საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი კობახიძემ ბოლო დროს განვითარებული მოვლენები და მასშტაბური საპროტესტო აქციები, რომლებიც „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონპროექტს მოჰყვა, მკაცრად შეაფასა. მისი თქმით, ეს პროტესტები წარმოადგენდა მცდელობას, მოეხდინათ მთავრობის დესტაბილიზაცია და საბოლოოდ, ძალადობრივი გზით მისი დამხობა. პრემიერ-მინისტრმა ასევე განაცხადა, რომ ხელისუფლება მიიღებს მკაცრ ზომებს მსგავსი ქმედებების აღსაკვეთად, რაც კიდევ უფრო ამწვავებს პოლიტიკურ დაძაბულობას ქვეყანაში.
ამ განცხადებას წინ უძღოდა კვირების განმავლობაში მიმდინარე მასობრივი დემონსტრაციები, რომლებზეც ათიათასობით მოქალაქე გამოვიდა თბილისის ქუჩებში, რათა გაეპროტესტებინა „ქართული ოცნების“ მთავრობის მიერ ინიციირებული კანონპროექტი. კანონის კრიტიკოსები მას „რუსულ კანონად“ მოიხსენიებენ და აცხადებენ, რომ ის მიზნად ისახავს სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებისა და დამოუკიდებელი მედიის დისკრედიტაციასა და გაჩუმებას, რაც ძირს უთხრის დემოკრატიულ ინსტიტუტებს და ეწინააღმდეგება ქვეყნის ევროპულ მისწრაფებებს.
პრემიერ-მინისტრის განცხადება და პროტესტის ფონი
ირაკლი კობახიძის განცხადებები ხაზს უსვამს მთავრობის მტკიცე პოზიციას, რომ „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონპროექტი ემსახურება ქვეყნის სუვერენიტეტისა და უსაფრთხოების ინტერესებს. ხელისუფლება ამტკიცებს, რომ კანონის მიზანია უცხოური დაფინანსების გამჭვირვალობის უზრუნველყოფა იმ ორგანიზაციების მიმართ, რომლებიც გარკვეული პროცენტული მაჩვენებლით უცხოეთიდან ფინანსდებიან. პრემიერ-მინისტრმა ხაზგასმით აღნიშნა, რომ ეს არის ლეგიტიმური ზომა სახელმწიფოს ინტერესების დასაცავად და რომ ქვეყანაში მიმდინარე პროცესები გარედან იმართება, ხოლო საპროტესტო აქციების მონაწილეები, მისი განმარტებით, მიზნად ისახავენ რევოლუციურ სცენარს.
საპროტესტო აქციების მონაწილეები და ოპოზიცია, მეორე მხრივ, კანონპროექტს მიიჩნევენ რუსულ კანონმდებლობასთან მსგავსად, რომელიც აფერხებს სამოქალაქო სივრცის განვითარებას და ახშობს კრიტიკულ ხმებს. მათი შეშფოთება ეფუძნება შიშს, რომ კანონი გამოიყენება მთავრობის ოპონენტების დევნისა და გაჩუმებისთვის. აქციებზე არაერთხელ მოხდა შეტაკებები პოლიციასა და დემონსტრანტებს შორის, რა დროსაც სამართალდამცავებმა წყლის ჭავლი, წიწაკის სპრეი და ცრემლსადენი გაზი გამოიყენეს. დაფიქსირდა ათობით დაკავება და დაშავებული მოქალაქე.
საერთაშორისო გამოხმაურება და დემოკრატიის შეშფოთება
საქართველოში განვითარებულ მოვლენებზე საერთაშორისო საზოგადოების რეაქცია ერთმნიშვნელოვნად კრიტიკულია. ევროკავშირი, შეერთებული შტატები და სხვა დასავლელი პარტნიორები ღიად გამოხატავენ შეშფოთებას კანონპროექტის მიღების გამო. ევროკავშირის ოფიციალურმა პირებმა არაერთხელ განაცხადეს, რომ ეს კანონი შეუთავსებელია ევროკავშირში გაწევრიანების კანდიდატის სტატუსთან დაკავშირებულ მოთხოვნებთან და სერიოზულად აფერხებს საქართველოს ევროინტეგრაციის პროცესს. ზოგიერთი საერთაშორისო დამკვირვებელი და მედია არხი, მათ შორის CNN-ი, აფასებს სიტუაციას, როგორც „დემოკრატიის კოლაფსის“ რისკს, რაც საქართველოს უბიძგებს ევროპული გზიდან და აახლოებს ავტორიტარულ რეჟიმებთან.
ამერიკის შეერთებული შტატები, რომელიც საქართველოს ერთ-ერთი უმსხვილესი სტრატეგიული პარტნიორია, ასევე აფრთხილებს საქართველოს მთავრობას კანონის ნეგატიური შედეგების შესახებ, მათ შორის სანქციების შესაძლო დაწესებაზე პასუხისმგებელ პირთა მიმართ. დასავლელი ლიდერები მოუწოდებენ საქართველოს ხელისუფლებას, პატივი სცეს მოქალაქეების გამოხატვის თავისუფლებას, თავყრილობებისა და მედიის თავისუფლებას, რაც დემოკრატიული სახელმწიფოს განუყოფელი ნაწილია. მათი განცხადებით, კანონის მიღება საქართველოს აშორებს საერთო დემოკრატიულ ღირებულებებს.
რეგიონული დინამიკა და გეოპოლიტიკური ინტერესები
საქართველოს შიდაპოლიტიკური კრიზისი და მისი დაშორება დასავლური პარტნიორებისგან ქმნის გარკვეულ გეოპოლიტიკურ რისკებს რეგიონში. საერთაშორისო ანალიტიკოსები და მედია, მათ შორის CNN, მიიჩნევენ, რომ საქართველოს დემოკრატიული უკუსვლა და დასავლური ტრაექტორიიდან გადახვევა შესაძლოა ხელსაყრელი აღმოჩნდეს ისეთი აქტორებისთვის, როგორიცაა რუსეთი, ჩინეთი და ირანი. ეს ქვეყნები, როგორც წესი, ცდილობენ გააფართოვონ თავიანთი გავლენა რეგიონში და საქართველოს დასუსტებული დასავლური კავშირები მათთვის ახალ შესაძლებლობებს ქმნის.
რუსეთი, რომელიც საქართველოს ტერიტორიების 20%-ს აკონტროლებს, განსაკუთრებულ ინტერესს იჩენს რეგიონული გავლენის გაძლიერების მიმართ. „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონის მსგავსება რუსულ კანონმდებლობასთან, რომელიც არაერთხელ იქნა გამოყენებული რუსეთში ოპოზიციის ჩასახშობად, კიდევ უფრო აღრმავებს შეშფოთებას. ჩინეთი და ირანი ასევე ცდილობენ გააფართოვონ ეკონომიკური და პოლიტიკური კავშირები სამხრეთ კავკასიაში, რისთვისაც რეგიონული არასტაბილურობა და დასავლეთისგან დისტანცირება ხელსაყრელ ნიადაგს ქმნის. საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებების შეფერხება პოტენციურად ცვლის გეოპოლიტიკურ ბალანსს მთელ რეგიონში.
საქართველოს პრემიერ-მინისტრის მტკიცე განცხადებები, ქვეყანაში მიმდინარე საპროტესტო აქციები და საერთაშორისო პარტნიორების კრიტიკული შეფასებები ქმნის რთულ სურათს. მთავრობა მტკიცედ დგას თავის პოზიციაზე კანონის საჭიროების შესახებ და მზადყოფნას გამოთქვამს, გაატაროს მკაცრი ზომები პროტესტის წინააღმდეგ, რასაც ოპონენტები და საერთაშორისო საზოგადოება დემოკრატიული პრინციპების შელახვად აღიქვამს. მომავალი პერიოდი გადამწყვეტი იქნება საქართველოს საშინაო პოლიტიკური სტაბილურობისთვის, მის დემოკრატიულ განვითარებასა და ევროატლანტიკურ ინტეგრაციის პერსპექტივებისთვის. ქვეყანა დგას მნიშვნელოვანი არჩევანის წინაშე, რომელიც მის გეოპოლიტიკურ ორიენტაციასა და რეგიონულ მდგომარეობას განსაზღვრავს.
