საქართველოს პოლიტიკურ სცენაზე დაძაბულობა კვლავ მატულობს მას შემდეგ, რაც პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი კობახიძემ საჯაროდ განაცხადა, რომ ქვეყანაში მიმდინარე საპროტესტო აქციები ოპოზიციური ძალების მიერ ორგანიზებული სახელმწიფო გადატრიალების მცდელობას წარმოადგენდა. პრემიერის თქმით, ეს მცდელობა ჩაიშალა და ხელისუფლება არ დაუშვებს მსგავსი სცენარების განვითარებას მომავალში. მან ხაზი გაუსვა სახელმწიფოს სიმტკიცეს და მტკიცე რეაგირებას დააანონსა მათ მიმართ, ვინც „დესტრუქციულ ქმედებებში“ მონაწილეობდა. ეს განცხადება კეთდება მასშტაბური საპროტესტო ტალღის ფონზე, რომელიც ბოლო თვეების განმავლობაში მოიცვა ქვეყანა.
პრემიერ-მინისტრის განცხადება და ბრალდებები
პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი კობახიძემ მედიასთან საუბრისას აღნიშნა, რომ ოპოზიციისა და მასთან დაკავშირებული ჯგუფების მიზანი იყო არა მხოლოდ კონკრეტული კანონპროექტის გაპროტესტება, არამედ ხელისუფლების ძალადობრივი გზით შეცვლა. მისი მტკიცებით, არსებობდა კონკრეტული გეგმები და კოორდინირებული ქმედებები, რომლებიც მიზნად ისახავდა საზოგადოებრივი წესრიგის მოშლასა და სახელმწიფო ინსტიტუტებზე ზეწოლას. კობახიძემ ხაზგასმით აღნიშნა, რომ ხელისუფლება სრულად აკონტროლებს სიტუაციას და არ დაუშვებს არავითარ გადატრიალებას. მან ასევე დაგმო ის ძალადობრივი ქმედებები, რასაც ადგილი ჰქონდა აქციებზე და პირობა დადო, რომ სამართალდამცავი ორგანოები ყველა დამნაშავეს უმკაცრესად დასჯიან კანონის სრული სიმკაცრით. პრემიერის განცხადებით, ხელისუფლების მთავარი პრიორიტეტი ქვეყანაში სტაბილურობისა და კანონის უზენაესობის უზრუნველყოფაა.
საპროტესტო ტალღის ფონი და „გამჭვირვალობის კანონი“
პრემიერ-მინისტრის განცხადებებს წინ უძღოდა საქართველოს უახლეს ისტორიაში ერთ-ერთი ყველაზე მასშტაბური და ხანგრძლივი საპროტესტო ტალღა, რომელიც „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონპროექტის ინიციირებამ გამოიწვია. აღნიშნული კანონი, რომელსაც ოპონენტები და სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციები „რუსულ კანონად“ მოიხსენიებდნენ, ითვალისწინებდა არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და მედიასაშუალებების „უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებლად“ რეგისტრაციას, თუკი მათი შემოსავლის 20%-ზე მეტი უცხოეთიდან მოდიოდა. ამ კანონპროექტმა გამოიწვია მოქალაქეთა ფართო პროტესტი, რომელთა მთავარი მოთხოვნა კანონის უკან გაწვევა იყო. ათობით ათასი ადამიანი დღეების განმავლობაში იკრიბებოდა პარლამენტის შენობასთან, გამოხატავდა რა თავის უკმაყოფილებას მთავრობის პოლიტიკის მიმართ. ეს აქციები ხშირად ესკალაციით სრულდებოდა, რასაც თან ახლდა სამართალდამცველებისა და დემონსტრანტების შეტაკებები. დემონსტრანტები აცხადებდნენ, რომ კანონი ზღუდავდა სიტყვისა და გაერთიანების თავისუფლებას და ეწინააღმდეგებოდა საქართველოს ევროპულ მისწრაფებებს.
სახელმწიფო ინსტიტუტების პოზიცია და პასუხი
საპროტესტო ტალღის საპასუხოდ, საქართველოს ხელისუფლებამ, მათ შორის პრემიერ-მინისტრმა და მმართველი პარტიის, „ქართული ოცნების“ ლიდერებმა, განაცხადეს, რომ კანონი აუცილებელი იყო ქვეყნის სუვერენიტეტის დასაცავად და უცხოეთიდან დაფინანსებული ორგანიზაციების ფინანსური გამჭვირვალობის უზრუნველსაყოფად. მათ ასევე ხაზგასმით აღნიშნეს, რომ კანონპროექტი არ ზღუდავდა არავის საქმიანობას და წარმოადგენდა მხოლოდ ინფორმაციის გამჟღავნების მექანიზმს. თუმცა, საპროტესტო აქციების დროს დაფიქსირებულ ძალადობაზე საუბრისას, პრემიერ-მინისტრმა კობახიძემ მკაცრი ზომები დააანონსა. მისი განცხადებით, სამართალდამცავები მკაცრად აღკვეთენ ნებისმიერ უკანონო ქმედებას, რომელიც მიზნად ისახავს სახელმწიფო ინსტიტუტების საქმიანობის შეფერხებას ან საზოგადოებრივი წესრიგის დარღვევას. ეს გულისხმობს როგორც სამართლებრივ დევნას ორგანიზატორებისა და მოძალადეების მიმართ, ასევე პოტენციურ ზომებს იმ პირების წინააღმდეგ, ვინც პროტესტს კოორდინირებდა, რასაც ხელისუფლება „გადატრიალების მცდელობად“ აფასებს.
საერთაშორისო გამოხმაურება და შეშფოთება
საქართველოში მიმდინარე მოვლენებს საერთაშორისო თანამეგობრობა დიდი ყურადღებით აკვირდება. მრავალმა საერთაშორისო ორგანიზაციამ, ასევე ევროკავშირისა და აშშ-ის ოფიციალურმა პირებმა, შეშფოთება გამოთქვეს „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონის მიღებასთან და საპროტესტო აქციების დროს პოლიციის მიერ გამოყენებულ ძალასთან დაკავშირებით. ევროკავშირმა არაერთხელ განაცხადა, რომ კანონი შეუთავსებელია ევროპულ ღირებულებებთან და შეიძლება ხელი შეუშალოს საქართველოს ევროინტეგრაციის პროცესს. ასევე, გაჟღერდა მოსაზრებები, რომ მიმდინარე პროცესებმა შესაძლოა უარყოფითი გავლენა იქონიოს საქართველოს დემოკრატიულ განვითარებაზე და შექმნას ვითარება, რომელშიც რეგიონული და გლობალური აქტორები, რომლებიც არ იზიარებენ დასავლურ დემოკრატიულ პრინციპებს, შეეცდებიან საკუთარი ინტერესების გატარებას. დასავლელი პარტნიორები ხაზგასმით მოუწოდებენ საქართველოს ხელისუფლებას, პატივი სცეს გამოხატვის თავისუფლებასა და შეკრების უფლებას, ასევე უზრუნველყოს დემოკრატიული სტანდარტების დაცვა.
მომავალი პერსპექტივები და პოლიტიკური დაძაბულობა
საქართველოს პოლიტიკური მომავალი კვლავ გაურკვეველი რჩება პრემიერ-მინისტრის მტკიცე განცხადებებისა და მმართველი პარტიის ურყევი პოზიციის ფონზე. „გამჭვირვალობის კანონის“ საბოლოოდ მიღების შემდეგ, ქვეყანაში პოლიტიკური დაძაბულობა პიკს აღწევს. ოპოზიციური ძალები არ აპირებენ დანებებას და ახალ საპროტესტო აქციებს გეგმავენ, ხოლო ხელისუფლება მკაცრ რეაგირებას აანონსებს ნებისმიერ მცდელობაზე, რომელმაც შესაძლოა ხელი შეუშალოს საზოგადოებრივ წესრიგს ან საფრთხე შეუქმნას სახელმწიფო სტაბილურობას. უახლოეს თვეებში განსაკუთრებული მნიშვნელობა ექნება იმას, თუ როგორ განვითარდება მოვლენები და რა გავლენას მოახდენს არსებული პოლიტიკური დაპირისპირება ქვეყნის ევროატლანტიკურ კურსსა და დემოკრატიულ ინსტიტუტებზე. ამ ეტაპზე, საქართველოში შენარჩუნებულია მაღალი პოლიტიკური პოლარიზაცია, რაც დამატებით გამოწვევებს უქმნის ქვეყნის სტაბილურ განვითარებას.
