მიუხედავად იმისა, რომ საშობაო დღესასწაულები ხშირად ასოცირდება სადღესასწაულო განწყობასთან და კომერციულ გართობასთან, ევროპული ფოლკლორი უამრავ უცნაურ და ზოგჯერ შემზარავ პერსონაჟს ინახავს, რომლებიც ტრადიციული საახალწლო ზღაპრებისგან მკვეთრად განსხვავდება. ამ უძველეს გადმოცემებში გვხვდება ფიგურები, რომლებიც სადღესასწაულო მხიარულებას პირქუშ ელფერს სძენენ. მაგალითად, ისლანდიური „ანტი-სანტა“ კატა ან საფრანგეთის საბავშვო ზღაპრებიდან მომდინარე ბავშვების დამსჯელი მკვლელი.

კერძოდ, ისლანდიაში გავრცელებულია იულეს კატის (Jólakötturinn) ლეგენდა, რომელიც, გადმოცემის თანახმად, ჭამს იმ ადამიანებს, ვინც შობამდე ახალ სამოსს არ მიიღებს, რითაც ხალხს შრომისმოყვარეობისკენ მოუწოდებს. საფრანგეთში კი პერ ფუეტარის (Père Fouettard) პერსონაჟი არსებობს, რომელიც წმინდა ნიკოლოზის თანამგზავრია და გადმოცემების მიხედვით, ბოროტ ბავშვებს სჯის, მათ შორის, ზოგიერთი ვერსიით, მათ აჩეხავს ან კლავს. ეს უჩვეულო ფოლკლორული ფიგურები, რომლებიც მხოლოდ რამდენიმე მაგალითია მრავალთაგან, ევროპის სხვადასხვა კუთხეში სადღესასწაულო პერიოდის პირქუშ და ნაკლებად კომერციალიზებულ მხარეს წარმოაჩენენ.

ამგვარი ისტორიები ცხადყოფს, რომ მიუხედავად თანამედროვე ტრადიციებისა, საშობაო პერიოდი მრავალი საუკუნის განმავლობაში ასოცირდებოდა არა მხოლოდ სიხარულთან, არამედ გაფრთხილებებთან და ზოგჯერ შიშის მომგვრელ ცრუმორწმუნეობებთანაც კი, რომლებიც დღესაც შემორჩენილია ზეპირი გადმოცემების სახით.