კალიფორნიის მეცნიერებათა აკადემიის მეცნიერებმა განაცხადეს, რომ წყნარი ოკეანის სიღრმეებში, კერძოდ კი გუამის სანაპიროებთან, სულ მცირე, 20 ახალი სახეობის აღმოჩენა მოახერხეს. ეს მნიშვნელოვანი მიღწევა იმის დასტურია, თუ რამდენად ბევრი უცნობი სიცოცხლე იმალება ოკეანის ფსკერზე. აღმოჩენები განხორციელდა სპეციალური კვლევის ფარგლებში, რომელიც მიზნად ისახავდა ზღვის სიღრმეებში არსებული მარჯნის რიფების ბიომრავალფეროვნების შესწავლას.
აღმოჩენის დეტალები და მეთოდოლოგია
ახალი სახეობების აღმოჩენა მას შემდეგ მოხდა, რაც მკვლევრებმა 13 ავტონომიური რიფის მონიტორინგის სისტემა (ARMS) ამოიღეს. ეს მოწყობილობები გუამის სიღრმისეულ მარჯნის რიფებში იყო განთავსებული 2018 წლიდან და მუდმივად აგროვებდა მონაცემებს. ნოემბერში, ორკვირიანი ექსპედიციის ფარგლებში, მეცნიერებმა შეაგროვეს 2000-ზე მეტი ნიმუში. ამ ნიმუშების შესწავლისას, რეგიონში პირველად იდენტიფიცირდა 100-ზე მეტი სახეობა, რომელთაგან მინიმუმ 20 სრულიად ახალ სახეობად მიიჩნევა. ეს ციფრები ხაზს უსვამს წყნარი ოკეანის უცნობი ბიომრავალფეროვნების მასშტაბებს.
ავტონომიური რიფის მონიტორინგის სისტემები (ARMS) წარმოადგენს უნიკალურ ინსტრუმენტს, რომელიც საშუალებას აძლევს მეცნიერებს შეისწავლონ საზღვაო ეკოსისტემების ევოლუცია და ცვლილებები ხანგრძლივი პერიოდის განმავლობაში. ეს მოწყობილობები სპეციალურად არის შექმნილი იმისთვის, რომ პასიურად შეაგროვოს ინფორმაცია მარჯნის რიფების ირგვლივ მცხოვრები ორგანიზმების შესახებ, რაც მოიცავს როგორც მცენარეულ, ისე ცხოველურ სახეობებს. ისინი განთავსებულია ოკეანის ფსკერზე და უზრუნველყოფენ ზედაპირს, სადაც მიკროორგანიზმებს, უხერხემლოებს და სხვა მცირე ზომის საზღვაო არსებებს შეუძლიათ დასახლება და ზრდა. ამ მეთოდის წყალობით, შესაძლებელია ისეთი სახეობების აღმოჩენა, რომლებიც ტრადიციული მეთოდებით რთულად ან საერთოდ ვერ გამოვლინდება.
ოკეანის სიღრმეების გამოკვლევა და გუამის მნიშვნელობა
აღმოჩენები გაკეთდა ოკეანის იმ ნაწილში, სადაც მცირე სინათლე აღწევს – ზედაპირიდან 330 ფუტის (დაახლოებით 100 მეტრის) სიღრმეზე. ეს არის ე.წ. „მეზოფოტური ზონა“, სადაც სინათლის დონე უკვე დაბალია, მაგრამ მაინც არსებობს საკმარისი ენერგია ზოგიერთი ფოტოსინთეზური ორგანიზმისთვის. გუამი, რომელიც მიკრონეზიის რეგიონის ნაწილია, წყნარ ოკეანეში მდებარეობს და ცნობილია თავისი მდიდარი საზღვაო ბიომრავალფეროვნებით. მისი გეოგრაფიული მდებარეობა მას იდეალურ ადგილად აქცევს ღრმაწყლოვანი ეკოსისტემების შესასწავლად, რადგან აქ თავმოყრილია უამრავი უნიკალური სახეობა, რომლებიც სხვაგან არ გვხვდება.
ოკეანის სიღრმეების შესწავლა კაცობრიობის ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს გამოწვევად რჩება. დედამიწის ზედაპირის 70%-ზე მეტი წყლითაა დაფარული, და ამ სივრცის დიდი ნაწილი ჯერ კიდევ შეუსწავლელია. ყოველ ახალ აღმოჩენას, იქნება ეს ახალი სახეობა თუ უცნობი ეკოსისტემა, უზარმაზარი მნიშვნელობა აქვს ჩვენი პლანეტის ბიოლოგიური პროცესების გასაგებად. სიღრმეებში არსებული სიცოცხლე ხშირად უჩვეულო და ადაპტირებულია ექსტრემალურ პირობებთან, რაც საინტერესო კვლევის საგანს წარმოადგენს მეცნიერებისთვის.
კალიფორნიის მეცნიერებათა აკადემიის წვლილი და მომავალი პერსპექტივები
კალიფორნიის მეცნიერებათა აკადემია ათწლეულებია ლიდერობს საზღვაო ბიოლოგიის კვლევებში და მნიშვნელოვან წვლილს შეიტანს მსოფლიო ოკეანეების შესწავლასა და დაცვაში. ლუის როჩას, აკადემიის მკვლევრის, ხელმძღვანელობით, ეს ექსპედიცია კიდევ ერთხელ ადასტურებს აკადემიის ვალდებულებას, გააფართოოს ცოდნა დედამიწის ბიომრავალფეროვნების შესახებ. ახალი სახეობების აღმოჩენა არ არის მხოლოდ ტაქსონომიური მიღწევა; მას ღრმა ეკოლოგიური და კონსერვაციული შედეგები აქვს. თითოეული აღმოჩენა გვეხმარება უკეთ გავიგოთ, თუ როგორ ფუნქციონირებს ჩვენი პლანეტის ეკოსისტემები და რა საფრთხეები ემუქრება მათ.
მომავალში, მეცნიერები გააგრძელებენ შეგროვებული ნიმუშების დეტალურ ანალიზს, რაც მოიცავს გენეტიკურ კვლევებს და მორფოლოგიურ შედარებებს, რათა დაადასტურონ თითოეული სახეობის უნიკალურობა. ეს პროცესი ხშირად წლებს მოითხოვს და დიდ სიზუსტეს საჭიროებს. ამასთან, კვლევები ფოკუსირებული იქნება ახლად აღმოჩენილი ორგანიზმების ეკოლოგიურ როლზე მათ ჰაბიტატებში, მათ კავშირებზე სხვა სახეობებთან და მათ წვლილზე სიღრმისეული ეკოსისტემების ჯანმრთელობაში. ასეთი კვლევები გადამწყვეტია საზღვაო გარემოს კონსერვაციისა და მისი მდგრადი მართვისთვის.
წყნარი ოკეანის სიღრმეებში განხორციელებული ეს აღმოჩენები კიდევ ერთხელ უსვამს ხაზს ოკეანეების გამოუცნობი სამყაროს მასშტაბებს. ყოველი ასეთი მიგნება არა მხოლოდ ამდიდრებს ჩვენს ცოდნას დედამიწის ბიომრავალფეროვნების შესახებ, არამედ აძლიერებს მოწოდებას საზღვაო ეკოსისტემების დაცვისა და შემდგომი კვლევების აუცილებლობის შესახებ. მეცნიერთა ძალისხმევა უმნიშვნელოვანესია იმისთვის, რომ მომავალ თაობებს გადაეცეს მდიდარი და ჯანსაღი პლანეტა.
