საქართველოს ეკონომიკის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი მაჩვენებელი, საგარეო სავაჭრო ბრუნვა, მზარდ ტენდენციას აჩვენებს. სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის წინასწარი მონაცემების თანახმად, 2025 წლის იანვარ-ნოემბრის პერიოდში ქვეყნის საგარეო სავაჭრო ბრუნვა, არადეკლარირებული ვაჭრობის გამოკლებით, 23.218 მილიარდ აშშ დოლარს გაუტოლდა. ეს მაჩვენებელი წინა წლის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით 9.5%-იან ზრდას წარმოადგენს, რაც ეკონომიკური აქტივობის გაფართოებაზე მიუთითებს. ამ პერიოდში განსაკუთრებით აღსანიშნავია ამერიკის შეერთებული შტატების როლი, რომელიც საქართველოს სიდიდით მეორე სავაჭრო პარტნიორად დასახელდა და იმპორტის მიმართულებით პირველ პოზიციას იკავებს, რაც ორმხრივი ეკონომიკური კავშირების სიმტკიცეს ასახავს.
საქართველოს საგარეო სავაჭრო ბრუნვის დეტალური ანალიზი
2025 წლის იანვარ-ნოემბერში დაფიქსირებული საგარეო სავაჭრო ბრუნვის ზრდა რამდენიმე კომპონენტით განისაზღვრა. ექსპორტის მოცულობამ 6.618 მილიარდ აშშ დოლარს გადააჭარბა, რაც წლიურ ჭრილში 10.1%-იანი ზრდის მაჩვენებელია. ექსპორტის აღნიშნული ზრდა ქვეყნის საექსპორტო პოტენციალის გაფართოებაზე და საერთაშორისო ბაზრებზე ქართული პროდუქციის მოთხოვნის ზრდაზე მიანიშნებს. იმპორტიც მნიშვნელოვნად გაიზარდა და 16.600 მილიარდ აშშ დოლარს მიაღწია – წინა წელთან შედარებით 9.3%-ით გაიზარდა. იმპორტის ეს დინამიკა ხშირად დაკავშირებულია შიდა მოთხოვნის გაზრდასთან, მოსახლეობის მსყიდველობითი უნარის ამაღლებასთან ან ეკონომიკაში მიმდინარე მსხვილ პროექტებთან, რომლებიც იმპორტირებულ რესურსებს საჭიროებენ. მთლიანობაში, ექსპორტისა და იმპორტის ზრდის მსგავსი ტემპები მოწმობს ქვეყნის ეკონომიკის გააქტიურებასა და გლობალურ ეკონომიკურ სისტემაში მის ინტეგრაციაზე.
ამ მონაცემების შედეგად, ქვეყნის უარყოფითმა სავაჭრო ბალანსმა 9.981 მილიარდ აშშ დოლარს გადააჭარბა, რაც მთლიანი საგარეო სავაჭრო ბრუნვის 43.0%-ს შეადგენს. უარყოფითი სავაჭრო ბალანსი ნიშნავს, რომ ქვეყანაში შემოტანილი საქონლისა და მომსახურების ღირებულება აღემატება ქვეყნიდან გატანილი საქონლისა და მომსახურების ღირებულებას. განვითარებადი ეკონომიკებისთვის ასეთი მაჩვენებელი ხშირად დამახასიათებელია და შესაძლოა გამოწვეული იყოს კაპიტალური საქონლის, ტექნოლოგიების ან ნედლეულის აქტიური იმპორტით, რაც გრძელვადიან პერსპექტივაში ადგილობრივი წარმოების გაძლიერებასა და ეკონომიკურ ზრდას ემსახურება.
ამერიკის შეერთებული შტატები – საქართველოს ერთ-ერთი უმსხვილესი სავაჭრო პარტნიორი
საქართველოს საგარეო სავაჭრო ურთიერთობების გეოგრაფიული დივერსიფიკაცია და კონცენტრაცია ათ უმსხვილეს პარტნიორზე მკაფიოდ აისახება მოწოდებულ მონაცემებში. 2025 წლის იანვარ-ნოემბრის პერიოდში ათი უმსხვილესი სავაჭრო პარტნიორი ქვეყნის წილმა საქართველოს მთლიან საგარეო სავაჭრო ბრუნვაში 68.3% შეადგინა. ამ სიაში ამერიკის შეერთებული შტატები 2.59 მილიარდი აშშ დოლარის სავაჭრო მოცულობით მეორე ადგილს იკავებს. აშშ-ის ეს პოზიცია ხაზს უსვამს ორ ქვეყანას შორის არსებულ მტკიცე ეკონომიკურ კავშირებსა და სავაჭრო ნაკადების მნიშვნელობას.
განსაკუთრებული ყურადღება ეთმობა აშშ-ის პოზიციას იმპორტის მიმართულებით, სადაც ის პირველ ადგილზეა. ეს ფაქტი მიუთითებს იმაზე, რომ ამერიკის შეერთებული შტატები საქართველოსთვის საქონლის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი მიმწოდებელია. როგორც წესი, განვითარებული ქვეყნებიდან იმპორტი ხშირად მოიცავს მაღალტექნოლოგიურ პროდუქტებს, დანადგარებს, სამედიცინო აღჭურვილობას, ავტომობილებსა და სხვა კაპიტალურ საქონელს, რაც ხელს უწყობს ადგილობრივი ინფრასტრუქტურის განვითარებასა და ტექნოლოგიურ პროგრესს. აშშ-დან იმპორტის ლიდერობა ხაზს უსვამს საქართველოს ეკონომიკის ორიენტაციას მაღალი ხარისხის და ინოვაციურ პროდუქტებზე.
სავაჭრო ბალანსის სტრუქტურა და ეკონომიკური შედეგები
საქართველოს საგარეო სავაჭრო ბრუნვის სტრუქტურა, სადაც იმპორტი ექსპორტს მნიშვნელოვნად აღემატება, მუდმივი განხილვის საგანია ეკონომიკურ წრეებში. უარყოფითი სავაჭრო ბალანსის მაღალი მაჩვენებელი, მიუხედავად იმპორტის დადებითი ზრდისა, მოითხოვს ყოვლისმომცველ ანალიზს იმპორტირებული საქონლის კატეგორიების მიხედვით. თუ იმპორტის დიდი ნაწილი მოხმარების საგნებს შეადგენს, ეს შეიძლება მიანიშნებდეს ადგილობრივი წარმოების სიმცირეზე და მოსახლეობის მაღალ დამოკიდებულებაზე უცხოურ პროდუქციაზე. თუმცა, თუ იმპორტის უპირატესი ნაწილი მიმართულია საინვესტიციო საქონლის, ტექნოლოგიების ან ნედლეულის შეძენაზე, ეს მიუთითებს სამომავლო ეკონომიკური ზრდის პოტენციალზე, რადგან ასეთი პროდუქტები ადგილობრივ ინდუსტრიას ეხმარება განვითარებაში, ახალი სამუშაო ადგილების შექმნასა და ექსპორტის ზრდის შესაძლებლობების გაჩენაში. აშშ-დან იმპორტის დიდი მოცულობა, მისი ეკონომიკური განვითარების დონის გათვალისწინებით, სავარაუდოდ, მოიცავს მაღალ დამატებულ ღირებულების მქონე პროდუქტებს, რაც ქვეყნის ინდუსტრიული და ტექნოლოგიური განვითარებისთვის მნიშვნელოვანია.
მომავალი პერსპექტივები და სავაჭრო ურთიერთობების გაღრმავება
საქართველოს საგარეო ვაჭრობის ზრდის ტენენდცია 2025 წლის იანვარ-ნოემბერში და საერთო სავაჭრო ბრუნვის 9.5%-იანი ზრდა მიუთითებს ქვეყნის ეკონომიკის გაჯანსაღებასა და გარე სამყაროსთან მისი კავშირების გაძლიერებაზე. ექსპორტის 10.1%-იანი და იმპორტის 9.3%-იანი ზრდა აჩვენებს დაბალანსებულ დინამიკას, რაც ხელს უწყობს ეკონომიკური განვითარების საფუძვლების გამყარებას. ამერიკის შეერთებულ შტატებთან სავაჭრო ურთიერთობების გაღრმავება, რაც აშშ-ის მეორე ადგილზე გასვლით და იმპორტში ლიდერობით დასტურდება, საქართველოს ეკონომიკისთვის მნიშვნელოვან შესაძლებლობებს ქმნის. ეს მოიცავს არა მხოლოდ საქონლით ვაჭრობის გაფართოებას, არამედ ინვესტიციების მოზიდვას, ტექნოლოგიების ტრანსფერს და ცოდნის გაცვლას, რაც გრძელვადიან პერსპექტივაში ქვეყნის ეკონომიკური მდგრადობისა და კონკურენტუნარიანობის ზრდას შეუწყობს ხელს. სავაჭრო ურთიერთობების დივერსიფიკაცია და სტრატეგიულ პარტნიორებთან კავშირების გაძლიერება საქართველოს ეკონომიკის სტაბილური განვითარების ერთ-ერთი ძირითადი ფაქტორია.
დასასრულს, 2025 წლის იანვარ-ნოემბრის საგარეო სავაჭრო მონაცემები ასახავს საქართველოს ეკონომიკის სტაბილურ ზრდას და საერთაშორისო ვაჭრობაში მისი ჩართულობის გაღრმავებას. მიუხედავად მნიშვნელოვანი უარყოფითი სავაჭრო ბალანსისა, როგორც ექსპორტის, ასევე იმპორტის მოცულობების ზრდა დადებით ტენდენციაზე მიუთითებს. ამერიკის შეერთებული შტატების მეორე ადგილი საერთო სავაჭრო ბრუნვაში და ლიდერობა იმპორტში კიდევ ერთხელ ადასტურებს მის უმნიშვნელოვანეს როლს საქართველოს სავაჭრო-ეკონომიკურ ურთიერთობებში და ქმნის ფართო კონტექსტს სამომავლო თანამშრომლობისა და პარტნიორობის გაღრმავებისთვის. ეს მონაცემები წარმოადგენს მნიშვნელოვან საფუძველს ეკონომიკური პოლიტიკის დაგეგმვისა და ქვეყნის განვითარების მიზნების განსაზღვრისთვის.
