საქართველოში სოციალურად დაუცველი მოქალაქეებისთვის განკუთვნილი დასაქმების სახელმწიფო პროგრამა, რომელსაც ხშირად „300 ლარიან პროგრამასაც“ უწოდებენ, 2026 წელს ოფიციალურად სრულდება. აღნიშნული გადაწყვეტილება ასახულია 2026 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის პროექტში. მთავრობის არგუმენტაციით, პროგრამის შეწყვეტა განპირობებულია ქვეყანაში არსებული მაღალი ეკონომიკური ზრდითა და პარალელურად, სამუშაო ძალის დეფიციტით.

პროგრამის მიზნები და შედეგები

პროგრამა, რომელიც 2022 წელს მაშინდელი პრემიერ-მინისტრის, ირაკლი ღარიბაშვილის ინიციატივით დაიწყო, მიზნად ისახავდა სოციალურად დაუცველი მოსახლეობის დასაქმებას და მათთვის სამუშაო ჩვევების გამომუშავებას, რაც ხელს შეუწყობდა მათ კერძო სექტორში ინტეგრაციას. პროგრამის ფარგლებში, პიკის პერიოდში დასაქმებული იყო დაახლოებით 40,000 ადამიანი, ხოლო ბიუჯეტიდან ამ მიზნით 100 მილიონ აშშ დოლარზე მეტი გამოიყო.

მიუხედავად ოფიციალური მიზნებისა, პროგრამის კრიტიკოსები მიიჩნევენ, რომ ის უფრო პოლიტიკური ხასიათის იყო და მიზნად ისახავდა სახელმწიფოს, და მასზე კონტროლის მქონე პარტიის, როგორც უკანასკნელი ინსტანციის დამსაქმებლის როლის განმტკიცებას.

მთავრობის გეგმები

პროგრამის დასრულების შემდეგ, მთავრობა გეგმავს აქცენტი გადაიტანოს პროფესიული გადამზადების სხვადასხვა პროგრამებზე, რაც ხელს შეუწყობს მოქალაქეების კერძო სექტორში დასაქმების შესაძლებლობების გაზრდას. უცნობია, კონკრეტულად რა ტიპის გადამზადების პროგრამები იგეგმება და რა ბიუჯეტი გამოიყოფა ამ მიზნით.

კრიტიკა და ალტერნატიული მოსაზრებები

საზოგადოებაში არაერთგვაროვანი დამოკიდებულება არსებობს აღნიშნული პროგრამის მიმართ. ზოგიერთი მიიჩნევს, რომ პროგრამამ გარკვეული როლი ითამაშა სოციალურად დაუცველი მოქალაქეების ფინანსური მდგომარეობის გაუმჯობესებაში, თუმცა მისი ეფექტიანობა კითხვის ნიშნის ქვეშ დგას. სხვები კი აკრიტიკებენ პროგრამას იმის გამო, რომ ის ქმნიდა დროებით სამუშაო ადგილებს და არ უწყობდა ხელს რეალურ დასაქმებას კერძო სექტორში.

მომავალი პერსპექტივები

იმ ფონზე, როდესაც სახელმწიფო ცდილობს დასაქმების სფეროში ახალი მიდგომების დანერგვას, მნიშვნელოვანია, რომ გადამზადების პროგრამები იყოს ორიენტირებული რეალური მოთხოვნების მქონე პროფესიებზე და უზრუნველყოფდეს კურსდამთავრებულთა დასაქმებას. ასევე, მნიშვნელოვანია კერძო სექტორთან თანამშრომლობა, რათა შეიქმნას მეტი სამუშაო ადგილი და ხელი შეეწყოს ეკონომიკურ ზრდას.

პროგრამის დასრულება გარდამავალი ეტაპია, რომელიც მთავრობისგან მოითხოვს ეფექტიანი ალტერნატიული სტრატეგიების შემუშავებას, რათა სოციალურად დაუცველი მოქალაქეებისთვის უზრუნველყოფილი იყოს ღირსეული სამუშაო პირობები და ეკონომიკურ ცხოვრებაში სრულფასოვანი მონაწილეობა.