საქართველოს პოლიტიკურ ასპარეზზე დაძაბულობა იზრდება, რადგან პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი კობახიძემ საპროტესტო ტალღის ფონზე განაცხადა, რომ მიმდინარე აქციები ქვეყანაში სახელმწიფო გადატრიალების მცდელობაა. პრემიერის შეფასებით, ოპოზიციური ძალები, რომლებსაც ის „დესტრუქციულად“ მოიხსენიებს, მიზნად ისახავენ ხელისუფლების ძალადობრივ შეცვლას. მან ასევე პირობა დადო, რომ მთავრობა გამოიყენებს ყველა კანონიერ საშუალებას საზოგადოებრივი წესრიგის შესანარჩუნებლად და უკანონო ქმედებების აღსაკვეთად, რაც ფაქტობრივად საპროტესტო მოძრაობის მიმართ მკაცრი რეაგირების ანონსს ნიშნავს.

ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის განცხადება და ბრალდებები

პრემიერ-მინისტრის განცხადებით, საპროტესტო აქციები, რომლებიც კანონპროექტის „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ ხელახლა ინიციირებას მოჰყვა, სცილდება მშვიდობიანი პროტესტის ფარგლებს და შეიცავს ძალადობრივ ელემენტებს. მან ხაზგასმით აღნიშნა, რომ აქციის მონაწილეთა ნაწილი ცდილობდა პარლამენტის შენობაში შეჭრას, რაც პირდაპირ შეაფასა, როგორც სახელმწიფო ინსტიტუტების ფუნქციონირების პარალიზებისა და საბოლოოდ ხელისუფლების დამხობის მცდელობა. კობახიძემ ასევე განაცხადა, რომ მთავრობა არ დაუშვებს ქვეყანაში ქაოსის დათესვას და ყველა დამნაშავე პირის მიმართ კანონის სრული სიმკაცრით იქნება გამოყენებული შესაბამისი ზომები. ამგვარი მტკიცებები კიდევ უფრო ამწვავებს პოლიტიკურ პოლარიზაციას საქართველოში, რადგან ოპოზიცია და სამოქალაქო საზოგადოება ამ ბრალდებებს უარყოფს და პროტესტს ლეგიტიმურ გამოხატულებად მიიჩნევს.

კონტექსტი: კანონი „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“

პრემიერ-მინისტრის განცხადებების ძირითადი კონტექსტი უკავშირდება კანონპროექტს „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“, რომელიც „ქართულმა ოცნებამ“ მიმდინარე წლის გაზაფხულზე ხელახლა წარადგინა პარლამენტში. აღნიშნული კანონპროექტი ითვალისწინებს არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და მედიასაშუალებების რეგისტრაციას „უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებელ ორგანიზაციებად“, თუ მათი დაფინანსების 20%-ზე მეტი უცხოეთიდან არის მიღებული. მთავრობა კანონის მიღების აუცილებლობას ფინანსური გამჭვირვალობისა და ეროვნული უსაფრთხოების ინტერესებით ხსნის, თუმცა კრიტიკოსები მას რუსულ კანონმდებლობას ადარებენ, რომელიც სამოქალაქო საზოგადოებას ახშობს და დემოკრატიულ პროცესებს აფერხებს. კანონპროექტმა გამოიწვია ფართომასშტაბიანი საპროტესტო ტალღა მთელი ქვეყნის მასშტაბით, განსაკუთრებით კი დედაქალაქში, სადაც ათობით ათასი ადამიანი რეგულარულად იკრიბება კანონის გაწვევის მოთხოვნით.

საზოგადოებრივი პროტესტი და საერთაშორისო რეაქცია

კანონპროექტის ხელახალი ინიციირების შემდეგ, საქართველოში უპრეცედენტო მასშტაბის საპროტესტო აქციები დაიწყო. მოქალაქეები, სტუდენტები, სამოქალაქო აქტივისტები და ოპოზიციის წარმომადგენლები ქუჩაში გამოვიდნენ და მოითხოვეს კანონის გაწვევა, რომელიც, მათი აზრით, ძირს უთხრის საქართველოს ევროპულ მომავალს და დემოკრატიულ განვითარებას. საპროტესტო მოძრაობის მონაწილეები მიიჩნევენ, რომ კანონი ზღუდავს სიტყვისა და შეკრების თავისუფლებას და ხელს უშლის ქვეყნის ევროკავშირში ინტეგრაციის პროცესს. საერთაშორისო თანამეგობრობამ, მათ შორის ევროკავშირმა და შეერთებულმა შტატებმა, არაერთხელ გამოხატეს ღრმა შეშფოთება კანონპროექტთან დაკავშირებით. მათ მოუწოდეს საქართველოს ხელისუფლებას, უარი თქვას კანონის მიღებაზე, რადგან ის შეუთავსებელია ევროპულ ღირებულებებთან და შეიძლება უარყოფითად იმოქმედოს საქართველოს ევროპულ პერსპექტივაზე. ამ შეშფოთების მიუხედავად, მმართველი პარტია კანონის მიღების პროცედურას აგრძელებს.

შესაძლო შედეგები და სამართლებრივი რეაგირება

პრემიერ-მინისტრის მიერ დაანონსებული „მკაცრი ზომები“ და „გადატრიალების მცდელობის“ შესახებ ბრალდებები პოტენციურად მიუთითებს სამართალდამცავი ორგანოების გააქტიურებაზე პროტესტის მონაწილეების წინააღმდეგ. შესაძლოა გაიზარდოს დაკავებულთა რიცხვი, გაძლიერდეს კონტროლი საპროტესტო აქციებზე და გამოყენებულ იქნას უფრო მეტი ძალისმიერი მეთოდი საზოგადოებრივი წესრიგის „აღსადგენად“. ამგვარი ნაბიჯები, სავარაუდოდ, კიდევ უფრო გააღრმავებს დაპირისპირებას ხელისუფლებასა და საზოგადოების ნაწილს შორის, რამაც შესაძლოა შესამჩნევად გააუარესოს ქვეყნის შიდაპოლიტიკური მდგომარეობა. გარდა ამისა, საერთაშორისო ასპარეზზე საქართველოს იმიჯი შესაძლოა დაზიანდეს, რადგან მკაცრი რეაგირება საპროტესტო მოძრაობაზე ხშირად კრიტიკის საგანი ხდება დემოკრატიული სახელმწიფოების მხრიდან.

საქართველოს პრემიერ-მინისტრის ბოლოდროინდელი განცხადება, რომლის მიხედვითაც მიმდინარე საპროტესტო აქციები მთავრობის დამხობის მცდელობაა, მკაცრი ზომების მიღების დაპირებასთან ერთად, ქვეყანაში პოლიტიკურ დაძაბულობას მაქსიმალურ ზღვრამდე ზრდის. ეს განცხადება ემთხვევა კანონის „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ გარშემო გაჩაღებულ მწვავე დებატებსა და მასშტაბურ საზოგადოებრივ პროტესტს. შექმნილი ვითარება უმნიშვნელოვანეს გავლენას მოახდენს საქართველოს შიდაპოლიტიკურ სტაბილურობასა და ევროპულ ინტეგრაციის პერსპექტივებზე, განსაკუთრებით იმ ფონზე, რომ საერთაშორისო პარტნიორები ყურადღებით აკვირდებიან მოვლენების განვითარებას და მოუწოდებენ მხარეებს დიალოგისკენ. როგორ განვითარდება მოვლენები და რა კონკრეტული ნაბიჯები იქნება გადადგმული პრემიერის დაანონსებული „მკაცრი ზომების“ ფარგლებში, უახლოეს მომავალში გამოჩნდება.