალისწინებს, რომ ორგანიზაციები, რომლებიც დაფინანსების 20%-ზე მეტს უცხოეთიდან იღებენ, დარეგისტრირდნენ „უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებელ ორგანიზაციებად“. კანონის მოწინააღმდეგეები მას „რუსულ კანონად“ მოიხსენიებენ და აცხადებენ, რომ ის ზღუდავს სამოქალაქო საზოგადოების საქმიანობას, ლახავს სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლებას და ეწინააღმდეგება საქართველოს ევროპულ და ევროატლანტიკურ მისწრაფებებს.

ათობით ათასი მოქალაქე, ძირითადად ახალგაზრდები, ქუჩებში გამოვიდა კანონპროექტის გასაპროტესტებლად. ისინი აცხადებენ, რომ კანონი წარმოადგენს რუსული გავლენის ინსტრუმენტს და მიზნად ისახავს დასავლური ფასეულობების შემცირებას საქართველოში. პროტესტის მონაწილეები ხაზგასმით აღნიშნავენ, რომ საქართველო ევროპული ოჯახის ნაწილია და ნებისმიერი კანონი, რომელიც ამ გზას უშლის ხელს, მიუღებელია. მათი გადმოსახედიდან, კანონი საფრთხეს უქმნის ქვეყნის დემოკრატიულ მომავალს და პოლარიზაციას უწყობს ხელს.

ხელისუფლების სამომავლო ზომები და მტკიცე პოზიცია

პრემიერ-მინისტრის განცხადება, რომ ის არ დაუშვებს ხელისუფლების დამხობის მცდელობებს, მკაცრი პასუხის დაპირებას შეიცავს. მან აღუთქვა „მკაცრი ზომები“ იმ პირების წინააღმდეგ, რომლებიც, მისი აზრით, მონაწილეობენ ანგარის საწინააღმდეგო ქმედებებში ან ძალადობრივ პროტესტში. ეს შეიძლება გულისხმობდეს სამართალდამცავი ორგანოების გააქტიურებას, ადმინისტრაციული და სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობის გამკაცრებას საპროტესტო აქციების ორგანიზატორებისა და მონაწილეების მიმართ, რომლებიც კანონს არღვევენ. მთავრობა ხაზს უსვამს, რომ მათი პრიორიტეტია სახელმწიფოს სტაბილურობის შენარჩუნება და კანონის უზენაესობის დაცვა.

ხელისუფლება აცხადებს, რომ ქვეყანაში უნდა არსებობდეს სამართლებრივი ჩარჩო, რომელიც უზრუნველყოფს გამჭვირვალობას და დაიცავს ეროვნულ ინტერესებს. ამ პოზიციით, "უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ" კანონი არ წარმოადგენს უკანდახევას დემოკრატიიდან, არამედ არის საშუალება, რომ სამოქალაქო სექტორის საქმიანობა იყოს უფრო ღია და ანგარიშვალდებული საზოგადოების წინაშე. ეს განცხადებები, ერთი მხრივ, მიზნად ისახავს შიდა აუდიტორიის დარწმუნებას ხელისუფლების ქმედებების მართებულობაში, მეორე მხრივ კი, აგზავნის მკაცრ მესიჯს პროტესტის მონაწილეებსა და მათ მხარდამჭერებს.

საერთაშორისო გამოხმაურება და გეოპოლიტიკური კონტექსტი

საქართველოში მიმდინარე მოვლენებს საერთაშორისო თანამეგობრობა დიდი ყურადღებით აკვირდება. დასავლელი პარტნიორები, მათ შორის ევროკავშირი და აშშ, არაერთხელ გამოხატავენ შეშფოთებას კანონპროექტის გამო და აცხადებენ, რომ ის ეწინააღმდეგება ევროპულ სტანდარტებსა და ღირებულებებს, რაც შეიძლება ნეგატიურად აისახოს საქართველოს ევროინტეგრაციის პროცესზე. ამ ფონზე, პრემიერ-მინისტრის განცხადება ხელისუფლების დამხობის მცდელობებზე და მკაცრი ზომების დაპირება, შესაძლოა, კიდევ უფრო დაძაბოს ურთიერთობები საერთაშორისო აქტორებთან.

გეოპოლიტიკურ კონტექსტში, ზოგიერთი ანალიტიკოსი მიიჩნევს, რომ საქართველოში არსებული დაძაბულობა ქმნის გარკვეულ "გახსნას" რეგიონში გავლენის გაფართოების მსურველი სხვა სახელმწიფოებისთვის. მიუხედავად იმისა, რომ მთავრობა კატეგორიულად უარყოფს ამგვარ კავშირებს და აცხადებს, რომ კანონი მხოლოდ საქართველოს ინტერესებს ემსახურება, საერთაშოროსო შეშფოთება ქვეყნის დემოკრატიული განვითარების ტრაექტორიასთან დაკავშირებით რჩება. ამ დაძაბულობამ შესაძლოა გავლენა იქონიოს არა მხოლოდ შიდა პოლიტიკაზე, არამედ საქართველოს რეგიონულ და საერთაშორისო პოზიციებზეც.

დასკვნა

საქართველოს პრემიერ-მინისტრის განცხადებამ, რომ პროტესტს ხელისუფლების დამხობის მცდელობები უდევს საფუძვლად და ამას მკაცრი რეაგირება მოჰყვება, ქვეყანაში პოლიტიკური დაძაბულობის ახალ ფაზას მისცა დასაბამი. მიუხედავად იმისა, რომ ხელისუფლება მიზნად ისახავს სახელმწიფოებრიობისა და კანონის უზენაესობის დაცვას, საპროტესტო მოძრაობა გრძელდება, მოქალაქეები კი აგრძელებენ ევროპული მომავლის დაცვის მოთხოვნას. ამ დაპირისპირებას, რომელიც „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონის ირგვლივ ვითარდება, აქვს პოტენციალი, მნიშვნელოვანი გავლენა მოახდინოს საქართველოს საშინაო პოლიტიკურ სტაბილურობასა და საგარეო ურთიერთობებზე უახლოეს მომავალში.