გავლენიანმა სოციალურმა მედია პლატფორმამ TikTok-მა ხელი მოაწერა მნიშვნელოვან შეთანხმებას, რომლის ფარგლებშიც მისი შეერთებული შტატების ოპერაციები ამერიკელი ინვესტორების მიერ კონტროლირებად ჯგუფს გადაეცემა. ამ ჯგუფს სათავეში უდგას პროგრამული უზრუნველყოფის გიგანტი Oracle, რომელსაც დონალდ ტრამპის მოკავშირე, ლარი ელისონი ხელმძღვანელობს. აღნიშნული გარიგება, რომელიც 2025 წლის 18 დეკემბერს გაფორმდა, მოლოდინების თანახმად, საბოლოოდ 2026 წლის 22 იანვარს დასრულდება. ეს ინფორმაცია დადასტურდა TikTok-ის აღმასრულებელმა დირექტორმა შოუ ჩიუმ თანამშრომლებისთვის გაგზავნილ მემორანდუმში, რომელიც მოგვიანებით NPR-მაც გადაამოწმა. შეთანხმების მიზანია TikTok-ის ამერიკული სეგმენტის მართვა ამერიკული ინტერესების შესაბამისად, განსაკუთრებული აქცენტით მომხმარებლის მონაცემების უსაფრთხოებასა და ალგორითმის ფუნქციონირებაზე.
შეთანხმების დეტალები და მონაწილე მხარეები
ახალი ხელშეკრულების თანახმად, TikTok-ის ამერიკული ოპერაციები ახლადშექმნილი ამერიკული ერთეულის კონტროლქვეშ მოექცევა. ეს ერთეული ძირითადად ამერიკელი ინვესტორების მიერ იქნება მართული, რაც პლატფორმის აშშ-ის ბაზარზე ფუნქციონირების წესს არსებითად ცვლის. Oracle, როგორც ამ ინვესტორთა ჯგუფის ლიდერი, ცენტრალურ როლს შეასრულებს TikTok-ის ამერიკული სეგმენტის მომავალში. კომპანიის დამფუძნებლის, ლარი ელისონის ჩართულობა, რომელიც დონალდ ტრამპის ცნობილი მოკავშირეა, გარიგებას პოლიტიკურ კონტექსტსაც სძენს, რაც კიდევ ერთხელ უსვამს ხაზს მისი მნიშვნელობის ფართო სპექტრს. შეთანხმების გაფორმების ოფიციალური თარიღი 2025 წლის 18 დეკემბერია, ხოლო მისი სრული დასრულება და ტექნიკური დეტალების მოგვარება 2026 წლის 22 იანვრისთვის არის დაგეგმილი. ეს დროის მონაკვეთი მონაწილე მხარეებს საშუალებას აძლევს, სათანადოდ მოემზადონ ოპერაციების გადაცემისა და ახალი სტრუქტურის ამოქმედებისთვის.
გარიგების ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს ასპექტს წარმოადგენს ის ფაქტი, რომ TikTok-ის უკიდურესად მიმზიდველი ალგორითმი და მილიონობით ამერიკელი მომხმარებლის შესახებ შეგროვებული უზარმაზარი მონაცემები ახალი ამერიკული ერთეულის ზედამხედველობის ქვეშ მოექცევა. ეს მოიცავს მომხმარებლის აქტივობის ისეთ დეტალებს, როგორიცაა ნანახი ვიდეოები, მოწონებები, კომენტარები, ძიების ისტორია და სხვა ინფორმაცია, რაც პლატფორმის პერსონალიზებულ კონტენტს განაპირობებს. მონაცემების ეს მოცულობა და მათი დამუშავების წესი დიდი ხანია შეშფოთების საგანი იყო აშშ-ის მთავრობისთვის ეროვნული უსაფრთხოების კონტექსტში, რადგან TikTok-ის მშობელი კომპანია ByteDance ჩინეთშია დაფუძნებული. შესაბამისად, შეთანხმება პასუხობს იმ გამოწვევებს, რომლებიც ამერიკელ მომხმარებელთა მონაცემების დაცვასა და კონფიდენციალურობას უკავშირდება, ცდილობს რა უზრუნველყოს ამ ინფორმაციის უსაფრთხოება და შენახვა ამერიკული კანონმდებლობის ფარგლებში.
ალგორითმის მფლობელობა და პეკინის როლი
მიუხედავად იმისა, რომ TikTok-ის ამერიკული ოპერაციები და მომხმარებლის მონაცემთა ზედამხედველობა ახალ ამერიკულ ერთეულს გადაეცემა, ალგორითმის მფლობელობა და მისი განახლება კვლავ პეკინში დაფუძნებულ კომპანია ByteDance-ს დარჩება. ეს არის ერთ-ერთი ყველაზე კრიტიკული და კომპლექსური დეტალი აღნიშნულ შეთანხმებაში, რომელიც პლატფორმის ფუნქციონირების ჩინურ ფესვებს ინარჩუნებს. ალგორითმი, რომელიც განაპირობებს TikTok-ის უნიკალურ რეკომენდაციის სისტემას და მის პოპულარობას მილიონობით მომხმარებელში, კვლავ ჩინური კომპანიის ინტელექტუალურ საკუთრებად დარჩება. ByteDance-ს ექნება უფლება, განაახლოს და განავითაროს ალგორითმი, რაც ნიშნავს, რომ მისი ძირითადი პროგრამული ლოგიკა კვლავ ჩინეთიდან იქნება კონტროლირებადი. ეს დეტალი განსაკუთრებულ ყურადღებას იქცევს, რადგან ალგორითმის ცენტრალიზებული კონტროლი შეიძლება გახდეს სამომავლო დისკუსიების საგანი, მიუხედავად ამერიკული ოპერაციების გამოყოფისა. ამგვარი სტრუქტურა წარმოადგენს კომპრომისს, რომელიც მიზნად ისახავს აშშ-ის მთავრობის შეშფოთების შემცირებას მონაცემთა უსაფრთხოებასთან დაკავშირებით, თუმცა ამავდროულად ByteDance-ს საშუალებას აძლევს შეინარჩუნოს კონტროლი თავის ძირითად ტექნოლოგიურ აქტივზე.
ამრიგად, TikTok-ის ამერიკული ოპერაციების გადაცემის შეთანხმება Oracle-ის ლიდერობით ინვესტორთა ჯგუფისთვის წარმოადგენს მნიშვნელოვან ნაბიჯს პლატფორმის მომავალი ფუნქციონირებისთვის აშშ-ის ბაზარზე. ის მიზნად ისახავს ამერიკელი მომხმარებლების მონაცემების დაცვის გაძლიერებას და აშშ-ის მთავრობის შეშფოთების შემცირებას ეროვნული უსაფრთხოების კუთხით. თუმცა, ალგორითმის მფლობელობისა და განახლების უფლების ByteDance-სთვის შენარჩუნება ასახავს კომპრომისულ გადაწყვეტილებას, რომელიც შესაძლოა სამომავლოდ კვლავ გამოიწვიოს დისკუსიები. გარიგების საბოლოო დასრულების შემდეგ, 2026 წლის იანვარში, TikTok-ის ამერიკული სეგმენტი ახალი სტრუქტურით განაგრძობს ოპერირებას, რაც მის საქმიანობას ახალ ფაზაში გადაიყვანს.
