საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა, ირაკლი კობახიძემ, ბოლო საჯარო გამოსვლებში ქვეყანაში მიმდინარე ფართომასშტაბიანი საპროტესტო აქციების მონაწილეები მთავრობის დამხობისა და სახელმწიფო გადატრიალების მცდელობაში დაადანაშაულა. მისი თქმით, ხელისუფლება არ დაუშვებს ქვეყანაში დესტაბილიზაციას და მტკიცედ დაიცავს კონსტიტუციურ წესრიგს. პრემიერ-მინისტრის განცხადებამ, რომელშიც ის პროტესტის ორგანიზატორებსა და მონაწილეებს მკაცრი რეაგირებით ემუქრება, კიდევ უფრო გაამწვავა პოლიტიკური კრიზისი, რომელიც ბოლო პერიოდში საქართველოში დაფიქსირდა და საერთაშორისო თანამეგობრობის ყურადღების ცენტრში მოაქცია.
პრემიერ-მინისტრის განცხადება და ბრალდებები
პრემიერ-მინისტრის ირაკლი კობახიძის მიერ გაკეთებულმა განცხადებებმა დიდი რეზონანსი გამოიწვია როგორც ქვეყნის შიგნით, ისე მის ფარგლებს გარეთ. მან საჯაროდ განაცხადა, რომ მიმდინარე საპროტესტო ტალღა სცდება მშვიდობიანი გამოხატვის ფარგლებს და რეალურად წარმოადგენს ხელისუფლების ძალადობრივი გზით შეცვლის მცდელობას. კობახიძემ ხაზი გაუსვა, რომ მსგავსი ქმედებები მიუღებელია დემოკრატიული სახელმწიფოსთვის და ხელისუფლება იძულებული იქნება, მკაცრად იმოქმედოს კანონის სრული დაცვით. მისივე განცხადებით, მმართველი გუნდი მზად არის, დაიცვას საქართველოს სახელმწიფოებრიობა და სუვერენიტეტი ნებისმიერი შიდა თუ გარე საფრთხისგან. პრემიერ-მინისტრმა ასევე აღნიშნა, რომ ამ პროცესებში ჩართული არიან როგორც შიდა, ისე გარე აქტორები, რომლებიც, მისი შეფასებით, მიზნად ისახავენ ქვეყნის დესტაბილიზაციასა და ქაოსის შექმნას.
მიმდინარე საპროტესტო ტალღის კონტექსტი
ბოლო თვეების განმავლობაში საქართველო საპროტესტო აქციების მორიგი ტალღის მომსწრე გახდა, რომელიც ძირითადად დაკავშირებულია მთავრობის მიერ ინიცირებულ კანონპროექტთან „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“. ამ კანონპროექტმა, რომელსაც კრიტიკოსები „რუსულ კანონს“ უწოდებენ და მის შინაარსს რუსეთში მოქმედ მსგავს კანონმდებლობას ადარებენ, საზოგადოების ფართო ნაწილის, არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და საერთაშორისო პარტნიორების დიდი უკმაყოფილება გამოიწვია. ათობით ათასი მოქალაქე რეგულარულად გამოდის ქუჩებში, რათა გააპროტესტოს კანონის მიღება და მთავრობის მიერ გატარებული პოლიტიკა, რომელიც, მათი აზრით, აშორებს ქვეყანას ევროპული ინტეგრაციის გზიდან. დემონსტრანტები აცხადებენ, რომ მათი მოთხოვნა საქართველოს კონსტიტუციით გარანტირებული მშვიდობიანი პროტესტის უფლებაა და არავითარ შემთხვევაში არ ისახავს მიზნად ძალადობრივ ქმედებებს ან სახელმწიფო გადატრიალებას.
ხელისუფლებისა და ოპოზიციის პოზიციები
ხელისუფლების წარმომადგენლები ამტკიცებენ, რომ კანონი „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ ემსახურება მხოლოდ ქვეყნის სუვერენიტეტის დაცვას, გამჭვირვალობის უზრუნველყოფას და უცხოეთიდან ფინანსდებული ორგანიზაციების ანგარიშვალდებულების ზრდას. მათი თქმით, ეს არის ლეგიტიმური ინსტრუმენტი, რომელიც აუცილებელია ეროვნული ინტერესების დასაცავად. ამ პოზიციას ეწინააღმდეგება ოპოზიციური სპექტრი და სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლები, რომლებიც კანონს დემოკრატიის შეზღუდვის, სიტყვის თავისუფლების ხელყოფისა და ქვეყნის ევრო-ატლანტიკური მისწრაფებების საბოტაჟის მცდელობად აღიქვამენ. ოპოზიცია მთავრობას ავტორიტარიზმისკენ მიდრეკილებაში ადანაშაულებს და აცხადებს, რომ პრემიერ-მინისტრის მიერ გაკეთებული განცხადებები მიზნად ისახავს საზოგადოების დაშინებას და პროტესტის ჩახშობას.
საერთაშორისო გამოხმაურება და შეშფოთება
საქართველოში მიმდინარე მოვლენებმა საერთაშორისო თანამეგობრობის, განსაკუთრებით კი დასავლელი პარტნიორების, სერიოზული შეშფოთება გამოიწვია. ევროკავშირმა და შეერთებულმა შტატებმა არაერთხელ მოუწოდეს საქართველოს ხელისუფლებას, უარი თქვას კანონპროექტზე და პატივი სცეს დემოკრატიულ პრინციპებსა და ადამიანის უფლებებს. დასავლური მედია და პოლიტიკური ანალიტიკოსები აქტიურად განიხილავენ საქართველოს დემოკრატიის უკუსვლის საფრთხეს, რაც, მათი აზრით, სერიოზულ გეოპოლიტიკურ შედეგებს გამოიწვევს. არსებობს შეშფოთება, რომ საქართველოს გაუარესებული დემოკრატიული იმიჯი და დასავლეთთან ურთიერთობების გაცივება ქმნის ხელსაყრელ ნიადაგს რუსეთის, ჩინეთისა და ირანის გაზრდილი გავლენისთვის რეგიონში. საერთაშორისო ორგანიზაციები და სადამკვირვებლო მისიები შეშფოთებას გამოხატავენ საქართველოში დემოკრატიული ინსტიტუტების შესუსტების გამო, რაც საფრთხეს უქმნის ქვეყნის სტრატეგიულ არჩევანს და მის დასავლურ ორიენტაციას.
შესაძლო შედეგები და სამომავლო პერსპექტივები
პრემიერ-მინისტრის განცხადებებმა და მკაცრი ზომების დაანონსებამ შეიძლება მნიშვნელოვნად გაამწვავოს პოლიტიკური ვითარება ქვეყანაში. შესაძლოა გაიზარდოს დაპირისპირება ხელისუფლებასა და საპროტესტო მოძრაობას შორის, რაც თავის მხრივ, კიდევ უფრო დაძაბავს სოციალურ-პოლიტიკურ გარემოს. გრძელვადიან პერსპექტივაში, თუკი მთავრობა შეასრულებს მუქარას და მკაცრად ჩაახშობს პროტესტს, ამან შესაძლოა, უარყოფითად იმოქმედოს საქართველოს დემოკრატიულ რეპუტაციაზე, გაართულოს მისი ინტეგრაცია ევროკავშირსა და ნატოში, და შეაფერხოს ქვეყნის ეკონომიკური განვითარება. საქართველო დგას მნიშვნელოვანი არჩევანის წინაშე – შეინარჩუნოს დემოკრატიული პრინციპების ერთგულება და განაგრძოს დასავლური ინტეგრაციის გზა, თუ გააგრძელოს საპირისპირო მიმართულებით სვლა, რასაც შესაძლოა, გამოუსწორებელი გეოპოლიტიკური შედეგები მოჰყვეს.
საერთო ჯამში, საქართველოს პოლიტიკური სცენა უკიდურესად დაძაბულია. პრემიერ-მინისტრის განცხადებები, რომლითაც ის პროტესტს სახელმწიფო გადატრიალების მცდელობად აფასებს, კიდევ უფრო ამძიმებს სიტუაციას. ქვეყანა დგას კრიტიკულ გზაჯვარედინზე, სადაც მომდევნო კვირებსა თუ თვეებში მიღებულ გადაწყვეტილებებს გადამწყვეტი მნიშვნელობა ექნება საქართველოს დემოკრატიული მომავლისა და საერთაშორისო ორიენტაციისთვის. საერთაშორისო თანამეგობრობა ყურადღებით აკვირდება მოვლენების განვითარებას, რადგან საქართველოს სტაბილურობა და დემოკრატიული განვითარება უმნიშვნელოვანესია მთელი რეგიონისთვის.
