საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი კობახიძემ ბოლოდროინდელი საჯარო გამოსვლისას განაცხადა, რომ ქვეყანაში მიმდინარე მასობრივი საპროტესტო აქციების მიზანია ხელისუფლების ძალადობრივი გზით დამხობა. პრემიერ-მინისტრმა მკაფიოდ აღნიშნა, რომ მთავრობა არ დაუშვებს მსგავსი სცენარის განვითარებას და ამგვარი მცდელობების წინააღმდეგ მკაცრი რეაგირების ზომებს მიიღებს. ეს განცხადება დაემთხვა საქართველოში კანონპროექტის - „გამჭვირვალობის უზრუნველყოფის შესახებ“ – ირგვლივ გაჩაღებულ დაძაბულობას, რამაც გამოიწვია მასშტაბური საპროტესტო ტალღა.
პრემიერ-მინისტრის ბრალდებები და ხელისუფლების ნარატივი
პრემიერ-მინისტრის განცხადებით, მიმდინარე საპროტესტო დემონსტრაციები არ არის სპონტანური ან გამოწვეული მხოლოდ კონკრეტული კანონპროექტით. მისი მტკიცებით, არსებობს უფრო ფართო გეგმა, რომელიც მიზნად ისახავს სახელმწიფო ინსტიტუტების დესტაბილიზაციას და საბოლოოდ, არჩეული ხელისუფლების შეცვლას არაკონსტიტუციური გზებით. კობახიძემ ხაზი გაუსვა, რომ მთავრობას აქვს ინფორმაცია ამ მცდელობების უკან მდგომი პირებისა და მათი მოტივების შესახებ. ამ ნარატივში მთავარია ის, რომ მთავრობა თავს წარმოაჩენს, როგორც სახელმწიფოებრიობისა და სტაბილურობის დამცველი, ხოლო ოპონენტებს – როგორც ქაოსისა და ძალადობის მომხრეებს.
პრემიერ-მინისტრმა განსაკუთრებული ყურადღება გაამახვილა გარე ძალების სავარაუდო ჩართულობაზე, რომლებიც, მისი თქმით, ცდილობენ საქართველოში რადიკალური სცენარების დანერგვას. მან აღნიშნა, რომ ხელისუფლება მზად არის, აღკვეთოს ნებისმიერი მცდელობა, რომელიც მიმართულია ქვეყნის სუვერენიტეტისა და კონსტიტუციური წესრიგის წინააღმდეგ. ამ კონტექსტში, „მკაცრი რეაგირების“ დაპირება გულისხმობს სამართალდამცავი ორგანოების გააქტიურებას და კანონის სრული სიმკაცრით აღსრულებას ნებისმიერი უკანონო ქმედების წინააღმდეგ.
„გამჭვირვალობის კანონის“ კონტექსტი და საზოგადოებრივი პროტესტი
პრემიერ-მინისტრის განცხადებები უშუალოდ უკავშირდება საქართველოს პარლამენტში ინიცირებულ კანონპროექტს „გამჭვირვალობის უზრუნველყოფის შესახებ“. ამ კანონპროექტმა, რომელიც საზოგადოების ნაწილში „უცხოური გავლენის აგენტების კანონის“ სახელწოდებით არის ცნობილი და რუსულ კანონმდებლობასთან ასოცირდება, გამოიწვია ფართომასშტაბიანი საპროტესტო ტალღა. ათობით ათასი მოქალაქე, სტუდენტები, არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლები და ოპოზიციური პარტიების მხარდამჭერები რეგულარულად მართავენ დემონსტრაციებს კანონპროექტის გაწვევის მოთხოვნით.
მომიტინგეები და ოპოზიცია მიიჩნევენ, რომ კანონპროექტი ზღუდავს სამოქალაქო საზოგადოების საქმიანობას, უარყოფითად აისახება მედიის თავისუფლებაზე და საფრთხეს უქმნის საქართველოს ევროპულ და ევროატლანტიკურ ინტეგრაციის პროცესს. ისინი კანონს აფასებენ, როგორც დემოკრატიული ღირებულებებისგან გადახვევას და ქვეყნის რუსეთის ორბიტაზე დაბრუნების მცდელობას. ხელისუფლება, თავის მხრივ, ამტკიცებს, რომ კანონპროექტი მხოლოდ გამჭვირვალობის გაზრდას ემსახურება და არ წარმოადგენს საფრთხეს დემოკრატიული განვითარებისთვის.
სამომავლო პერსპექტივები და საერთაშორისო გამოძახილი
პრემიერ-მინისტრის მუქარა „მკაცრი რეაგირების“ შესახებ მიუთითებს იმაზე, რომ ხელისუფლება მზად არის, უფრო აქტიურად გამოიყენოს სამართალდამცავი მექანიზმები საპროტესტო აქციების გასაკონტროლებლად და შესაძლოა, უფრო მეტად შეზღუდოს შეკრებისა და გამოხატვის თავისუფლება. ეს ნაბიჯები, სავარაუდოდ, კიდევ უფრო გააღრმავებს პოლიტიკურ კრიზისს ქვეყანაში და გაზრდის დაპირისპირების ხარისხს.
საქართველოში მიმდინარე მოვლენები საერთაშორისო საზოგადოების ყურადღების ცენტრში მოექცა. ბევრი დასავლური სახელმწიფო და საერთაშორისო ორგანიზაცია შეშფოთებას გამოთქვამს ქვეყნის დემოკრატიული უკუსვლის შესაძლებლობის გამო. ზოგიერთი ანალიტიკოსი მიიჩნევს, რომ საქართველოს დემოკრატიული განვითარების ტრაექტორიის შეცვლა ქმნის ხელსაყრელ პირობებს რეგიონული ძალებისთვის, როგორიცაა რუსეთი, ჩინეთი და ირანი, გაზარდონ თავიანთი გავლენა კავკასიაში. ეს პერსპექტივა კიდევ უფრო ართულებს საქართველოს პოლიტიკურ ვითარებას და აყენებს ქვეყანას მნიშვნელოვანი გეოპოლიტიკური არჩევანის წინაშე.
დასკვნა
საქართველო იმყოფება კრიტიკულ პოლიტიკურ გზაჯვარედინზე, სადაც მთავრობის მტკიცე პოზიცია და ოპოზიციის გააქტიურებული პროტესტი ქმნის დაძაბულ ვითარებას. პრემიერ-მინისტრის განცხადებები ხელისუფლების დამხობის მცდელობისა და მკაცრი რეაგირების შესახებ, „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის კანონის“ ფონზე, კიდევ უფრო აღრმავებს პოლიტიკურ პოლარიზაციას. ამ პროცესებს თან ახლავს საერთაშორისო პარტნიორების მხრიდან გამოხატული შეშფოთება საქართველოს დემოკრატიული მომავლისა და მისი გეოპოლიტიკური ორიენტაციის თაობაზე. ქვეყნის შემდგომი განვითარება დიდწილად დამოკიდებული იქნება იმაზე, თუ როგორ წარიმართება დიალოგი და რა ზომებს მიიღებს თითოეული მხარე არსებული კრიზისის განსამუხტავად.
