საქართველოს პოლიტიკურ ასპარეზზე დაძაბულობა კვლავ მატულობს მას შემდეგ, რაც ქვეყნის პრემიერ-მინისტრმა საჯაროდ განაცხადა, რომ მიმდინარე საპროტესტო აქციების მონაწილეები მთავრობის დამხობის მიზნით მოქმედებდნენ. ამ ბრალდებას თან ახლდა ხელისუფლების მეთაურის დაპირება, რომ ამგვარ ქმედებებს მკაცრი რეაგირება მოჰყვებოდა. ეს განცხადება გაკეთდა ფონზე, როდესაც ქვეყანაში რამდენიმე კვირაა უწყვეტი მასშტაბური საპროტესტო ტალღა მიმდინარეობს, გამოწვეული „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონპროექტის ხელახალი ინიციირებითა და მიღების პროცესით.
პრემიერ-მინისტრის მტკიცება და ხელისუფლების პოზიცია
საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ბრალდებები გააჟღერა მიმდინარე საპროტესტო გამოსვლების მონაწილეთა მიმართ, რომელთა ქმედებები, მისი თქმით, სცილდება მშვიდობიანი პროტესტის ფარგლებს და რეალურად მიზნად ისახავს კონსტიტუციური წესრიგის შეცვლას. პრემიერ-მინისტრის განცხადებით, გარკვეული ძალები ცდილობენ ქვეყანაში დესტაბილიზაცია გამოიწვიონ და ხელისუფლება ძალადობრივი გზით ჩამოაგდონ. მან ასევე აღნიშნა, რომ ხელისუფლება მზად არის ნებისმიერი ასეთი მცდელობის აღსაკვეთად და კანონის სრული სიმკაცრით იმოქმედებს.
პრემიერ-მინისტრის ხაზგასმით, სახელმწიფო არ დაუშვებს რადიკალური ჯგუფების მიერ შექმნილ ქაოსს და დაიცავს მოქალაქეების უსაფრთხოებასა და საზოგადოებრივ წესრიგს. მისი თქმით, მთავრობა მკაცრად გააკონტროლებს სიტუაციას და მიიღებს ყველა საჭირო ზომას, რათა ქვეყანაში სტაბილურობა შენარჩუნდეს. ამგვარი დაპირებები, როგორც წესი, გულისხმობს სამართალდამცავი ორგანოების გააქტიურებას და პროტესტის არასანქცირებული ფორმების მიმართ უფრო მკაცრ მიდგომას. ხელისუფლება ხშირად მიუთითებს გარე ჩარევის მცდელობებზე, რომლებიც, მათი აზრით, აძლიერებს შიდა დაპირისპირებას და ხელს უწყობს დესტრუქციულ პროცესებს.
მღელვარების ფონი: „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონი
პრემიერ-მინისტრის განცხადება განვითარდა იმ ფონზე, როდესაც საქართველო უკვე რამდენიმე კვირაა პოლიტიკური კრიზისის მოლოდინშია. საპროტესტო ტალღა გამოიწვია „ქართული ოცნების“ მთავრობის მიერ ხელახლა ინიციირებულმა კანონპროექტმა „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“, რომელიც კრიტიკოსების აზრით, რუსულ კანონმდებლობას იმეორებს და საფრთხეს უქმნის სამოქალაქო საზოგადოებასა და მედია თავისუფლებას. კანონპროექტი ითვალისწინებს არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და მედია საშუალებების „უცხო ძალის ინტერესების გამტარებლად“ რეგისტრაციას, თუ მათი დაფინანსების 20%-ზე მეტი უცხოური წყაროებიდან მოდის.
მმართველი პარტიის წარმომადგენლები აცხადებენ, რომ კანონპროექტის მიზანია მხოლოდ გამჭვირვალობის უზრუნველყოფა და საზოგადოების ინფორმირება უცხოური დაფინანსების მქონე ორგანიზაციების შესახებ. ისინი ამტკიცებენ, რომ მსგავსი კანონები მოქმედებს დემოკრატიულ სახელმწიფოებშიც და რომ ეს ინიციატივა ეროვნული ინტერესების დაცვას ემსახურება. თუმცა, ოპონენტები და სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლები ამტკიცებენ, რომ კანონი რეალურად მიზნად ისახავს კრიტიკული ხმების გაჩუმებას, განსხვავებული აზრის დევნას და საქართველოს ევროპული ინტეგრაციის პროცესის შეფერხებას. მათ აღნიშნავენ, რომ ეს კანონი პირდაპირ ეწინააღმდეგება ევროკავშირის სტანდარტებს და საქართველოს დემოკრატიულ განვითარებას. სწორედ ამ დაპირისპირების შედეგია მასობრივი პროტესტი, რომელიც უკვე კვირებია მიმდინარეობს ქვეყნის მასშტაბით, განსაკუთრებით კი დედაქალაქში.
საზოგადოებრივი რეაქცია და საერთაშორისო გამოძახილი
კანონპროექტის განხილვასა და მიღებასთან დაკავშირებით საქართველოში უპრეცედენტო მასშტაბის საპროტესტო აქციები იმართება. ათასობით მოქალაქე, განსაკუთრებით კი ახალგაზრდები, რეგულარულად იკრიბებიან პარლამენტის მიმდებარე ტერიტორიაზე, რათა გამოხატონ თავიანთი უკმაყოფილება და მოითხოვონ კანონპროექტის გაუქმება. პროტესტის მონაწილეები ხაზს უსვამენ საქართველოს ევროპულ მომავალს და აფრთხილებენ ხელისუფლებას, რომ ეს კანონი ქვეყანას დასავლური გზიდან გადაახვევინებს. აქციები ხშირად ხასიათდება ემოციურობითა და სიმრავლით, რაც ნათლად აჩვენებს საზოგადოების დიდი ნაწილის მტკიცე პოზიციას.
საპროტესტო ტალღას მოჰყვა საერთაშორისო თანამეგობრობის მნიშვნელოვანი გამოძახილიც. ევროკავშირის, გაეროს, აშშ-ის და სხვა საერთაშორისო ორგანიზაციების წარმომადგენლებმა არაერთხელ გამოხატეს შეშფოთება კანონპროექტის მიმართ და მოუწოდეს საქართველოს ხელისუფლებას, უარი ეთქვას მის მიღებაზე. ევროკავშირმა არაერთხელ განაცხადა, რომ ამ კანონმა შესაძლოა შეაფერხოს საქართველოს ევროინტეგრაციის პროცესი და კანდიდატის სტატუსთან დაკავშირებული შემდგომი ნაბიჯები. საერთაშორისო პარტნიორები ხაზს უსვამენ სამოქალაქო საზოგადოების მნიშვნელობას დემოკრატიული განვითარებისთვის და აფრთხილებენ, რომ კანონი ზღუდავს ფუნდამენტურ თავისუფლებებს. პრემიერ-მინისტრის ბოლოდროინდელი განცხადება კი, სავარაუდო გადატრიალების მცდელობასთან დაკავშირებით, კიდევ უფრო ამძაფრებს დაძაბულობას და საერთაშორისო საზოგადოების ყურადღებას საქართველოსკენ მიმართავს.
პოლიტიკური დაპირისპირება და მომავალი პერსპექტივები
საქართველოს მთავრობასა და ოპონენტებს შორის არსებული პოლიტიკური დაპირისპირება გაღრმავდა პრემიერ-მინისტრის განცხადების შემდეგ. ოპოზიციური პარტიები და სამოქალაქო სექტორის წარმომადგენლები უარყოფენ მთავრობის ბრალდებებს გადატრიალების მცდელობის შესახებ და აცხადებენ, რომ ეს არის მოქალაქეების ლეგიტიმური პროტესტის დისკრედიტაციის მცდელობა. მათი თქმით, ხელისუფლება ცდილობს საზოგადოებრივი უკმაყოფილება წარმოაჩინოს როგორც რადიკალური და დესტრუქციული ქმედება, რათა გაამართლოს შესაძლო მკაცრი რეაგირება. ოპოზიციის ლიდერები მოუწოდებენ ხელისუფლებას, მოუსმინოს ხალხის ხმას და შეასრულოს ევროპული რეკომენდაციები.
ამ ფონზე, ქვეყნის მომავალი პოლიტიკური განვითარება ბევრ კითხვის ნიშანს აჩენს. პრემიერ-მინისტრის მიერ დაანონსებული „მკაცრი რეაგირება“ შესაძლოა გულისხმობდეს პროტესტის მონაწილეთა მიმართ სამართალდამცავი ორგანოების გააქტიურებას, რაც თავის მხრივ, კიდევ უფრო მეტ დაძაბულობას გამოიწვევს. საერთაშორისო პარტნიორები ყურადღებით აკვირდებიან მოვლენების განვითარებას და ხაზს უსვამენ დემოკრატიული პროცესების, მშვიდობიანი შეკრებისა და გამოხატვის თავისუფლების დაცვის მნიშვნელობას. ვითარება კვლავ მგრძნობიარე რჩება და მოითხოვს ყველა მხარისგან მაქსიმალურ სიფრთხილეს, რათა არ მოხდეს ესკალაცია და პოლიტიკური კრიზისი არ გადაიზარდოს უფრო ფართომასშტაბიან კონფლიქტში.
