საქართველოში სოციალურად დაუცველი მოქალაქეებისთვის განკუთვნილი „300 ლარიანი“ საზოგადოებრივი დასაქმების პროგრამა ეტაპობრივად სრულდება. აღნიშნული გადაწყვეტილება 2026 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის პროექტში აისახა, სადაც განმარტებულია, რომ პროგრამის შეწყვეტის მთავარი მიზეზი ქვეყანაში არსებული „მაღალი ეკონომიკური ზრდა“ და „მუშახელის ნაკლებობაა“. მთავრობა გეგმავს, ყურადღება გადაიტანოს პროფესიული გადამზადების სხვადასხვა პროგრამებზე, რათა გაიზარდოს კერძო სექტორში დასაქმების შესაძლებლობები.

პროგრამის მიზნები და შედეგები

პროგრამა 2022 წელს, მაშინდელი პრემიერ-მინისტრის, ირაკლი ღარიბაშვილის ინიციატივით ამოქმედდა და მისი მიზანი სოციალურად დაუცველი მოსახლეობის დროებით დასაქმება იყო. პროგრამის ფარგლებში, 40 000-მდე ადამიანი დასაქმდა და ბიუჯეტიდან 100 მილიონ დოლარზე მეტი დაიხარჯა. თავდაპირველად, ის შრომითი ჩვევების გამომუშავებისა და კერძო სექტორში გადასვლის ხელშეწყობის ინსტრუმენტად იყო წარმოდგენილი.

მიუხედავად ამისა, პროგრამამ გარკვეული კრიტიკა გამოიწვია. ზოგიერთი ექსპერტი მიიჩნევს, რომ ის უფრო პოლიტიკური ხასიათის იყო და მიზნად ისახავდა სახელმწიფოს, როგორც უკანასკნელი ინსტანციის დამსაქმებლის როლის წარმოჩენას. ანა კვერნაძე, საჯარო პოლიტიკის კონსულტანტი, ხაზს უსვამს, რომ პროგრამა მეტწილად მორგებული იყო პოლიტიკურ კონიუნქტურას და არა რეალურ დასაქმების საჭიროებებს.

პროგრამის კრიტიკა და ალტერნატივები

საზოგადოებრივი დასაქმების პროგრამის კრიტიკოსები მიუთითებენ, რომ ის ვერ უზრუნველყოფდა გრძელვადიან დასაქმებას და ხშირ შემთხვევაში, მონაწილეები უბრუნდებოდნენ სოციალური დაცვის სისტემას პროგრამის დასრულების შემდეგ. ამასთან, პროგრამის ეფექტურობა კითხვის ნიშნის ქვეშ დგებოდა, რადგან ის ნაკლებად იყო ორიენტირებული კერძო სექტორის მოთხოვნებზე მორგებულ პროფესიულ გადამზადებაზე.

მთავრობის მიერ დაანონსებული პროფესიული გადამზადების პროგრამები მიმართული იქნება კერძო სექტორისთვის საჭირო უნარების განვითარებაზე. ეს პროგრამები სავარაუდოდ, მოიცავს როგორც თეორიულ, ისე პრაქტიკულ სწავლებას და მიზნად ისახავს მონაწილეების კონკურენტუნარიანობის გაზრდას შრომის ბაზარზე.

მომავალი პერსპექტივები

სოციალურად დაუცველი მოქალაქეების დასაქმების ხელშეწყობა საქართველოს მთავრობის ერთ-ერთ პრიორიტეტად რჩება. მიუხედავად საზოგადოებრივი დასაქმების პროგრამის დასრულებისა, სახელმწიფო გეგმავს, გააგრძელოს აქტიური პოლიტიკის განხორციელება ამ მიმართულებით. პროფესიული გადამზადების პროგრამების ეფექტურობა დიდწილად იქნება დამოკიდებული იმაზე, თუ რამდენად შეძლებს სახელმწიფო კერძო სექტორთან თანამშრომლობით, ბაზრის მოთხოვნების შესაბამისი კადრების მომზადებას.

მნიშვნელოვანია, რომ ახალი პროგრამები ითვალისწინებდეს წარსული გამოცდილების გათვალისწინებას და უზრუნველყოფდეს მდგრად შედეგებს, რაც ხელს შეუწყობს სოციალურად დაუცველი მოსახლეობის ეკონომიკურ გაძლიერებასა და სოციალურ ინტეგრაციას.