საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ბოლო პერიოდში გააკეთა განცხადება, რომლის მიხედვითაც, ქვეყანაში მიმდინარე საპროტესტო გამოსვლები მთავრობის დამხობის მიზანს ისახავს. მან ასევე პირობა დადო, რომ ხელისუფლება მიიღებს მკაცრ ზომებს და განახორციელებს სამართლებრივ რეაგირებას ამგვარი ქმედებების აღსაკვეთად. ეს განცხადება გაკეთდა ფართომასშტაბიანი საზოგადოებრივი მღელვარების ფონზე, რომელიც ბოლო რამდენიმე კვირის განმავლობაში მიმდინარეობს ქვეყნის მასშტაბით და განსაკუთრებით თბილისში, პარლამენტის მიმდებარე ტერიტორიაზე. პრემიერ-მინისტრის მიერ გამოთქმული ბრალდებები სერიოზულად ამძაფრებს პოლიტიკურ დაძაბულობას და ახალ ფაზაში გადაჰყავს მმართველ გუნდსა და ოპოზიციურ ძალებს, ისევე როგორც სამოქალაქო საზოგადოებას შორის არსებული დაპირისპირება.
პრემიერ-მინისტრის ბრალდებები და დაპირებები
პრემიერ-მინისტრის განცხადება ყურადღებას ამახვილებს იმაზე, რომ საპროტესტო აქციები, რომლებიც თვეების განმავლობაში არ წყდება, სცილდება მშვიდობიანი პროტესტის ფარგლებს და კონკრეტულ პოლიტიკურ ძალებთან დაკავშირებული ჯგუფების მიერ ორგანიზებულ მცდელობას წარმოადგენს, რომ დესტაბილიზაცია შემოიტანონ ქვეყანაში და საბოლოოდ მოახდინონ ხელისუფლების ძალადობრივი გზით ცვლილება. მთავრობის მეთაურმა ხაზგასმით აღნიშნა, რომ სახელმწიფო არ დაუშვებს მსგავსი სცენარის განვითარებას და სამართალდამცავი ორგანოები იმოქმედებენ კანონის სრული სიმკაცრით. მისი თქმით, არსებობს კონკრეტული მტკიცებულებები, რომლებიც ადასტურებს ამგვარი განზრახვების არსებობას, თუმცა დეტალები არ გაუმჟღავნებია. პრემიერ-მინისტრის გზავნილი ასევე მოიცავდა გაფრთხილებას ყველა იმ პირის მიმართ, ვინც ჩართული იყო ან გეგმავს მონაწილეობას მსგავს ქმედებებში, რომ ისინი პასუხს აგებენ კანონის წინაშე.
მიმდინარე პროტესტების ფონი და მოტივები
ქვეყანაში მიმდინარე მასშტაბური პროტესტები, რომელსაც პრემიერ-მინისტრი ხელისუფლების დამხობის მცდელობად აფასებს, სხვადასხვა მოვლენამ განაპირობა. ერთ-ერთი მთავარი გამომწვევი მიზეზი გახდა კანონპროექტის ხელახალი ინიციირება „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“, რომელიც კრიტიკოსების აზრით, ზღუდავს სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების თავისუფლებას და ეწინააღმდეგება ქვეყნის ევროინტეგრაციის კურსს. ათობით ათასი მოქალაქე, განსაკუთრებით ახალგაზრდები, გამოვიდა ქუჩებში ამ კანონპროექტის წინააღმდეგ პროტესტის გამოსახატავად, მიიჩნევენ რა მას რუსული კანონის ანალოგად. პროტესტის მონაწილეები მოითხოვენ კანონპროექტის უპირობო გაწვევას და მთავრობისგან მკაფიო განცხადებებს ქვეყნის პროდასავლური ორიენტაციის ურყევობის შესახებ. აქციებს ხშირად ახლავს პოლიციასთან შეტაკებები, რასაც ორივე მხრიდან დაშავებულები და დაკავებულები მოჰყვება.
მთავრობის პოზიცია და მომავალი ნაბიჯები
მთავრობის მტკიცებით, „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონპროექტი მიზნად ისახავს მხოლოდ გამჭვირვალობის უზრუნველყოფას და არ ზღუდავს არანაირ დემოკრატიულ თავისუფლებას. მმართველი პარტია აცხადებს, რომ კანონის წინააღმდეგ მიმართული პროტესტები გარედან იმართება და მიზნად ისახავს საქართველოს სუვერენიტეტის შესუსტებას. პრემიერ-მინისტრის განცხადება სამართლებრივი რეაგირების შესახებ შეიძლება ნიშნავდეს უფრო მკაცრი ზომების მიღებას საპროტესტო აქციების მონაწილეების მიმართ, მათ შორის, დაკავებების გააქტიურებას და შესაძლოა, კანონმდებლობის გამკაცრებას საპროტესტო მოძრაობების რეგულირების კუთხით. ეს ნაბიჯები, სავარაუდოდ, კიდევ უფრო გააღრმავებს პოლიტიკურ კრიზისს და გაზრდის დაძაბულობას ხელისუფლებასა და საზოგადოების გარკვეულ ნაწილს შორის.
საერთაშორისო გამოხმაურება და გეოპოლიტიკური კონტექსტი
საქართველოში მიმდინარე მოვლენები ყურადღების ცენტრშია საერთაშორისო თანამეგობრობისთვის. დასავლელი პარტნიორები, მათ შორის ევროკავშირი და შეერთებული შტატები, გამოხატავენ ღრმა შეშფოთებას კანონპროექტის გამო და აფრთხილებენ საქართველოს მთავრობას, რომ მისი მიღება შეუთავსებელი იქნება ქვეყნის ევროინტეგრაციის მისწრაფებებთან. საპასუხოდ, საქართველოს ხელისუფლება დასავლეთის მხრიდან ზეწოლაზე საუბრობს და მას ქვეყნის საშინაო საქმეებში ჩარევად აფასებს. გეოპოლიტიკური ანალიტიკოსების ნაწილი მიიჩნევს, რომ საქართველოში არსებული პოლიტიკური არეულობა და დემოკრატიული პროცესების შეფერხება შესაძლოა შეიქმნას გარკვეული შესაძლებლობები რეგიონული ძალებისთვის, რომლებიც ტრადიციულად სკეპტიკურად უყურებენ საქართველოს დასავლურ არჩევანს. ამგვარი შეფასებები ხაზს უსვამს საქართველოს შიდა პოლიტიკური სტაბილურობის მნიშვნელობას რეგიონული უსაფრთხოებისა და გეოპოლიტიკური ბალანსისთვის. საერთაშორისო ორგანიზაციები ყურადღებით აკვირდებიან მოვლენების განვითარებას და მოუწოდებენ მხარეებს დიალოგისა და დაძაბულობის დეესკალაციისკენ.
პოლიტიკური დაპირისპირება და საზოგადოებრივი განწყობა
საქართველოს პოლიტიკური ლანდშაფტი ამჟამად ღრმად არის პოლარიზებული. ერთ მხარეს დგას მმართველი პარტია, რომელიც ხაზს უსვამს ქვეყნის სუვერენიტეტისა და ეროვნული ინტერესების დაცვის აუცილებლობას, ხოლო მეორე მხარეს – ოპოზიციური პარტიები და სამოქალაქო სექტორი, რომლებიც მთავრობის ქმედებებში დემოკრატიული ღირებულებების ხელყოფასა და რუსული გავლენის ზრდას ხედავენ. საზოგადოებრივი განწყობა გაყოფილია, თუმცა ბოლო პერიოდის საპროტესტო ტალღა აჩვენებს სამოქალაქო აქტივობისა და პოლიტიკური ჩართულობის მაღალ დონეს, განსაკუთრებით ახალ თაობაში. ეს დაპირისპირება სცილდება პოლიტიკურ ელიტებს და ღრმად იჭრება საზოგადოების ყველა ფენაში, რაც ქმნის დაძაბულობისა და გაურკვევლობის ატმოსფეროს. მოვლენების შემდგომი განვითარება დიდწილად იქნება დამოკიდებული, თუ როგორ მოახერხებს მთავრობა ამ გამოწვევებთან გამკლავებას და შეძლებს თუ არა დაძაბულობის განმუხტვას დიალოგის გზით.
საქართველო იმყოფება კრიტიკულ პოლიტიკურ გზაჯვარედინზე. პრემიერ-მინისტრის მკაცრი განცხადებები და მთავრობის მტკიცე პოზიცია საპროტესტო ტალღის ფონზე, უდავოდ, ქვეყნის მომავალს მნიშვნელოვნად განსაზღვრავს. ვითარება მოითხოვს გააზრებულ და პასუხისმგებლიან მიდგომას ყველა მხრიდან, რათა თავიდან იქნას აცილებული კონფრონტაციის გამწვავება და დაცული იყოს დემოკრატიული პროცესები. მომავალი კვირები და თვეები აჩვენებს, შეძლებს თუ არა საქართველო ამ შიდა პოლიტიკური გამოწვევის გადალახვას ისე, რომ შეინარჩუნოს სტაბილურობა და არ გადაუხვიოს დემოკრატიული განვითარების გზას, რაც გადამწყვეტი იქნება მისი ევროატლანტიკური მისწრაფებებისთვის.
